درس‌های توصیه‌های امام علی(ع) به مالک اشتر درباره رسیدگی به اقشار ضعیف جامعه

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله محمد امامی کاشانی، امروز 29 دی ماه، در خطبه دوم نماز جمعه این هفته تهران، ابتدا فاجعه کشتی نفتکش و درگذشت تعدادی از هموطنان که به مقام رفیع شهادت رسیدند را به خانواده‌های این عزیزان تسلیت گفت و برای عزیزان درگذشته طلب رحمت و مغفرت و علو مقام و برای خانواده‌های آنها طلب خیر در دنیا و آخرت کرد.
آیت‌الله امامی کاشانی در ادامه به تشریح بخش‌هایی از عهدنامه مالک اشتر پرداخت و گفت: این نامه بسیار گسترده و وسیع است و لذا تنها به خواندن چند سطر آن قناعت می‌شود. در این نامه امام علی (ع) درباره قضات، نظامیان، صنعتگران و اقشار مختلف مردم دستوراتی را به مالک اشتر داده است.
وی ادامه داد: امام علی(ع) در بخشی از این عهدنامه می‌فرمایند: «مالک! خدا را در نظر بگیر نسبت به کسانی که در معیشت با مشکل روبرو هستند و راهی برای بهبود معاش ندارند. اینها از مساکین و محتاجان هستند؛ اینها افرادی آبرومند هستند که یا ابراز نمی‌کنند یا ابراز می‌کنند. تو باید به آنان رسیدگی و توجه کنی».
امامی کاشانی افزود: امام علی در ادامه به مالک می‌فرمایند:« تو توجهت را از آنان برنگردان و از بیت‌المال و سایر موارد وضع زندگی این افراد را مرتب کن و حقوقشان را رعایت کن. مواظب باش که زندگی خوب (صندلی و مقام) تو را نگیرد (سرمست دنیا نشوی) و این سرمستی تو را از بینوایان دور کند. تو معذور نیستی به اینکه کارهای مهم بکنی و بگویی که من کار و وظیفه خود را انجام دادم. تو در پیشگاه خدا معذور نیستی و نمی‌توانی در درگاه خداوند عذر بیاوری».
خطیب جمعه تهران اظهار کرد: حکومت باید به آن طبقه‌ای که ضعیف است و یا درخواست می‌کند و یا به خاطر آبرو درخواستی نمی‌کند رسیدگی کند. در این عهدنامه امام علی(ع) نکته مهمی را مطرح می‌کند و آن این است که در کشور اسلامی باید حدود و حقوق افراد مصون باشد تا هر کس به این کشور نگاه کرد بگوید که اسلامی است.
وی عنوان کرد: اگر حقوق گرفتاران و نیازمندان را مراعات نکردیم چه بسا دشمن به مانند معاویه که همین اقشار را علیه امام علی(ع) تحریک می‌کرد و با پول در آنها نفوذ می‌کرد، بر دوش گرفتاران سوار شود و روی آه و ناله آنها قرار گیرد و به عبارت دیگر بر موجی که افراد قانع، گرفتار، بیکار و کم‌درامد ایجاد کرده‌اند سوار می‌شود و مردم را می‌شورانند.
امامی کاشانی ابراز کرد: این نکته مهم را امام علی(ع) ان زمان به مالک اشتر گفته است که باید این عهدنامه را خواند و در مشکلات درست رفتار کرد. در جای دیگر امام علی(ع) رفتار پیامبر در مشکلات تشریح می‌کنند و می‌فرمایند: «پیامبر(ص) می‌گشت ببیند چه کسی گرفتار است و از خانه دستور نمی‌داد بلکه زخم‌ها را می‌دید، نوع زخم‌ها را می‌شناخت و برای زخم‌ها مرهم درست می‌کرد و مرهم‌هایی که درست می‌کرد کاملا مطابق با این زخم‌‌ها بود». امیرالمومنین علی(ع) به مالک می‌فرمایند تو هم باید چنین باشی.
خطیب جمعه تهران یادآور شد: اما زمان ما باید چگونه باشد. فرض کنید در یک استان کارخانه‌ای تعطیل می‌شود. باید ابتدا دید چه مشکلی داشته است؛ ضعف مدیریت، تولید کالاهای بی‌کیفیت یا نبود نقدینگی و .... هر مشکلی که بود باید رسیدگی کرد و راه حل ارائه داد. به تعبیر مقام معظم رهبری راه بسته نیست و باز است و مشکلی نیست که حل نشود. این مشکلات را با این همه جوانان تحصیل‌کرده، دانشگاهی و آگاه و مردم با معرفت می‌توان حل کرد.
