علل مطرح‌نشدن استعدادهای قرآنی چهارمحال و بختیاری در سطح کشوری

به گزارش ایکنا در روز های گذشته گفت و گوی مسعود داوری، پیشکسوت قرآنی چهارمحال و بختیاری و مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نسیم وحی شهرکرد توسط این رسانه منتشر شد. در ادامه بخش دوم و آخر این گفت و گو تقدیم حضور مخاطبان می شود.

در بحث همگانی کردن قران یعنی سبک زندگی قرآنی، آیا ما توانسته ایم به روش های نوین، زیبا و عامه پسند در زمینه ی اجرای سبک زندگی قران در بین مردم داشته باشیم؟
ببینید این سوال شما دو قسمت است. اول اینکه آیا توانسته ایم در کلان جامعه در حد نسبتا قابل قبول در بحث آموزش عمومی و همگانی برسیم عرض میکنم بطور نسبی موفق بوده ایم خب تعداد کلاسهای در حال اجرا در سطح کشور از طرف نهاد ها و ادارات و مراکز و موسسات قرآنی در مقایسه با گذشته چشمگیرتر است اما اینکه در بحث سبک زندگی قرآنی در جامعه، موفقیت ما قابل توجه هم نبوده است. و این دلایلی دارد ازجمله: دغدغه مباحث مالی که در جایگاه خودش درست و به حق هست و مورد مهمترکه کمتر بدان توجه شده کمبود اساتید و مربیان مجرب و شایسته ای که حقیقتا در جایگاه استاد بوده و نخبه هستند و چم و خم کار را خوب بلدند و می توانند راه را برای قرآن آموز کوتاه تر کرده و در زمان کمتر اثر گذاری وسیع تری داشته باشند، البته این افراد کم هستند، یا گمنام هستند و یا از آنها خوب استفاده نمی شود و مورد بسیار مهم دیگری که معمولا به آن توجه لازم نمی شود، اینکه ببینیم چه کسی اثر گذاری بیشتری ایجاد می‌کند، و به تعبیری چون قرآنی تر است و پایبندی به قرآن در رفتار و کردار او بیشتر متجلی است،در کنار جایگاه علمی شایسته اش، قطعا بهتر میتواند در مسیر آموزش و پرورش و ایجاد فضای بهتر برای نسل آینده مفید فایده قرار بگیرد و لذا این افراد را باید بطور ویژه و خاص درک کرد و زیر پر و بال خود گرفت تا آثار کار این عزیزان در جامعه محسوس تر و اثر گذار تر شود.که متاسفانه در جامعه امروزی ما خیلی مغفول مانده است.
واقعیت قضیه این است که یک عده قاری قرآن هستند اما اصلا بلد نیستند مفاهیم را انتقال دهند، قاری خوبی است ! حافظ خوبی است ! اما فقط برای خودش، نه برای آموزش دادن به دیگران، چون نمی تواند به خوبی مفاهیم را منتقل کند، دیگری قاری و حافظ خوبی است و خیلی خوب هم می تواند مفاهیم را انتقال دهد اما اخلاق خوبی ندارد، تند است، عصبی و زود رنج است یا این مشکلات را هم ندارد اما رفتار عملی او در شأن یک مربی قرآنی نیست، مثل اینکه او بی انضباط است دیر می آید و زود هم می رود و وقت کلاس را به علافی می گذراند به جای درس دادن قصه ها سر هم می‌کند، یا همه ی موارد را دارد و بی انضباط هم نیست اما روش تدریس ندارد، یا همه ی این ها را دارد اما علم کافی ندارد، یک استاد خوب و نمونه باید نمونه شایسته ای از احاطه و وسعت علمی کافی به مسائل روخوانی و روانخوانی، تجوید، صوت و لحن، مفاهیم، تفسیر، مباحث اخلاقی و تربیتی و روانشناسی برخوردار باشد، باید بتواند با یک نگاه به چهره ی قرآن آموز متوجه شده و تشخیص دهد که آیا او از لحاظ روحی روانی آمادگی برای یاد گیری دارد یا خیر ؟ و بتواند با هزار شگرد او را جذب کند.
