به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ، آیتالله سیدرضا حسینی مازندرانی، استاد اخلاق حوزه علمیه، فقه و مجتهد عظیمالشأن و مسئول حوزه علمیه امام حسین(ع) شهر ری در جلسه تهذیبی ـ تربیتی طلاب حوزه علمیه امام حسین(ع) بهجا آوردن صله رحم را از سنتهای سفارش شده دین اسلام و از واجبات زیست مسلمانی دانست و افزود: اساساً اسلام دینی اجتماعی و مبتنی بر قواعد و دستورهای جمعی است که هرگونه فردگرایی و گوشهگیری در آن ممنوع است و مسئله مشورت، نماز جماعت و جمعه، حج و جهاد، لزوم تشکیل حکومت و بسیاری دیگر از مؤلفههای اجتماعی اسلام، نشاندهنده اهمیت رفتار اجتماعی انسان است. بنابراین یکی از سنتهای شایسته که در دین اسلام بسیار مورد سفارش بوده و در ایام نوروز نیز رونقی خاص دارد، صله ارحام و دید و بازدید اقوام و آشنایان است.
این استاد اخلاق حوزه علمیه تصریح کرد: امام علی(ع) درباره اهمیت صله ارحام میفرمایند «برای اهل دین علاماتی است که با آنها شناخته میشوند و صله رحم یکی از آنهاست». در آیات قرآن نیز خداوند کسانی را که قطع صله ارحام میکنند، در شمار زیانکاران قرار داده است و در روایتی از پیامبر(ص) قطع رحم، منفورترین عمل شمرده شده و قاطع رحم یکی از سه گروهی است که روی بهشت را نمیبیند. همچنین در جایی دیگر میفرمایند «دید و بازدید، بذر محبت را میرویاند»، بنابراین دید و بازدید یکی از واجبات اصلی در زیست مسلمانی بهشمار میرود.
کارشناس حوزه دین و فرهنگ ادامه داد: رسیدگی کردن به فامیل از جمله برادر، خواهر، عموزاده، داییزاده، عمه، عمو و ... معنای اصطلاحی صله رحم است. به عبارت دیگر انسان علاوه بر داشتن ارتباطی مستحکم میان خانواده خود باید با خویشاوندان و نزدیکان خود نیز ارتباط داشته باشد و در حد امکان سعی در برطرف کردن مشکلات آنها کند که در اسلام بر این مسئله بسیار تأکید شده است.
پیامدهای صله رحم
مؤسس و مسئول حوزه علمیه امام حسین(ع) شهر ری، پیامدهای صله رحم را در دو سطح فردی و اجتماعی بررسی کرد و افزود: بخشی از آثار و برکات بهجا آوردن صله رحم فردی و بخشی نیز اجتماعی است، در واقع صله رحم مانند دیگر فضایل اخلاقی درجههای متفاوتی دارد و با حداقل ارتباط که همان رفت و آمد خانوادگی یا سلام کردن است، آغاز میشود و با مهرورزی بیشتر از طریق رفع مشکلات و نیازمندیهای خویشان بهوسیله همکاری و مشارکت در زمینههای مختلف و کمکهای عاطفی و اقتصادی تکامل مییابد. بدیهی است به میزان تقویت و گسترش این ارتباطات در عمق و سطح، آثار و برکات وسیعتری نصیب فرد و جامعه میشود.
آیتالله حسینی مازندرانی، وحدت و همدلی را از مهمترین پیامدهای اجتماعی صله رحم برشمرد و گفت: پیوند با خویشان، انس و الفت با آنها منشأ بیشتر همبستگیها و عامل بهوجود آورنده همدلی و وحدت در خانوادهها و جامعه است. متأسفانه امروزه به دلیل انواع مشغلههای فکری و جسمی که خانوادهها درگیر آن هستند، صله رحم بسیار کمرنگ و حتی گاهی بیاهمیت شمرده میشود، اما نوروز فرصتی طلایی برای دید و بازدیدهای فامیلی و گرم کردن کانون گرم خانوادهها است.