وی افزود: در همین روزهایی که سیزدهمین اجلاس بین‌المجالس کشورهای اسلامی در کشورمان برگزار شد، رهبری انقلاب خطاب به اعضا فرمودند شما به موضوع میانمار و کشمیر در صحبت‌ها اشاره کردید اما به یمن و بحرین اشاره نکردید و سکوت کردید. در جهان اسلام شجاعت، قدرت، وحدت کلمه و دلسوزی برای مسلمین باید وجود داشته باشد. در حالی‌که صهیونیسم و امریکا از دشمنان اسلام هستند و آل سعود خبیث هزینه این دشمنی‌ها را پرداخت می‌کند، دنیای اسلام نیاز به شجاعت و انسجام دارد.
امامی کاشانی اظهار کرد: در داخل کشور نیز همه از انسجام و وحدت بر محور ولایت سخن می‌گویند اما باید دید ولایت چه می‌گوید. ولایت همین صحبت امام علی(ع) به مالک اشتر را می‌گوید که ببینید مشکل چیست و هر طور می‌شود حل کنید و اینکه چه باید کرد که کارخانه تعطیل نشود و کارگران بیکار نشوند باید هدف باشد.

بنابراین گزارش آیت‌الله امامی کاشانی در خطبه اول نماز جمعه این هفته به مناسبت فرارسیدن ماه مبارک جمادی‌الاولی و آغاز ایام فاطمیه به تشریح شخصیت والای حضرت فاطمه زهرا(س) پرداخت و گفت: شخصیت ایشان یک شخصیت استثنایی است و با اینکه محافل و مجالس مذهبی فراوانی در کشور برپا می‌شود باز می‌بینیم که ان چنان که باید و شاید مقام اهل بیت(ع) شناخته نشده است.
وی با بیان اینکه حضرت زهرا(س) اسوه است، گفت: اسوه یعنی اینکه ایشان رهبر و سرمشق است و همه اگر بخواهند به کمال برسند قطب ایشان است. در سیر انسان به سمت رشد و کمال علمی، اخلاقی و اجتماعی نیاز به انسان کامل است. زیرا بشر، همگی انسان ناقص هستند و در هر عصر و زمانی فقط یک انسان کامل وجود دارد که بر پهنه جهان مسلط و محیط است و این انسان کامل، عالم، انسان، آینده، برزخ و قیامت را می‌شناسد
امامی کاشانی عنوان کرد: یکی از القاب حضرت فاطمه (س) محدثه است؛ محدثه یعنی به او حدیث می‌گفتند و از عالم بالا با او صحبت می‌کردند و مسائل و مطالب جهان و آینده را برای او مطرح می‌نمودند و روایات فراوانی نیز در این باره وجود دارد.
وی ادامه داد: در احادیث متواتر و معتبر ما هست که علوم ائمه چند قسم است که از جمله انها مصحف فاطمه(س) است. در روایات آمده که وقتی پیامبر(ص) رحلت کردند حضرت زهرا(س) به حدی محزون و غمگین شدند که بسیار ضعیف گردیدند. جبرئیل امین بر حضرت زهرا(س) نازل شد و عرض کرد خدای من به من فرمان داده که نزد شما بیایم و از آینده برایتان بگویم.
خطیب جمعه تهران ادامه داد: در روز اولی که جبرئیل بر حضرت زهرا(س) وارد شد ایشان بسیار مضطرب شدند به نحوی که وقتی امام علی(ع) وارد خانه شدند متوجه این اضطراب شده و دیل آن را جویا شدند و حضرت فاطمه(س) ماوقع را شرح می‌دهند. وقوع این اتفاق برای امام علی(ع) جالب بود و ایشان تصمیم گرفتند دفعات بعدی که جبرئیل بر حضرت زهرا(س) وارد می‌شد حضور داشته باشند.
امامی کاشانی اظهار کرد: بنابراین امام علی(ع) در جلسات بعدی حضور جبرئیل، حوادث آینده را می‌نوشت و لذا مصحف حضرت فاطمه(س) به خط امیرالمؤمنین علی(ع) نوشته شده است که تمام آنچه مربوط به آینده است در آن آمده است. اهمیت این مصحف در آن است که صحنه جهان و آینده را بیان می‌کند. امام صادق(ع) هم می‌فرمایند که یکی از مراجع علوم ما، مصحف مادر ما، حضرت فاطمه زهرا(س) است.
وی اظهار کرد: در واقع جهان و حقایق آن همه جلوی چشم حضرت فاطمه(س) است و افکار و کردار همه تجلی همین بینش است. انچه از آثار حضرت زهرا(س) می‌بینیم ترشحات دین، شعور و جایگاه اوست.
امامی کاشانی تأکید کرد: ما باید راه ایشان را یاد بگیریم در انفاق و حجاب و عفت و تقوا. خواهران و برداران اینها را یاد بگیرید و این منش و روش را حفظ کنید که این معنی ولایت حضرت زهرا(س) است.