تکراری بودن و عدم جذابیت کتاب‌های مذهبی
گروه فرهنگی- در این عصر که مطالعه به صورت قطره‌چکانی هم برکت است، افرادی هستند که هنوز پای منبر کتاب می‌نشینند و از درس‌های آن فیض می‌برند. همان‌هایی که از خواندن کتاب‌های ادبیات کلاسیک و روانشناسی نویسندگان خارجی، غرق در لذت می‌شوند اما کتاب‌های مذهبی را به دلیل تکراری بودن و نداشتن جذابیت برای مطالعه انتخاب نمی‌کنند.
به گزارش خبرگزاری ایكنا از خراسان رضوی، در این عصر که مطالعه به صورت قطره‌چکانی هم برکت است، افرادی هستند که هنوز پای منبر کتاب می‌نشینند و از درس‌های آن فیض می‌برند. همان‌هایی که از خواندن کتاب‌های ادبیات کلاسیک و روانشناسی نویسندگان خارجی، غرق در لذت می‌شوند اما کتاب‌های مذهبی را برای مطالعه انتخاب نمی‌کنند چراکه سخت بودن محتوا، تکراری بودن و نبود جذابیت بصری در این نوع کتاب‌ها، مخاطب را دلزده و خسته کرده است؛ در ادامه گزارش بررسی فرهنگ كتاب‌خوانی در جامعه، این بار، به محدوده خیابان فلسطین و پارك ملت مشهد رفتیم تا گزارشی میدانی از مردم در سنین مختلف داشته باشیم كه در ادامه می‌خوانید.
پارت اول: ایستگاه اتوبوس میدان فلسطین
رضا احمدی‌نیا، 24 ساله و ساكن منطقه وكیل‌آباد مشهد، در ایستگاه، منتظر اتوبوس است، وی در پاسخ به این سوال كه چقدر كتاب مطالعه می‌كند، با بیان اینکه به مطالعه کتاب‌های روانشناسی علاقه‌مند است، ابراز کرد: با توجه به اینکه برادرم در رشته روانشناسی تحصیل می‌کند، به این حوزه مطالعاتی علاقه‌مند شدم، دوست ندارم هر کتابی را بخوانم.
وی در ادامه گفته‌های خود اظهار كرد: وقت‌های بیكاری بیشتر مطالعه می‌كنم، به ویژه كتاب‌های شهید مطهری و قدوسی‌زاده را بسیار دوست دارم.
احمدی‌نیا در پاسخ به این سوال كه چقدر نویسندگان داخلی را می‌شناسید و كتاب‌هایشان را مطالعه می‌كنید، تصریح كرد: نویسندگان داخلی همچون شریعتی، مطهری، جلال آل احمد را می‌شناسم وعلاقه زیادی نیز به كتاب‌های آنها دارم، البته در حوزه روانشناسی نیز بیشتر از نویسندگان غربی كتاب می‌خوانم.
ارائه محتوای ضعیف در كتاب‌های مذهبی
این دانشجوی مهندسی در ادامه گفته‌های خود، دلیل علاقه‌مند نبودن برخی جوانان به كتاب‌های مذهبی را خشك و ثقیل بودن برخی موضوعات دانست و ادامه داد: متأسفانه برخی نویسندگان با ارائه محتوای ضعیف، سنگین و خشك در زمینه مذهبی، موجب شدند تا مخاطب از حوزه این نوع كتاب‌ها دور شود؛ در حالیكه نویسندگان روشنفكر زیادی هستند كه در زمینه مذهبی موضوعات خوبی نوشتند كه علاوه بر روشن بودن موضوع، به‌روز و جذاب است.
درگیر شدن انسان با فضای مجازی موجب دور شدن از زندگی واقعی شده است
احمدی‌نیا در پاسخ به این سوال كه چقدر از طریق سایت‌های مجازی اقدام به خرید كتاب می‌كند، ابراز كرد: علاقه زیادی به خرید کتاب از طریق فضای مجازی ندارم، از طرف دیگر درگیر شدن در فضای مجازی موجب می‌شود تا از زندگی حقیقی خود دور شوم، به همین خاطر از خرید كتاب به صورت مجازی هم خود داری می‌كنم.