یعنی استاد خوب و واقعی، باید نمونه تمام عیار فضیلت ها و محاسن باشد تا بتواند مؤثر عمل نماید.که در این زمینه ما محدودیت های زیادی داریم. متأسفانه ما فقط فکر تشکیل کلاس هستیم و بعضا هزینه های زیادی هم متحمل می شویم، ولی به هیچ وجه متوجه نیستیم که بی توجهی به موارد فوق ممکن است زدگی ایجاد نماید، اینکه خدائی نکرده استادی، اخلاق قرآنی نداشته، عصبی و کم حوصله باشد، اگر چند نفر هم قبلا جذب شده باشند، با این اخلاقش دفع می‌کند. فلهذا به نظر می رسد جامعه ی امروز ما ناگزیر از برنامه ریزی های کلان است، ما باید اول ده ها یا صد ها ساعت یا بیشتر بنشینیم فکر کنیم و بعد با فیلتر های بسیار سخت افرادی را که واقعا ارزش و شأن معلمی را در خود ایجاد کرده اند انتخاب کرده و در مسند کار قرار دهیم، خروجی آن هم دو دهه بعد معلوم می‌شود و دو دهه بعد اثر کار نمود پیدا خواهد کرد چنانکه امروز نیز نتایج عملکرد سه یا چهار دهه گذشته را ملاحظه می‌کنیم و این شده که در حال حاضر علاقمند به سمت مباحث قرانی کم داریم چرا که معلم های خوبی برای نوجوانان جامعه نبوده ایم. اینها علل ناقصه ای مربوط به مباحث آموزش قرآن و موارد پیرامونی اش بود ولی از منظر سیاسی، فرهنگی، جامعه شناسی و تهاجم فرهنگی دشمن و آثار منفی بی توجهی به مباحث اقتصادی جامعه وبیکاری، اعتیاد، سستی بنیان جامعه هر کدام مطالب خاص و جهات و اثرات خودشان را نیز دارند که باید مورد کنکاش علمی و توجه خاص قرار گیرد.

علت اینکه استعداد های قرآنی ما نتوانسته اند مطرح شوند، چیست؟
استان ما استعداد های خوبی دارد خصوصا در زمینه صوتی و این به خاطر موقعیت خاص جغرافیایی و منطقه ی کوهستانی بودن محیط زندگی ماست، البته مشکلاتی هم بواسطه ارتفاع بالا و رقیق بودن اکسیژن برای ما ایجاد می‌کند اما بالاخره هم کیفیت و هم توان و وسعت صدا های مردم استان ما بسیار قوی و خوب و چشمگیر است.اما مشکلی که وجود دارد کم بهره بودن مردم استان از اساتید به نام و مطرح در سطوح کشوری و بین المللی و به روز بودن آنان، از لحاظ علمی و دانشی است که قدری آثار منفی خودش را بر سطح قرائت قاریان استان گذاشته، همچنین نداشتن جلسات قوی و مستمر و نیز نبودن تعامل قوی بین جلسات مختلف و بین اساتید و شاگردان آنهاست که خود موجب عدم مطرح شدن قاریان خوب و قوی استانمان، در سطح کشوری است.
