بقعه امامزادگان «زید و قاسم» ازنا با قدمت تاریخی هزار ساله

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از لرستان، امامزاده قاسم(ع) یکی‌از بناهای تاریخی استان لرستان در غرب ایران است که قدمت آن به قرن هشتم هجری و دوره ایلخانی می‌رسد.این آرامگاه، در روستای امامزاده قاسم(ع) در دهستان چاپلق (گاپله) از توابع شهرستان ازنا و در دشت جاپلق واقع شده است.
بنا به اظهارات محلی نام این روستا در زمان ساسانیان، کنده‌سپید بوده است که احتمالاً این نام برگرفته از جغرافیای آن محل است. بانی ساختمان امامزاده، تاجری ایرانی به‌نام سید میر نظام‌الدین احمد مدنی بوده است که این نام در بعضی از وقف‌نامه‌ها وجود دارد.
یکی‌از زیباترین مکان‌های زیارتی لرستان که آب‌وهوای آن نیز برای گردشگری در ایام نوروز بسیار عالی و بکر است امامزاده قاسم در شهرستان ازنا است.قدمت امامزاده قاسم(ع) به دوره ایلخانی می‌رسد و کتیبه روی در ورودی این مقبره و نیز حاشیه‌های ضریح، سال‌های 738، 808 و 850 قمری را نشان می‌دهند همچنین نام این روستا نیز برگرفته از نام همین امامزاده است.
آرامگاه این امامزاده در ردیف فهرست آثار ملی ایران با شمارهٔ 1757 ثبت‌شده است. گنبد مخروطی شکل امامزاده قاسم با 40 متر ارتفاع یکی از موارد خاص معماری در نوع خود و از عجایب معماری ایران است.
این گنبد از بیرون مخروطی ولی از داخل حرم به شکل کروی است.بنای ساختمان متعلق به قرن‌های هشتم و نهم هجری قمری و معاصر با دوران تیموریان در ایران است و مشخصات ساختمان بقعه بیشتر ویژگی‌های معماری ترکی و مغولی را دارد.
گنبد ساختمان به رأس هرمی شکل است و دیوارهای آن مرتفع، ضخیم و آجری است. صحن حیاط این زیارتگاه تاریخی یک مربع کامل است که با آجر سنگفرش شده است. صحن داخلی بقعه اصلی تا ارتفاع پنج‌متر با کاشی‌های منقوش به گل‌وبوته زینت داده‌شده است.
نظم و شکل هندسی گنبد بسیار زیبا و درعین‌حال ساده است و دورتادور گنبد هشت دریچه برای تهویه هوا تعبیه‌شده است. سر در رفیع این زیارتگاه تاریخی که قدمت آن به حدود 700 سال می‌رسد دارای کاربندهای زیبا با اشکال هندسی منظم است.
بخش‌های مختلف بقعه امام‌زاده قاسم ازنا یک‌بار در دوره سلسله قاجار توسط یکی از مجتهدین وقت به نام سید محمد شفیع جاپلقی ملقب به آقا سید، تعمیر و بازسازی‌شده است.
با وجودی که شجره‌نامه امام‌زادگان(قاسم و زید) در دسترس نبوده و خواندن متن کتیبه کمربندی داخل بقعه نیز در حال حاضر دشوار است ولی اهالی روستای امامزاده قاسم(ع) معتقدند که این دو بزرگوار از نوادگان امام حسن(ع) هستند.
قدیم‌ترین قسمت بنا را دروازه ورودی و گنبد خانه آن تشکیل می‌دهد که دارای مشخصه‌های زمان ایلخانی است و بر روی آن آیاتی از قرآن کنده‌کاری‌شده است. گنبد امام‌زاده که شانزده ترکی است به‌صورت دو پوشه ساخته‌شده است و بر روی گریوگنبد شانزده ضلعی استوارشده است.
بدنه بنا از سه طبقه تشکیل‌شده است. طبقه زیرزمین که همان سرداب‌هاست. طبقه دوم که شامل حیاط، رواق‌ها و گنبد خانه و طبقه اول شامل اتاق‌های مجزا است که برای استراحت زائرین آماده می‌شده است.
ورودی‌های طبقه اول و راه ارتباطی بنا به بیرون در چهارگوشه حیاط بقعه است و زائرین از طریق این ورودی‌ها به طبقه اول می‌روند و در هر قسمت طبقه اول اتاق‌هایی مستقل از هم قرار دارند که درگذشته برای استراحت زائران امام‌زاده استفاده می‌شده است.ارتفاع پوشش گنبد از خط الراس گنبد تا سطح پشت‌بام 12 متر است.
کتیبه‌ای بر روی دروازه دو لنگه انتهای ایوان غربی امام‌زاده قرار دارد که تاریخ ساخت این در چوبی را در ماه محرم‌الحرام سال 738 هجری قمری نشان می‌دهد. در ساخت پی این بنا از قلوه‌سنگ‌های بزرگ و کوچک استفاده‌شده است و دیوارها و گنبد بقعه نیز از آجر و گچ ساخته‌ شده‌اند.

ناهید پرویزپور، مدیرکل سیاسی و انتخابات استانداری لرستان در گفت‌وگو با ایکنا لرستان با اشاره به برگزاری جلسه معارفه بخشدار جدید چاپلق ازنا که اواخر هفته گذشته انجام گرفت، در رابطه با موقعیت بخش چاپلق ازنا و وجود دو امازاده زید و قاسم در این بخش، گفت: نگاه به سرمایه‌گذاری در ظرفیت‌های گردشگری دو امامزاده زید و قاسم که قدمت تاریخی هزار ساله دارد و روستا‌های با قدمت تاریخی می‌تواند در بخش جاپلق توسعه ایجاد کند .
وی با اشاره به اشتغال‌زایی در روستا بیان کرد: در بخش حبوبات و بسته‌بندی اقلام و مشاغل خانگی این شهرستان می‌تواند گام بلندی را در پیشبرد رفع بیکاری داشته باشد .
پرویزپور اضافه کرد: استفاده از بانک اطلاعاتی از قبیل؛ ریش‌سفیدان و فعالان عرصه فرهنگی و سیاسی در بحث حل ‌و فصل مشکلات طوایف مختلف با یکدیگر و متحد ساختن آن‌ها کارآمد است.