وی برگزاری پاتوق کتاب در سطح شهر را موجب تشویق افراد به فرهنگ مطالعه دانست و عنوان كرد: این فرهنگسازی موجب می‌شود تا افراد، كمی از فضای مجازی دور شوند.
این دانشجوی مهندسی در پاسخ به این سوال كه چقدر از كتاب‌هایی كه در ایستگاه‌های مترو گذاشته شده استفاده می‌كند، تصریح كرد: چند باری از آن كتاب‌ها استفاده كردم اما محتوای آنها چندان رضایت‌بخش نبود؛ از طرف دیگر مردم، به دلیل فاصله كم بین ایستگاه‌های مترو، حوصله خواندن كتاب را ندارند.
فاطمه همتی، 37 ساله و ساكن منطقه بلوار توس مشهد، با اشاره به اینكه اهل مطالعه است و بیشتر كتاب‌های روانشناسی را دوست دارد، عنوان كرد: مادرم خانه‌دار و پدرم كشاورز است، هر دو از سواد كافی برخوردار نیستند اما انگیزه زیادی به من برای مطالعه می‌دهند.
مطالعه كتاب‌های روانشناسی و جامعه‌شناسی دید وسیع‌تری به من می‌دهد
این پژوهشگر علوم اجتماعی، بهترین كتابی كه تاكنون خوانده است را «بیشعوری» دانست و افزود: به دلیل رشته‌ای كه دارم، دوست دارم با آدم‌ها ارتباط برقرار كنم، كتاب‌هایی در زمینه روانشناسی و جامعه‌شناسی دید وسیع‌تری به من می‌دهد و موجب می‌شود به راحتی انسان‌ها را بشناسم.
همتی در ادامه گفته‌های خود در پاسخ به این سوال كه چقدر از طریق سایت‌های مجازی اقدام به خرید كتاب می‌كند، عنوان كرد: برایم مطالعه كتاب مهم است، از طریق فضای مجازی هم گهگداری خرید كتاب انجام می‌دهم و سایت مرتبط با مقاله‌های اجتماعی را می‌خوانم.
اختصاص یارانه كتاب
وی ابراز كرد: قیمت كتاب به شدت افزایش پیدا كرده، به خصوص كتاب‌های تخصصی و دانشگاهی، یارانه‌ای هم به كتاب تعلق نمی‌گیرد و آنچه كه تحت عنوان «بن كتاب»، هر ساله در نمایشگاه‌های كتاب یا از طریق دیگر داده می‌شود، برای فردی كه نیاز به كتاب‌های تخصصی دارد، چندان سودی ندارد.
قانون كپی‌رایت در سایت‌ها رعایت شود
این پژوهشگر علوم اجتماعی با بیان اینكه باید قانون كپی‌رایت در سایت‌ها رعایت شود، تصریح كرد: نبود قانون كپی‌رایت نیز، یكی از مشكلات بزرگ در این حوزه است، اگر این قانون به درستی در كشور اجرا شود، نه تنها در زمینه كتاب بلكه در حوزه‌های دیگر نیز به خوبی می‌توانیم پیش برویم.
همتی در خصوص علاقه‌مندی خود به كتاب‌های مذهبی، بیان كرد: در كنار كتاب‌های دیگر نیز، كتاب مذهبی همانند زندگینامه شهدا و بزرگان دینی، ادعیه و چهارده معصوم(ع) را مطالعه می‌كنم.
كتاب «سلام بر ابراهیم» دریچه جدیدی به روی زندگی‌ام باز كرد
وی، «سلام بر ابراهیم» را بهترین كتابی دانست كه تاكنون مطالعه داشته و اظهار كرد: این كتاب دریچه جدیدی به روی زندگی‌ام باز كرد، چقدر خوب است، در خصوص زندگی این شهید، فیلمی ساخته شود تا همه او را بیشتر بشناسند، همانطور كه حاج احمد متوسلیان، شهید بابایی و... از طریق رسانه و فیلم به خوبی به مردم شناسانده شدند.