مورد فنی دیگری که می توان اشاره کرد استان هایی که حافظ و قاری بین المللی بیشتری دارند به طور نا خودآگاه، توان بیشتری برای اثر گذاری در حرکت های قرآنی کشور پیدا کرده و حتی می توان گفت این چنین فضائی خود به خود ایجاد کننده بستری است که قرائت حافظان و قاریان آن استان نیز در مسابقات کشوری مورد توجه و عنایت بیشتر قرار بگیرند تو گوئی این کلام نوشته نشده در ذهن ها و قلب دیگر قاریان و اساتید کشور جا خوش می‌کند که بالاخره اینها از استان هایی آمده اند که مثلا ۵۰ قاری بین المللی وجود دارد و زیر نظر اساتید بزرگ پرورش یافته اند اما اگر از استانی آمده باشند که قاری بین المللی نداشته و یا کم باشد خود بخود در ذهن ها این مطلب ناگفته وجود دارد که توان زیادی برای این استان قابل طرح نبوده و لذا حرف، دیدگاه و حتی قرائت شان حتی در صورت درست بودن خیلی مد نظر قرار گرفته نمی شود و حتی پیش آمده که روی نمره دادن داور مسابقه هم اثر گذاشته و لذا استان ما به دلیل اینکه از داشتن اساتید مطرح و قدرتمند کشوری و بین المللی کم بهره است لاجرم نمی تواند در سطوح کشوری و بین المللی حرف زیادی برای گفتن داشته باشد. بر عکسِ استان هایی با برخورداری بیشتر، خود به خود قدرت نفوذ و اثر گذاری بهتری در میادین مسابقات ایجاد می‌کنند. چرا که هم خروجی آن اساتید بین المللی، دانش آموزان قوی تر خواهد بود و هم ادعای اینکه پیشینه استانی ما با ده ها استاد برجسته بین المللی مزین بوده خب، خودش یک عامل اساسی است در تغییر نگاه و باور مخاطبان در اثبات توانمندی واقعی قاریان آنها.
به طور مثال اگر نتایج مسابقه دو قاری یکسان شود خب ممکن است درتمایز آنها به طور ناخود آگاه، نمره بهتر به سمت قاری برود که از استانهای با پیشینه بهتر وقوی تر آمده است البته در پاسخ به سوال شما مطالب دیگری را از جهات مختلف می توان مطرح کرد از جمله اینکه: بسیاری از افراد مستعد به واسطه نوع نگاه و اعتقاد خیلی تمایلی به شرکت در مسابقات از خود نشان نمی دهند و این باعث شده برای رشد و بالندگی خودش تلاشی نکند و لذا از سطح قرائت روز جامعه عقب بیافتد. همان طور که همه می دانند آب هم مدتی در جایی ساکن باشد کیفیت خودش را از دست می دهد و شاید او برای مقطع یک دهه قبل جایگاه مناسبی داشته، اما در این دهه اگر نتواند پا به پای قاریان کشور پیش برود، طبیعی است حرفی برای گفتن هم نخواهد داشت.
دلیل دیگر همت کم بعضی از اساتید و قاریان و حافظان قرآن است که لاجرم برای رشد و ارتقای خود برنامه مدونی در پیش نمی گیرند در حالی که بسیاری هستند که مثلا برای مباحثی مثل هنر و موسیقی حاضر هستند هزینه های زیادی صرف کنند چه مادی و یا غیر آن، و شب و روز، تمام فکر و ذکرشان متوجه آن موسیقی می‌شود و من خودم دیده ام کسی را که در زمستان شبانه هفته ای دو بار عازم استان اصفهان میشدند آن هم با وسیله ی کرایه ای، وقت می گذارد، خطر را به جان می خرد، پول کلانی هم هزینه می‌کند و با هزار مشکل و سختی خودش را به جلسه میرساند تا بتواند ۲۰ دقیقه موسیقی بیاموزد.

استاد داوری اگر کسی سن ۸ سالی که شما می فرمایید برای جذب در موسسه را نداشته باشد، یعنی زمان گذشته باشد و در سنین بالا تر باشد چه باید بکند ؟ آیا می تواند در بحث صوت و لحن وارد شود؟
البته هدف اصلی و اولیه موسسه آموزش صوت و لحن نیست، بلکه بستر سازی برای رسیدن به تربیت قرآنی افراد است و لذا بحث های آموزش خواندن صحیح و زیبا همراه با رعایت قواعد، تنها ابزارهائی برای رسیدن به فهم بهتر قرآن است به‌عنوان مقدمه ای برای عمل. ابزارهائی برای قرآنی شدن است و این بحث، دیگر سن و سال نمی شناسد و هر کسی و در هر رده سنی و علمی یا جنسیتی می تواند به تناسب از مباحث مفید کلاسهای قرآن موسسه بهرمند گردد. اما در عین حال نوجوانان تا میان سالی گروه های هستند که می توانند به خوبی از مباحث قرائت و صوت و لحن مطرح در کلاس ها استفاده نمایند و برای سنین بالاتر توصیه می‌شود در جلسات انس با قرآن شرکت کنند که دو ساعتی در هفته در محضر سوره های قرآن قرار می گیرند و آیاتی به شکل ساده خوانده شده و نکته های تربیتی و اخلاقی و انذاری قرآن مطرح می‌شود. تا هر کسی به فراخور حال از فضای موجود برای شستشوی روح و روان و تصفیه قلب خود بهره ببرد.

