حجتالاسلام مهدی گرجی، استاد حوزه و دانشگاه درگفتوگو با ایکنا از اصفهان، اظهار کرد: انسان نمیتواند تنها زندگی کند، زیرا فطرتا مدنی و اجتماعی است و برهمین اساس در اجتماع انسانها، اصول اخلاقی باید رعایت شده تا ارتباطات انسانی تقویت شود. یکی از این اصول، آن است که حسنهای اخلاقی مانند انصاف، عبادت، تواضع، محبت، خوشرویی و ... را، هریک از ما در وجود خود نهادینه و متقابلا از یکسری رفتارها مانند غیبت و بدگویی کردن علیه دیگران بپرهیزیم.
این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: غیبت و بدگویی یا به اصطلاح امروزیها زیرآب زنی دیگران، دامنگیر جامعه شده است که باید نسبت به درمان آن اقدام شود.
گرجی ادامه داد: قرآن به این دلیل غیبت کردن را مذموم دانسته که وقتی در جامعهای غیبت رواج پیدا کند، اعتماد و محبت در آن جامعه از بین میرود، بدین معنا که افراد هر لحظه نگران هستند که کسی پشتسرشان صحبت کند، در واقع در چنین شرایطی، روحیه صفا، صمیمیت و مهربانی فراموش میشود.
وی افزود: قرآن میفرماید؛ غیبت کردن، مانند خوردن گوشت برادر مرده ماست. تعبیر مرده به این دلیل است که فرد حضور ندارد که بتواند از خودش دفاع کند و یعنی همانند مرده که قادر نیست از خود دفاع کند و چقدر از لحاظ انسانی زشت است که ما مردهای را مورد آسیب قرار دهیم. غیبت، تلاش آدم عاجز است، آدم عزیز هیچگاه غیبت نمیکند.
این استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: تربیت ضعیف، موجب شایع شدن غیبت در جامعه شده است، مردم در همه حوزهها از جمله رقابتهای سالم اقتصادی، اجتماعی، مباحث خانواده، آداب معاشرت، رانندگی باید تربیت شوند. علاوه بر تربیت نادرست، مشکل دیگر آن است که در امور مختلف به خدا توکل نداریم و موفقیت دیگران را نمیتوانیم ببینیم و به همین دلیل اقدام به بدگویی میکنیم. انسانهایی با روحهای بزرگ هیچ موقع پشتسر دیگران حرف نمیزنند، بلکه وقت و اندیشه خود را مشغول به امور مهم و حیاتی میکنند.
شنونده غیبت، دست کمی ازغیبت کننده ندارد
وی خاطرنشان کرد: شنونده غیبت، دست کمی ازغیبت کننده ندارد. در منابع اسلامی و مباحث اخلاقی، شنیدن غیبت نیز بسیار مذموم شناخته شده و اوست که باعث میشود که فرد غیبت کردن را ادامه دهد. یکی از بزرگان که در حضورشان غیبت کرده بودند، فرمودند؛ چهل روز من را به زحمت انداختید، یعنی باید چهل روز استغفار و خودسازی کنم تا ضررغیبتی که شنیدم، پاک شود.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: یکی از راههای ریشهکن شدن غیبت، اطلاع از ضررهای اخروی آن است. در قیامت، اعمال خوب شما در کارنامه کسی که غیبت او را کردید ثبت و اعمال خوب شما در کارنامه او ثبت میشود.
گرجی در پاسخ به این سوال که آیا در برخی مواقع غیبت کردن جایز است؟ گفت: در استثناهایی اجازه غیبت وجود دارد، به طور مثال در حضور پزشک، از وضعیت بیمار صحبت کردن، برای مشورت و سامان دادن زندگی؛ مشورت کردن با مشاور امین برای اصلاح روابط بین دو نفر نظیر مسائل و اختلافات بین زن و شوهر و یا حرف زدن درباره کسانی که فسق و فجور و زشتی رفتارشان بر همه آشکار است، غیبت کردن ایرادی ندارد.