سیاست‌زدگی آفت رایج در سینمای ایران
گروه هنر ـ تهیه‌کننده «کاغذ بی‌خط» گفت: متأسفانه سینمای امروز در آفتی به نام تبعیض گرفتار آمده که کار کردن برای عده‌ای را غیر‌ممکن و برای برخی افراد تسهیل کرده است و سینمای ما همواره از پدیده سیاست‌زدگی رنج می‌برد.
علی توکل‌نیا تهیه‌کننده سینما در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا درباره سختی‌ها فیلمسازی در شرایط فعلی سینما اظهار کرد: 30 سال است که در سینما فعالیت می‌کنم و نزدیک به 17 سال هم از عمر موسسه یکتا فیلم که آن را تاسیس کرده‌ام می‌گذرد. این موسسه سینمایی نیز تا به امروز کارهای بسیاری را برای هنر این سرزمین تولید کرده است. این مقدمه را از خود بیان کردم تا بگویم در سال‌های اخیر از طرف سازمان سینمایی تبعیضات صورت می‌گیرد که کار برای امثال من در تلویزیون بسیار دشوار شده است.
وی افزود: یکی از تبعیض‌های رایج گرفتن پروانه ساخت است. برای مثال من به عنوان یک سینماگر قدیمی باید مدت‌ها در انتظار دریافت مجوز باشم، اما برخی از افراد تنها با دادن سیناپس (خلاصه فیلمنامه) پروانه ساخت دریافت می‌کنند! این مطلب نیز هیچ ربطی به موضوع سناریو ندارد، چون فیلمنامه اخیری که من به ارشاد داده‌ام درباره یک روحانی است، اما هنوز بعد از چند ماه نتوانسته‌ام برای آن پروانه ساخت بگیرم. این تبعیض‌ها در شرایطی است که ما از آنها توقع خاصی نظیر دریافت وام‌های آنچنانی نداریم، بلکه تنها می‌خواهیم اجازه دهند ما هم در عرصه فیلمسازی فعالیت کنیم.
این تهیه‌کننده ادامه داد: نکته تاسف‌آور این است که چرخه امکانات در سینمای ما تنها در رابطه با آدم‌های خاصی است. یعنی برخی افراد ممکن است در زمانی به عنوان فیلمساز کار کنند یا این‌که در زمانی دیگر در پستی مدیریتی، برای همین هرگاه اراده کنند، فیلم مورد نظر خود را جلوی دوربین می‌برند! این اتفاق به هیچ وجه عادلانه نیست، چون وقتی این وضعیت را با خود مقایسه می‌کنم، می‌بینیم که تا چد حد تبعیض صورت می‌گیرد.
توکل‌نیا در پاسخ به این پرسش که، فیلمنامه‌ای که شما به ارشاد ارجاع داده‌اید، درباره یک روحانی است، پس طبیعتاً فیلم قصه‌ای دینی دارد. در چنین شرایطی برای چه باید برای کار شما مشکل پیش آید؟ آیا این سنگ‌اندازی‌ها متفاوت با ادعاهای مسئولان مبنی بر حمایت از کارهای ارزشی نیست؟ بیان کرد: این‌که حرف‌ها تا چه حد در واقعیت رنگ عمل به خود می‌گیرد، جای بحث دارد، اما درباره فیلم‌هایی که موضوعات آن به نوعی دینی هستند باید بگویم حساسیت پیرامون این دست تولیدات بیش از تولیدات دیگر است. برای نمونه در فیلم‌هایی که موضوعات آن روحانیت است ما باید ابتدا ارتباطات لازم را با حوزه‌های علمیه برقرار کنیم، سپس موفق به کسب مجوز شویم، البته این شرط در جای خود پسندیده است، چون کار را از تحریفات احتمالی دور نگه می‌دارد، اما توقع این است که با دریافت اجازه لازم از حوزه‌های علمیه دیگر مشکلی برای دریافت پروانه ساخت پیش نیاید.
این سینماگر تاکید کرد: برای من به عنوان یک تهیه‌کننده بسیار راحت‌تر است که با تولید کارهای به اصطلاح کمدی، بدون دغدغه اثر تولید کنم، چون پیرامون این قبیل آثار سخت‌گیری چندانی انجام نمی‌شود. در ضمن این کارها به لحاظ اقتصادی دستآوردهای بیشتری به همراه دارد، اما به شخصه من ملاک‌هایی برای خود دارم که کار در این حوزه را برایم دشوار می‌کند، برای همین ترجیح می‌دهم تا فیلم تولید نکنم تا این‌که بخواهم پرونده کاری خود را با چنین کارهای مخدوش کنم.
تهیه‌کننده فیلم «چند می‌گیری گریه کنی» درباره برخی تصمیمات سلیقه‌ای در سینما اظهار کرد: متاسفانه بسیاری از تصمیماتی که در سینمای ما گرفته می‌شود بر مبنای قواعد قانونی نیست، بلکه از سلیقه مدیران نشئت گرفته است. برای درک بهتر مثالی از فیلم خودم می‌زنم. زمانی که ما فیلم «دست‌های آلوده» را به ارشاد دادیم تا بتوانیم پروانه نمایش دریافت کنیم یکی از مسئولان آن وقت به گونه‌ای با کار برخورد کرد که انگار ما سخیف‌ترین و بی‌ارزش ترین اثر سینمایی را تولید کرده‌ایم، درصورتی‌که این فیلم توانست در جشنواره فیلم فجر همان سال در بخش‌های مختلف کاندید سیمرغ شود و چند سیمرغ نیز به خود اختصاص دهد!
وی یادآور شد: مثال دیگری می‌زنم. وقتی می‌خواستم برای فیلم «جا به جا» پروانه نمایش دریافت کنیم 36 مورد اصلاحیه برای یک فیلم 90 دقیقه‌ای ما در نظر گرفتند، اما وقتی ما این کار را به رئیس سازمان سینمایی وقت (جواد شمقدری) دادیم تا کار را ببیند وی بیش از یک یا دو مورد از کار ایراد نگرفت! این اثر سینمایی بعد از دو سال روی پرده رفت. آیا این کار اتفاق خاصی را رقم زد که برای آن 36 مورد اصلاحیه در نظر گرفتند؟ این قبیل اتفاقات درباره کارهای دیگر هم روی می‌دهد که متاسفانه هر یک از آنها سنگی بزرگ جلوی پای ما سینماگران است که کار کردن را برای تولید کنندگان نظیر ما دشوار می‌کند.
تهیه‌کننده «کاغذ بی خط» گفت: سینماگر رسالت دارد تا نواقص جامعه خود را ببیند و آن را در فیلمش تصویر کند، برای همین در برخی کارها ممکن است ما مجبور شویم چند نیش هم به مسئولان بزنیم، اما این چند نیش برای امثال من به هیچ وجه مجاز نیست، اما سینماگر دیگری هر اندازه که می‌خواهد در کارش انتقاد می‌کند بدون این‌که برای کارش مشکلی پیش آید!
توکل‌نیا در پایان سیاست‌زدگی را آفت دیگر سینمای موجود دانست و تاکید کرد: من از سیاست‌زدگی به عنوان آسیب رایج در سینمای کشورمان نام می‌برم که در تمامی دوره‌ها وجود داشته است. این اتفاق به هیچ وجه حرفه‌ای نیست و به نوعی به سینمای ملی آسیب می‌رساند. برای همین توصیه من به همه مدیران سینمایی این است که از جناح بندی در هنر جداً پرهیز کنند.
گفت‌و‌گو از داود کنشلو
انتهای پیام
