فقط این زن است که در قامت مادری و همسری میتواند؛ نسلی را پرورش دهد، نسلی که میتواند قهرمان و الگو باشد.
مردان، بیش از آنکه از پدران و جامعه تأثیر بپذیرند؛ شاگردان خلف مکتب مادران و همسران خود هستند و چه موهبتی از این بالاتر که مردی در آغوش مادری صبور و همسری فداکار تعلیم ببیند. اما گاهی لازم است همین مردان، در لباس یک سرباز؛ از مادر، همسر، فرزندان و سرزمین خود دفاع کنند.ولی سرباز شدن جسارت میخواهد و در مقام مدافع جنگیدن، شجاعت.انسانها این دو صفت را نمیآموزند، مگر با ایثار و بزرگی مادران و همسران خود.
شاید تنها وجه اشتراک همه این مردان شهید، فارغ از انگیزههای عقیدتی و دلایل میهنپرستانه، داشتن مادر و همسری است که اولا، آنها را در انتخاب راهشان آزاد گذاشته اند و مردانشان را برای رسیدن به هدفی که در آن قدم گذاشته، شرافتمندانه همراهی کرده اند.
این روایتی است از دنیایی کوچک و ساده، اما اصیل و شریفِ زنان عاشقی که مردان و فرزندانشان را بدون داشتن کوچکترین چشمداشتی، با روحی آگاه به سفری بیبازگشت اما ماندگار بدرقه کرده اند.و امروز میتوان سوغات این سفر را در جعبه های کوچک خاطرات همین زنان و مابین انبوهی از دست نوشته ها و عکس های یادگاری و باقی مانده چند تکه از لباس رزم و یک جفت پوتین که با احترام و افتخار حفظ کرده اند، به وضوح دید و لمس کرد.