آموزه‌های دین اسلام در باب سبک زندگی
گروه اجتماعی: سبک زندگی به عنوان مجموعه در هم تنیده‌ای از الگوهای رفتاری فردی و اجتماعی، برآمده از نظام معنایی متمایزی است که یک فرهنگ در یک جامعه انسانی ایجاد می‌کند؛ و از آن جایی که هیچ کدام از جوامع بشری را نمی‌توان عاری از فرهنگ تصور کرد، بنابراین، می‌توان گفت تمام اجتماعات انسانی، از ابتدای تاریخ تاکنون دارای سبک زندگی خاص خود بوده و از الگوهای رفتاری متناسب با شاخص‌های فرهنگی خود برخوردار بوده‌اند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از کردستان، حجت‌الاسلام جلیل مختاری‌‌نیا، رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان بیجار در یادداشتی به بررسی «آموزه‌های دین اسلام در باب سبک زندگی اسلامی» پرداخت که در ادامه متن این یادداشت آمده است:
سبک زندگي (life style) در مطالعات فرهنگي به مجموعه ی رفتارها و الگوي کنش‌هاي هر فرد که معطوف به ابعاد هنجاري و معنايي زندگي اجتماعي است اطلاق مي‌شود. کشور ما ضمن برخورداري از جمعيتي جوان و جامعه‌اي در حال تغيير، نیازمند شناخت روزافزون مسائل در حال تغییر نسل جوان ايراني است. يکي از مهم‌ترین مسائل در اين زمينه، موضوع سبک زندگي و جوانان است. مصرف مواد مخدر، مصدومیت ناشی از حوادث مختلف به ویژه معلولیت و مرگ ناشی از سوانح رانندگی، تغذیه نامناسب، فقدان فعالیت‌های فیزیکی، استعمال مواد دخانی و رفتارهای جنسی پر خطر از جمله چالش‌هایی است که نوجوانان و جوانان ایرانی با آن رو به رو هستند.
از سویی دیگر فرهنگ مصرف به همراه تکنولوژی‌های جدید باعث شده جوانان بیشتر در معرض تولیدات فرهنگی غرب مانند ماهواره، فیلم، بازی‌های رایانه‌ای و موبایل ... باشند. به موازات این تغییرات، در بدنه جامعه نیز تحولاتی صورت گرفته است. نمی‌توان انکار کرد که جاذبه‌های فرهنگ مصرفی- رسانه‌ای، الگوهای جمعی رفتاری را که ممکن بود جوان‌ها با حرکت‌های مدنی خودشان به نتیجه برسانند در حاشیه قرار داده است. به‌طور حتم ما با تجربیات جدیدی از جوانی‌کردن روبه‌رو خواهیم شد که تنوع آن شاید برنامه‌ریزی و سیاستگذاری را دشوار خواهد کرد.
دین و سبک زندگی:
آموزه های دین به عنوان ابزار جامع هدایت و راهبری بشر، در بسیاری از موارد، حاکم بر باورها، ارزش‌ها و هنجارهای لازم برای جهت‌دهی و الگوبخشی به رفتار و کنش انسانی است. در واقع، محدود نکردن دین به فهم زمانی خاص، اعتقاد به تکامل فرهنگی و سهیم بودن اراده انسان ها در آن و تبیین درست ارتباط میان فرهنگِ متغیر و دینِ ثابت، ما را به این دیدگاه رهنمون می‌شود که دین و آموزه‌های وحیانی آن می‌تواند بخش مهمی از خاستگاه فرهنگ بشری را تشکیل دهد. پس در یک رابطه طولی، دین، فرهنگ جامعه را شکل می‌دهد؛ و فرهنگ نیز به نوبه خود، نظام و ساختار خاصی را برای زندگی فردی و اجتماعی تعریف می‌کند؛ که خود به عنوان سرچشمه و خاستگاه مجموعه در هم تنیده‌ای از الگوهای خاص برای زندگی، یک کل منسجم و متمایز را در قالب سبک زندگی پدید می آورد؛ و البته سبک زندگی نیز به توسعه و نفوذ نظام معرفتی مبتنی بر آموزه‌های دینی یاری رسانده و تمایلات و ترجیحات برآمده از فرهنگ دینی را بارور می‌سازد.
