انتقاد مدیریت اسلامی از برتری بخشیدن خواص و نزدیکان بر دیگران

به گزارش ایکنا از لرستان، ندا مـراد، مدرس پردیس کیش دانشگاه تهران در همایش بین‌المللی «سیره علوی» که بک‎شنبه، 29 بهمن در خرم‌آباد برگزار شد، با بیان این‌که ملاک سیاست، به کار بستن عدالت است، اظهار کرد: بحث رهبری و مدیریت، از مباحث راهبردی و مهمی است كه نقش بنیادین آن، در پیشرفت یا انحطاط جامعه‌ها و تمدن‌ها، قابل انكار نیست؛ تا جایی‌که بسیاری از صاحب‌نظران، مهم‌ترین علت پیشرفت جوامع را رهبری و مدیریت کارآمد و مهم‌ترین علت انحطاط و عقب‌ماندگی را نیز مدیریت ناکارآمد می‌دانند.
وی اضافه کرد: از این منظر، مدیریت ازجمله مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند سازمان یا جامعه‌ای را به اهداف خویش برساند.
مدرس زبان و ادبیات فارسی پردیس کیش دانشگاه تهران ادامه داد: با نگاهی به تاریخ و بررسی سرگذشت جوامع، روشن می‌شود که تمام جوامعی که توانسته‌اند، گام‌های مهمی در جهت رشد و کمال بردارند، همه از رهبرانی کارآمد برخوردار بوده‌اند.
مراد اضافه کرد: در این بین منابع غنی اسلامی به‌دلیل امتیاز والایی چون پیوند با وحی الهی و نیز برخورداری از زلال عصمت اهل بیت(ع)، اصول و رهنمودهای مُتقن و جامعی را، برای بشر به ارمغان آورده است. با توجه به این‌كه امام علی(ع)، پنج سال حاكمیت و مدیریت جامعه اسلامی را بر عهده داشته و در منابع اسلامی بیشترین مطلب در مورد مدیریت آن امام همام نقل شده است.

ملاک سیاست، به کار بستن عدالت است

وی بیان کرد: ملاک سیاست، به کار بستن عدالت است. بدون عدالت، سیاست، معنای خود را از دست می‌دهد و از فن مدیریت مردم، به فن پراکنده ساختن مردم از حکومت می‌انجامد. از این‌رو، مدیران باید دشواری‌های آن‌را به جان بپذیرند و با مردم به عدالت رفتار کنند. چنین روشی، نیکوست و ضامن بقای جامعه و تداوم آن خواهد بود.
دکترای زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: مولای متقیان چون دارای فضایل اربعه بودند برای قدرت دنیایی، ارزشی قائل نبودند و حکومت و قدرت از دیدگاه‌شان، وظیفه و مسئولیتی بود که خداوند به عهده افراد آگاه و توانا در رهبری جامعه گذاشته بود.
مراد اظهارکرد: بر طبق منابع تاریخی، ایشان با رعایت اصل عدالت، نه تنها هرگز از مسیر انصاف و حق تجاوز نکرده بلکه عدالت ایشان، چنان سپر محکمی بود که سرانجام به سازندگی و اصلاح جامعه انجامید.
وی تصریح کرد: هنگامی‌که حضرت علی(ع) زمام امور جامعه را در دست گرفتند، بی‌درنگ به تنظیم امور و رفع نارسایی‌ها پرداختند و برای حکومت خویش، سازمانی را در نظر گرفتند کمااینکه امام با اطاعت خالصانه از خدا و پیامبر گرامی اسلام، همه مسائل حکومتی را از کتاب خدا و سنّت پیامبراکرم(ص) استخراج می‌کردند و به دقت به اجرا می‌گذاشتند.

بیان سیاست‌های کلی اقتصادی در نهج‌البلاغه

مراد گفت: در نهج‌البلاغه مطالب ارزنده‌ای، در زمینه سیاست‌های کلی اقتصادی به چشم می‌خورد؛ که با عمل به آن‌ها اقتصاد کشور شکوفا شده و دستاوردهای درخشانی در راستای رونق اقتصادی به دست خواهد آمد. در سیره حکومتی امام علی (ع) دریافت مالیات از امور بسیار مهم است.
وی خاطرنشان کرد: اخلاق و مکارم اخلاقی، از عوامل اساسی سعادت بشر در زندگانی مادی و معنوی است. از منظر امام علی(ع) مدیری که به اخلاق مدیریتی آراسته نباشد، نمی‌تواند بار سنگین مسئولیت اداره سازمان را به دوش بکشد و نابسامانی‌ها را سامان بخشد.
دکترای زبان و ادبیات فارسی پردیس کیش دانشگاه تهران افزود: در مدیریت جهادی، مدیر باید، پایبندترین فرد به اصول، ضوابط و مقررات سازمانی باشد و همکاران و کارمندان خویش را نیز به رعایت این مهم، فرا بخواند.

نفس بشری؛ نخستین حوزه فرمانروایی انسان

مراد تصریح کرد: در مدیریت اسلامی، از برتری بخشیدن خواص و نزدیکان بر دیگران، به‌شدت انتقاد شده است کمااینکه امام علی(ع) در نامه خود خطاب به مالک اشتر فرمودند: «هیچ کس برای رئیس و مدیر در هنگام رفاه و آسانی، گران بارتر و در هنگام گرفتاری، کم یاری کننده‌تر و در هنگام اعمال انصاف و عدالت، ناراضی‌تر و هنگام درخولست، پر اصرارتر و هنگام بخشش، کم سپاس‌تر و هنگام پیش آمدن سختی‌های روزگار در شکیبایی و استقامت، سست‌تر از خواص نیست».
وی اضافه کرد: نخستین حوزه فرمانروایی انسان، نفس بشری است. هر کس در این میدان پیروز شود، در میدان‌های دیگر نیز پیروز خواهد شد و هر کس نتواند بر مملکت کوچک نفس خویش، اعمال قدرت کند، در میدان گسترده مدیریت ناتوان خواهد بود.
مدرس زبان و ادبیات فارسی گفت: از این منظر می‌توان گفت، در یک نظام مدیریتی غیر از اموال مادی، به عوامل غیرمادی و معنوی مانند رعایت اصل عدالت، شجاعت، عفت و حکمت نیز توجّه می‌شود و با درک درست آن‌هاست که می‌توان نتیجه گرفت که جامعه به‌سوی کمال و رستگاری گام برمی‌دارد.

انتهای پیام