ترجمه قرآن ویژه کودکان ارائه نشده است/ غفلت از اصول دین و قرآن در ادبیات داستانی
گروه ادب: مشاور قرآنی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه کودک و نوجوان با اشاره به اینکه برخی عرصه‌ها از دید نویسندگان کودک و نوجوان مورد غفلت واقع شده‌اند، افزود: متاسفانه مباحث اعتقادی و اصول دین، آشنایی کودکان با قرآن و ... از جمله این مباحث است که به آنها یا ورود نشده یا کمتر پرداخته شده است.
سیدعلی کاشفی خوانساری، مشاور قرآنی وزیر ارشاد در حوزه کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، درباره کتاب‌هایی که در حوزه دین منتشر می‌شوند و مشکلاتی که گریبان نشر دینی را گرفته است گفت: کتاب‌ها به شدت شعاری، عاری از ظرافت‌ها و زیبایی‌های ادبی و هنری هستند.
وی درباره اثرگذاری آثار دینی بر باور و اعتقادات افراد جامعه به ویژه گروه سنی کودک و نوجوان عنوان کرد: از آنجا که والدین علاقه‌مند به آموزش مبانی دینی به فرزندان خود هستند، به کتاب روی می‌آورند، اما این روی آوردن بدون داشتن شناخت کافی در این عرصه در بیشتر اوقات تاثیر منفی به جا می‌گذارد.
این مشاور وزیر در ادامه اظهار کرد: این گونه آثار نامناسب روی ذوق و سلیقه کودکان و نوجوانان اثر می‌گذارد و تصور آنان را از کتاب متفاوت از آنچه که باید باشد شکل می‌دهد. در عین حال لذت مطالعه، شیرینی ادبیات و زیبایی هنر به کودکان منتقل نمی‌شود. این رویکرد در اشعار منتشر شده نیز وجود دارد که اشعار مناسبی را در این راستا نداریم و می‌توان گفت که اشعار از سطح کیفی پایینی برخوردار هستند.
این نویسنده همچنین از تمرکز بیش از حد بر موضوع تاریخ و زندگی‌نامه به عنوان آسیبی که در این عرصه با آن روبرو هستیم یاد و عنوان کرد: این موضوع به آن معنی است که عمده کتاب‌ها در سه حوزه تاریخ، زندگی‌نامه و احکام است و شمار فراوانی اثر در این حوزه‌ها قابل مشاهده است.
وی همچنین افزود: در همین راستا می‌توان به فراوانی قصه‌های قرآنی یا داستان‌هایی که به زندگی چهار معصوم(ع) مربوط می‌شود اشاره کرد؛ در این باره به قصه‌های مربوط به عاشورا یا برخی از احکام مانند نماز، حجاب و روزه پرداخته می‌شود. این در حالی است که در سایر حوزه‌ها که دین مفهوم بسیار گسترده و فراگیر دارد، به ندرت اثری به چاپ می‌رسد.
کاشفی درباره موضوعاتی که مغفول واقع شده‌اند، توضیح داد: درباره اعتقادات، خداشناسی و نبوت کتاب‌ها بسیار اندک هستند. همچنین موضوعاتی مانند عدل خداوندی، مفهوم امامت و اصول دین مورد غفلت واقع شده‌اند. البته طی یکی، دو سال اخیر چند نویسنده و ناشر روی مفهوم خداشناسی، توحید و صفات الهی آثاری منتشر کرده‌اند که جای شکر دارد، اما می‌توان گفت که درباره اصول دین کتاب‌ها بسیار اندک هستند و درباره فروع دین هم با همین مشکل روبرو هستیم.
وی در بخش دیگری از توضیحات خود با اشاره به اینکه اگر از چند اصل دین مانند نماز و روزه بگذریم، درباره سایر فروع دین کمتر مشاهده می‌شود که کتابی منتشر شده باشد، گفت: این بیان به آن معنی است که به ندرت می‌توان کتابی در این زمینه‌ها یافت. برای مثال به ندرت می‌توان کتابی در عرصه حج، زکات، تولی، تبرا، امر به معروف و نهی از منکر پیدا کرد.
کاشفی تصریح کرد: این کمبودها بیانگر آن است که در عرصه فروع دین نیز با خلأ آثار ادبی روبرو هستیم. در همین راستا باید گفت که یکی از موضوعات بسیار اساسی که از آن غفلت شده و می‌شود، قرآن کریم است که اصلی‌ترین منبع ما به شمار می‌آید. از قصه‌های قرآنی که بگذریم، باید گفت که درباره مفاهیم قرآنی، آشنایی با قرآن، حکمت‌های نهفته در این کتاب آسمانی، طرز تفکر، بینش و مکتب قرآنی کمتر کتاب منتشر شده است.
وی ادامه داد: یکی از آسیب‌هایی که در این عرصه با آن روبرو هستیم این است که کودکان و نوجوانان ما کمتر با قرآن آشنایی دارند. از سویی قرآن کودکانه نداریم که ترجمه، شرح و مفاهیم این کتاب را برای کودکان به آسانی بیان کرده باشد. می‌توان گفت که کتابی درباره آشنایی کودکان با قرآن تقریباً وجود ندارد. البته در این راستا زحماتی کشیده سده است که از آن جمله می‌توان به ترجمه ناتمام فرزانه زنبقی از قرآن اشاره کرد که نخستین فردی بود که توانست سی جزء را برای نوجوانان ارائه کند و این مفاهیم در مجله باران به چاپ رسید.
کاشفی همچنین از یک ناشر یاد کرد که در این عرصه ورود پیدا کرده بود و درباره مصطفی رحماندوست که به ترجمه قرآن برای کودکان پرداخته بود و کار را نیمه کاره رها کرد، افزود: افرادی مانند رحماندوست و جعفر ابراهیم(شاهد) و ... یک جزء از قرآن را برای کودکان ترجمه کردند، ولی هنوز نتوانسته‌ایم یک تصویر مطلوب و کامل از قرآن برای کودکان و نوجوانان ارائه دهیم.
این نویسنده تاکید کرد: به طور قطع باید یک بحث میان رشته‌ای در حوزه ادبیات کودک مطرح و ایجاد شود؛ این بیان به آن معنی است که هیچ نویسنده حوزه دیگری به تنهایی نمی‌تواند برای کودکان بنویسد. از سویی کسی هم که صرفاً قصه‌گو و شاعر کودکان است نمی‌تواند به این حوزه ورود کند. اگر قصه‌نویس، شاعر و کارشناس حوزه علوم دینی یا کارشناس علوم مذهبی، نگارش برای کودکان بر اساس اصول ادبی را بیاموزد، می‌توان به این حوزه‌ها ورود پیدا کرد. در بسیاری از کارها نیز باید انجام کارهای گروهی و جمعی اقدام شود. در این راستا نیازمند بهره‌گیری از حضور مشاوران و ویراستاران هستیم.
