تقوا؛ گذرگاه رسیدن به قسط و عدالت
گروه معارف-مدیر مرکز تخصصی تفسیر جامعۀ‌القرآن استان اصفهان گفت: نزدیکترین چیزی که می‌تواند انسان را به قسط و عدالت برساند، تقواست و عدم رعایت قسط و عدالت ریشه در فراموشی قیامت دارد.
حجت‌الاسلام حجت‌الله رحمانی، مدیر مرکز تخصصی تفسیر جامعۀ‌القرآن استان اصفهان در گفت‌و‌گو با ایکنا از اصفهان با بیان اینکه عدل به معنای قرار گرفتن هر چیز در جایگاه خودش است، اظهار کرد: عدل یکی از صفات خداوند متعال است و درک این مفهوم می‌تواند ذهنیت‌ها را در رابطه با مشکلات و چگونگی رفتار خداوند با افرادی که توانمندی‌شان کمتر است، اصلاح کرده و آرامش ویژه به انسان عطا کند، چون بنابر آیه 286 سوره بقره «لا يُکَلِّفُ اللَّهُ نَفْساً إِلاَّ وُسْعَها... : خداوند هیچ کس را تکلیف نمی‌کند، مگر به قدر توانایی او...» و این آیه جلوه‌ای از عدالت خداست که به اندازه توان بندگانش از آنها تکلیف می‌خواهد.
حجت‌الاسلام رحمانی با بیان اینکه در آیه 9 سوره حجرات و آیه 3 سوره نساء، قسط و عدالت در کنار هم آمده‌اند و بنابراین مفسران به تفاوت میان این دو توجه کرده و می‌گویند معنای قسط خاص‌تر از عدل است، بیان کرد: قسط در جایی به کار می‌رود که هر شخص سهمی از حق دارد و باید به او داده شود، به تعبیر دیگر منظور از قسط، عدالت در مرحله عمل است؛ مثلا در تقسیم اموال شخصی که از دنیا رفته، اگر به هر کس مطابق آنچه که قرآن کریم گفته، داده شود به این عمل، قسط می‌گویند. وجود مبارک امام زمان(عج) نیز قسط و عدل را در زمین محقق می‌کند.
مدیر مرکز تخصصی تفسیر جامعۀ‌القرآن استان اصفهان اظهار کرد: خداوند در آیه 8 سوره مائده می‌فرماید:«...اعْدِلُوا هُوَ أَقْرَبُ لِلتَّقْوي...: ... عدالت کنید که آن به تقوی نزدیک‌تر است...»، یعنی زمانی که می‌خواهد ما را به عدالت تشویق کند، از تقوا سخن می‌گوید و نزدیکترین چیزی که ما را به عدالت می‌رساند، تقواست. اگر کسی دغدغه تقوا، معنویت و آخرت را نداشته باشد، طبیعتا در مسیر عدالت حرکت نمی‌کند و مرتکب ظلم می‌شود؛ چون انسان به سهم خود قانع نیست و حریص است.
گناه، خارج شدن از مسیر عدالت است
وی اضافه کرد: در واقع عدم رعایت قسط به دلیل وجود حرص در انسان و فزون‌خواهی او و عدم رعایت عدل یکی به دلیل جهل نسبت به جایگاه اشیاء است، چنانکه خداوند می‌فرماید ظالم‌ترین افراد که از عدالت فاصله گرفته‌اند، کسانی هستند که به خدا دروغ می‌بندند. بسیاری از انسان‌های مشرک، جاهل‌اند و نمی‌دانند شرک، ظلم به خدای متعال است و جایگاه تقدسی که برای بعضی چیزها قائل‌اند، حقیقت ندارد. از طرف دیگر، اجرای عدالت در مرحله عمل سخت است، چرا که هوای نفس باید زیر پا گذاشته شده و انسان بتواند محبت خود را نسبت به دنیا کنترل کند.
حجت‌الاسلام رحمانی تصریح کرد: اگر تقوامحوری ضربه بخورد، عدالت ضربه می‌خورد و اگر حرص در وجود انسان شکل بگیرد، قسط محقق نمی‌شود و هر دوی اینها ریشه در فراموشی قیامت دارد.
وی خاطر نشان کرد: گناه، خارج شدن از مسیر عدالت محسوب می‌شود و هر انسان باید مراقبه و محاسبه نفس داشته باشد. معتقدم در مباحث مربوط به خانواده، ظلم‌های زیادی اتفاق می‌افتد و باید آموزش زن و مرد را در رابطه با شناخت جایگاهشان در خانواده از منظر قرآن کریم جدی گرفت. مردسالاری، زن سالاری یا فرزند سالاری ظلم به حساب می‌آید. در عرصه اجتماع برای مثال، گرانفروشی یعنی خارج شدن از مسیر قسط و عدالت و یا کسی که قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت نمی‌کند، عادل نیست، چون حق دیگران را ضایع می‌کند. در عرصه سیاسی نیز اگر هر کس جایگاه خود را شناخته و بر اساس آن رفتار کند، بسیاری از مسائل و مشکلات حل شده و جامعه به شاخصه‌های جامعه مهدوی نزدیک می‌شود و به تعبیر حضرت امام، منتظران مصلح خود باید صالح باشند. امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه می‌فرماید کسی که عدالت بر او سخت باشد، ظلم و ستم بر او سخت‌تر خواهد بود.
مدیر مرکز تخصصی تفسیر جامعه‌القرآن استان اصفهان افزود: عدالت مثل شربت تلخی است که سلامتی را به دنبال دارد. اگر مسئولان و مردم این شربت تلخ را در نظر داشته باشند، شیرینی بسیار با عظمتی به همراه خود می‌آورد که می‌تواند تمام مشکلات را پوشش دهد.
انتهای پیام