فرهنگ اسلامی و سبک زندگی:
در فرهنگ اسلامی، تأکید فراوان شده است که مؤمنان با بهترین صورت با هم رو به رو شوند و با بهترین القاب همدیگر را صدا بزنند. بدیهی است که این مسئله، میان زن و شوهر از تأکید بیشتری برخوردار خواهد بود.
۱. مشورت کردن با یک دیگر
هر یک از زن و شوهر، باید در کانون خانواده، جایگاه شایسته ی دیگری را در نظر بگیرد و در تصمیم گیری‌ها و اقدامات خانوادگی، نظر او را جویا شود و پس از مشورت با یک دیگر تصمیم مشترک را اتخاذ کند. هر یک از زن و شوهر باید به این نکته توجه کند که طرف دیگر نیز عضو اصلی این خانواده است و حقوق اساسی خاصی در این باره دارد. به گفته ی پروین اعتصامی:
وظیفه زن و مرد ای حکیم دانی چیست؟ یکی است کشتی و آن دیگری است کشتیبان
یعنی از آن جهت که در بیشتر زنان عاطفه قوی‌تر است و ممکن است در اتخاذ تصمیم‌های مهم، مقهور بعضی عوامل شوند، اما این بدان معنا نیست که نباید با زنان مشورت کرد. بلکه بایستی در همه حال اهل خانه روحیه مشورت کردن را داشته باشند و به این نکته ملتفت باشند که تصمیم و نظر جمعی بر نظر فردی ارجحیت دارد.
2- مدارا و همراهی با خانواده
نباید در خانه ای مرد سالاری یا زن سالاری وجود داشته باشد. البته حتی المقدور جانب همسر را داشتن و مدارا با اهل خانه مورد تأکید اسلام است.
هر مسلمانی عقد ازدواجش مطابق مقررات اسلام است. مرد مسلمانی که با زنی مسلمان ازدواج می‌کند، قبول می‌کند که مطابق دستور اسلام، با زنش رفتار نماد و زن را امانت خدا بداند. به علاوه چون زن ضعیف تر از مرد است، شوهر باید همواره جانب او را رعایت کند. اسلام نیز چنین دستور داده است؛ بنابراین مردی که غذای دل خواه خود را بر همسرش تحمیل کند، در واقع نفاق ورزیده و عملش با زبان و نیتش مخالف است.
3- کوتاهی در سپاس و تشکر:
سپاسگزاری و تشکر نکردن زن از شوهر، یا شوهر از زن، یکی از عوامل تنش زاست در کانون گرم خانواده است. اساساً سپاسگزاری و تشکر کردن، زمینه تشویق و موجب ازدیاد لطف و محبت طرفین است.
پیامبر اکرم(ص) فرمود:
«لاینظر الله الی امرئه لا تشکر لزوجها؛ خدا به زنی که از زحمات شوهرش تشکر نکند، نظر نمی‌افکند.»
با توجه به لزوم تشکر زن از زحمات شوهر، شوهر نیز باید از تلاش و کوشش بی دریغ همسرش سپاس گزاری و تشکر نماید.
4- تکریم و احترام یکدیگر:
حفظ حریم و رعایت احترام یک دیگر، امری ضروری در زندگی خانوادگی است و رعایت نکردن و نادیده انگاشتن آن، موجب تنش زایی می‌گردد.
به این نکته نیز باید توجه داشت که هر کس دیگران را تکریم کند، در حقیقت به تکریم خود پرداخته است. زن امانت الهی است و باید با خوش‌بینی با او برخورد کرد و حرمت وی را نگاه داشت.