ایجاد شبكه كتاب در رأستای معرفی شهدا و بزرگان دین
این پژوهشگر ادامه داد: رسانه در تبلیغ و فرهنگسازی بسیار مؤثر است، چه خوب است كه شبكه‌ای تحت عنوان معرفی كتاب داشته باشیم تا افراد با كتاب‌هایی در خصوص زندگینامه شهدا و سیره بزرگان دین و... آشنا شوند.
صادق مشکی‌باف، 16 ساله و ساكن منطقه احمدآباد، با خوش‌رویی در پاسخ به این سوال كه چقدر كتاب مطالعه می‌كند، ابراز كرد: روزی نیم ساعت به مطالعه اختصاص می‌دهم البته زمان‌هایی كه خسته باشم و یا به باشگاه بروم این ساعت كمتر می‌شود.
وی با اشاره به اینكه كتاب‌های اجتماعی و هنری را بیشتر دوست دارد، عنوان كرد: برخی كتاب‌های صادق هدایت و روانشناسی همانند آنتونی رابینز و فلورانس اسكاولشی را دوست دارم.
سنگین بودن و نبود جذابیت بصری در كتاب‌های مذهبی
مشكی‌باف كه خود نویسنده است و در مسابقات بسیاری حائز رتبه شده، در پاسخ به این سوال كه چقدر اهل مطالعه كتاب‌های مذهبی است، افزود: علاقه چندانی به كتاب‌های مذهبی ندارم، محتوای این كتاب‌ها سنگین است و جذایت بصری هم ندارد، امروزه جامعه دچار افسردگی شده و امید و عشق از بین رفته است، به همین خاطر سعی می‌کنم در داستان‌هایم ژانر اجتماعی و عاشقانه را انتخاب می‌كنم، چون معتقد هستم، عشق می‌تواند درمان زندگی امروز باشد.
این محصل در ادامه گفته‌های خود تصریح كرد: پدرم دكتر روانشناس است و مادرم نیز فوق دیپلم انسانی و خانه‌دار است، به جز من، پدرم در حوزه كاری خود كتاب‌های زیادی می‌خواند، همین موضوع هم موجب ترغیب من به كتاب‌خوانی شد.
از طریق فضای مجازی خرید كتاب انجام نمی‌دهم
مشكی‌باف در پاسخ به این سوال كه چقدر از طریق سایت‌های مجازی اقدام به خرید كتاب می‌كند، ابراز كرد: اهل فضای مجازی به ویژه اینستاگرام هستم اما از این طریق خرید كتاب انجام نمی‌دهم، سایت‌های مرتبط با ادبیات داستانی را مطالعه می‌كنم.
وی كه تاكنون در پاتوق‌های كتاب سطح شهر حضور نداشته است، اظهار كرد: سطح فرهنگی مشهد، به ویژه در زمینه كتاب‌خوانی ضعیف‌تر از شهرهای دیگر است، در این زمینه فعالیت به‌خصوصی به جز برگزاری نمایشگاه كتاب كه تبلیغات خوبی دارد، حركت دیگری ندیدم.
كتاب‌های ایستگاه مترو با نسخه اصلی آن تفاوت زیادی دارد
این محصل در پاسخ به این سوال كه چقدر از كتاب‌هایی كه در ایستگاه‌های مترو گذاشته شده استفاده می‌كند، عنوان كرد: دو كتاب مطالعه كردم كه یكی از آنها «مدیر مدرسه»، جلال آل احمد بود كه با نسخه اصلی آن تفاوت بسیاری داشت.
پارت دوم: پارك ملت
ساعت از دو بعد از ظهر می‌گذشت كه وارد پارك ملت شدیم، میان جمعیت حداكثری اینجا، به دنبال فردی گشتیم تا بتواند پاسخگوی سوالات ما باشد، در این میان، با عبدالله خدابنده، 56 ساله و ساكن منطقه رضاشهر مشهد كه كتابی به دست دارد، به گفت‌وگو نشستیم، وی با بیا اینكه از هر زمانی برای مطالعه كتاب استفاده می‌كند، اظهار كرد: علاقه زیادی به كتاب‌های فلسفه، نمایشنامهنویسی و هنر دارم اما خانواده‌ام، نقطه مقابلم هستند و علاقه‌ای به مطالعه کتاب ندارند، فرزندانم دانشجو هستند و تنها به مطالعه کتاب‌های درسی و دانشگاهی اکتفا می‌کنند.