وی بیان کرد: فقرزدایی در جامعه از دیگر تأثیرات مثبت توجه به صله رحم است چرا که در دید و بازدیدها افراد بیشتر از مسائل و مشکلات یکدیگر با خبر میشوند و برای رفع آن تلاش میکنند. در واقع صله ارحام در مرحله سلام و احوالپرسی متوقف نشود. همچنین اگر فقرزدایی از روابط خویشاوندی آغاز و به مرحله همیاری و رفع گرفتاری خویشان ارتقاء یابد، فقر نیز در خانوادهها و جامعه ریشهکن خواهد شد. بهطوریکه قرآن کریم خویشاوندان را در صدقه و انفاق بر دیگران مقدم میدارد.
زرقوبرقها مانع ادای صله رحم شدهاند
مفسر قرآن کریم ادامه داد: متأسفانه امروزه امر مقدس صله رحم در جامعه ما با زرق و برق خاصی همراه شده است که بهجا آوردن آن برای بسیاری از خانوادهها کمرشکن و آزاردهنده است، درصورتیکه برخی کشورها در این زمینه بهتر و خالصتر از ما هستند و آنها دغدغه این زرق و برق خانوادههای امروزی ما را ندارند. همچنین وقتی مهمانی به خانههای آنها میرود بدون ترس، نگرانی و با خلوص قلب آنچه که در دست دارند برای پذیرایی استفاده میکنند. این در حالی است که در روایات هم تأکید شده اگر مهمانی به منزل شما آمد اگر بیخبر هم باشید با او یکدل باش و آن چه که در دسترس و توان دارید برای پذیرایی استفاده کنید.
مسئول حوزه علمیه امام حسین(ع) اظهار کرد: خداوند در آیه 90 سوره مبارکه نحل، میفرماید «إِنَّ اللَّهَ یأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالإحْسَانِ وَإِیتَاءِ ذِی الْقُرْبَی وَ ینْهَی عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْکرِ وَالْبَغْی یعِظُکمْ لَعَلَّکمْ تَذَکرُونَ» خداوند در این آیه صله رحم را در کنار رعایت عدالت و احسان قرار میدهد که نشاندهنده جایگاه و اهمیت صله ارحام و رسیدگی به ذیالقربی است. ترتیب آورده شدن این مسائل نیز در این آیه قابل توجه است؛ خداوند انسانها را ابتدا به عدالت و بعد از آن به احسان و ایتای ذیالقربی امر میکند. از این آیه این نکته بر میآید که احسان و رسیدگی به ذیالقربی در مقام اهمیت، در کنار عدالت هستند ولی در مقام عمل، در رتبه پایینتر نسبت به عدالت است؛ یعنی صله ارحام نباید جلوی عدالت در جامعه را بگیرد.
مفسر قرآن کریم گفت: خداوند در آیه 27 سوره مبارکه بقره نسبت به مسئله صله رحم هشدار میدهد و میفرماید «الَّذِینَ ینْقُضُونَ عَهْدَ اللَّهِ مِنْ بَعْدِ مِیثَاقِهِ وَ یقْطَعُونَ مَا أَمَرَ اللَّهُ بِهِ أَنْ یوصَلَ وَیفْسِدُونَ فِی الأرْضِ أُولَئِک هُمُ الْخَاسِرُونَ»، چند گروه از افراد هستند که دچار خسارت میشوند؛ میدانیم که خسارت با زیان تفاوت دارد، به این معنی که خسارت به معنای از دست دادن اصل سرمایه است؛ این که انسان عمر خود را مصرف میکند و در قبال آن چیزی به دست نیاود، خسارت کرده است، چون عمر خود را که سرمایه اوست، از دست داده است.
لیلا پورقاسم
انتهای پیام