کتاب‌های مذهبی شهید مطهری جامع است
خدابنده كه کارشناسی مکانیک و ارشد فلسفه دارد، در پاسخ به این سوال كه چقدر اهل مطالعه كتاب‌های مذهبی است، ابراز كرد: مطالعه كتاب‌های مذهبی، به ویژه آثار شهید مطهری را دوست دارم؛ چون نگاه خاصی دارند و سنتی به مذهب نگاه نمی‌كنند، جای امثالی همچون مطهری در جامعه امروز احساس می‌شود.
نبود جاذبه و تبلیغ کافی در کتاب‌های مذهبی
این بازنشسته، با اشاره به اینكه آخرین كتاب مذهبی كه خواندم، «تفسیر مثنوی» علامه جعفری است، در خصوص گرایش كم مردم به این نوع كتاب‌ها، اظهار كرد: نبود جاذبه در کتاب‌های مذهبی، مهم‌ترین امر در بی‌رغبتی مردم به این نوع کتاب‌ها است.
وی در ادامه گفته‌های خود با اشاره به قیمت بالای کتاب در فروشگاه‌ها، ادامه داد: در جامعه امروز کتاب تبدیل به كالایی لوکس در خانواده شده است، بارها اتفاق افتاده كه در فروشگاهی، كتابی را برداشته اما با مشاهده قیمت آن از خریدش منصرف شدم.
تبدیل شدن کتاب به یک وسیله تزئینی در خانه‌ها
این كارشناس مكانیك، وضعیت فرهنگی مشهد را ضعیف دانست و عنوان كرد: بیشتر مردم كتاب را تنها برای زیبایی نمای دكوراسیون خود انتخاب می‌كنند.
سید سجاد فلاح، 20 ساله و ساكن منطقه وكیل‌آباد مشهد، در حال مطالعه كتاب، بر روی صندلی پارك است، وی در پاسخ به این سوال كه چقدر كتاب مطالعه می‌کند، ابراز كرد: همیشه سعی می‌كنم كتاب همراهم باشد، غیر از كتاب‌های آموزشی، كتاب‌های هنری و مذهبی بسیار می‌خوانم.
وی آخرین كتابی كه خوانده است را کتاب «طراحی و ارتباطات بصری» دانست و ادامه داد: از بین كتاب‌هایی كه خواندم، كتاب «انسان كامل»، شهید مطهری را بسیار دوست دارم.
این معلم، در پاسخ به این سوال كه چقدر كتاب‌های نویسندگان داخلی را مطالعه می‌كند و آنها را می‌شناسد، افزود: در زمینه هنری و داستانی، كتاب‌های نویسندگان خارجی همچون كافكا، چخوف، شكسپیر، داستایوسكی، تاگور و جان اشتان‌بك را مطالعه می‌کنم و در زمینه دینی نیز آثار نویسندگان ایرانی را می‌خوانم.
جذاب نبودن کتاب‌های مذهبی از لحاظ بصری و محتوایی برای مخاطب
فلاح در ادامه، در خصوص گرایش کم مردم به کتاب‌های مذهبی، تصریح كرد: متأسفانه كتاب‌های مذهبی، هم از لحاظ محتوایی و بصری جذابیت چندانی برای مخاطب ندارد؛ محتوای كتاب‌های این حوزه باید به چند جلد تقسیم شود و نمای بصری آن کتاب‌ها نیز تغییر کند.
این معلم، در خصوص وضعیت فرهنگی سطح شهر مشهد، عنوان كرد: وضعیت فرهنگی شهر مشهد، متوسط رو به ضعیف است، دلیل آن هم، آشنا نبودن مردم با كتاب و پاتوق‌های سطح شهر است كه اكنون جایی برای وقت تلف كردن شده.
وی در ادامه، بیان كرد: پدرم كه بازنشته است و اهل كتاب نیست و مادرم هم خانه‌دار است، برادرم كتاب كمك آموزشی می‌خواند وعلاقه زیادی به اطلاعات عمومی و كتاب‌های اجتماعی دارد.
سپیده درحی‌زاده ، 27 ساله و ساكن منطقه آب و برق مشهد كه كارشناس تربیت بدنی و بازیگر تئاتر است، با اشاره به اینكه سعی می‌کنم حداقل، سه ساعت از وقت هر روز خود را به مطالعه كتاب اختصاص دهم، عنوان كرد: كتاب‌هایی که مرتبط با رشته و حرفه‌ام است را بیشتر دوست دارم.
وی ادامه داد: اوقات فراغت خود را به مطالعه كتاب‌های رمان و داستان كوتاه اختصاص می‌دهم اما اكنون كه درگیر اجرای عمومی تئاتر هستم، كمتر می‌توانم كتاب بخوانم.
این بازیگر تئاتر، در پاسخ به این سوال كه چقدر كتاب‌های نویسندگان داخلی را مطالعه می‌كند و آنها را می‌شناسد، تصریح كرد: نویسندگان ایرانی و خارجی را می‌شناسم و كتاب‌های صادق چوبك، رضا امیرخانی، صادق هدایت، ماركس و مایكل تالبوت را می‌خوانم.
سنگین بودن محتوای کتاب‌های مذهبی
درحی‌زاده دلیل علاقه‌مند نبودن افراد به كتاب‌های مذهبی را سنگین بودن محتوای آن كتاب‌ها دانست و عنوان كرد: كتاب‌های مذهبی برایم جذابیت چندانی از لحاظ محتوایی و بصری ندارد، از میان كتاب‌های مذهبی، خواندن كتاب سید مهدی شجاعی را ترجیح می‌دهم .
این كارشناس تربیت بدنی كه اهل فضای مجازی است، تصریح كرد: از طریق فضای مجازی كتاب‌های زیادی دانلود كرده و می‌خوانم، به سایت‌های هنری هم سری می‌زنم تا اطلاعاتم افزایش پیدا كند.
زینت امیری، 12 ساله و ساكن منطقه فلکه برق مشهد، روزی یك ساعت از زمان خود را به مطالعه كتاب‌های مذهبی، ادبی و تاریخی اختصاص می‌دهد، وی كه علاقه زیادی به رمان‌های ایرانی دارد، افزود: ترجیح می‌دهم بیشتر رمان‌های ادبی، تاریخی و مذهبی بخوانم، چراكه برایم جذابیت بیشتری دارد، از طریق همین رمان‌ها چیزهای زیادی آموختم.
امیری با اشاره به اینكه خانواده‌ام اهل كتاب هستند، تصریح كرد: مادرم مداح و پدرم هم شغل آزاد دارد؛ هر دو آنها اهل مطالعه كتاب هستند، مادرم در زمین مذهبی و پدرم هم اجتماعی و سیاسی را دوست دارد.
نویسندگان ادبیات كلاسیك را بیشتر دوست دارم
این محصل با بیان اینكه كتاب‌های نویسندگان ادبیات كلاسیك را بیشتر مطالعه می‌كنم، عنوان كرد: نویسندگان ایرانی و خارجی را می‌شناسم اما داستان‌های نویسندگان خارجی همانند «جورج اورل»، «ویكتور هوگو»، را دوست دارم.
وی كه دلیل دلزدگی افراد به كتاب‌های مذهبی را شخصیت‌سازی نادرست دانست، افرود: در كتاب‌های مذهبی موضوعات تكراری است و در خصوص ائمه(ع) یا شخصیت‌های دینی، به مطالبی تكراری و خشك بسنده شده و مخاطب دچار دلزدگی شده است. به همین خاطر خواندن كتاب‌های مذهبی خوب همچون سید مهدی شجاعی، مطهری و... را بی‌فایده دانسته و سمت‌شان نمی‌رود.
امیری كه پای ثابت فضای مجازی و به ویژه سایت‌های كتاب است، ابراز كرد: بیشتر از طریق فضای مجازی مطالعه می‌كنم اما هنوز خریدی از این طریق انجام ندادم.
انتهای پیام