استاد بفرمایید علت استعفای شما از مدیر عاملی اتحادیه موسسات قرانی استان چه بوده؟
آیا این مطلب درست است؟از اینکه پیشکسوتان، اساتید، مربیان، مدیران موسسات و مراکز قرآنی و دیگر اَعِزِّه جلسه در انتخاب اعضای هیئت مدیره اتحادیه مدغم، این حقیر و کمترینِ جمع را مورد اعتماد و وثوق خودشان شناختند و انصافا رأی خوبی هم دادند تا اینجانب در جایگاه عضو هیئت مدیره و سپس مدیر عاملی اتحادیه قرار بگیرم کمال تشکر و قدردانی را دارم. ولی بعد از گذشت چهار پنج ماه مواردی پیش آمد که به این جمع بندی رسیدم که شخص دیگری وارد عرصه شود که با شرایط موجود بواسطه همکاری بیشتری که با او می‌شود مدیریت بهتری برای حل مسائل جامعه قرآنی ایجاد کند بهتر است.
لذا درنگ را جایز ندیده وسعی نمودم از مستهلک کردن زمان و انرژی و ظرفیت ها جلوگیری کرده باشم. البته عدم تخصیص اعتبارات لازمه و بهنگام، و نیز توجیه نبودن اینکه هزینه کردن برای کار فرهنگی و دینی نجات جامعه از بسیاری معضلات اجتماعی و تربیتی و خانوادگی و..... است و نیز عدم اتحاد و هماهنگی و وفاق لازم بین مسئولین رده بالای هر دو اتحادیه تشکل ها و سازمان تبلیغات اسلامی در تهران که الان حدود سه سال است که می خواهند از جمع دو اتحادیه، یک اتحادیه مدغم ایجاد کند ولی هنوز محق نشده و گوئی هر کدام سهم خواهی خودشان را دارند و نتیجه اش این شده که سه سال است امور قرآنی کشور در حالت رکود و بی هدفی به این سمت و به آن سمت می چرخد و فرصت سوزی ها به اوج خودش رسیده است.
بی نتیجه ماندن درخواستهایمان برای دریافت کمک های اقتصادی در استان که بتوان با آن حرکتی را انجام داد و عدم هماهنگی لازم برای اجرائ برنامه های مشخص شده، عملا کار را به جائی رساند که احساس کردم شاید کسی دیگر بتواند با وجود این شرایط، بهتر و اثر گذار تر کار کند.

با تشکر از حضور شما در این گفت و گو؛لطفا نکته پایانی را بفرمایید.
نکته ی خاصی به نظرم نمی رسد، توصیه هم که نمی توانم داشته باشم چون در جایگاه من نیست ولی خواهشی که دارم این است که مسئولین به حق نسبت به مباحث قرآنی اهتمام بیشتری داشته باشند، پیگیری کنند و حساس شوند و بدانند بین مباحث فردی در تناسب بحث های اجتماعی، تفاوتی قائل شوند، کسی که برای خودش کم بگذارد یک بحث است ولی اگر مسئولی در سمت شغلی خود کم گذارد این جنبه ی اجتماعی قضیه آثار سوء زیادی در جامعه ایجاد خواهد کرد خاصه در مسائل فرهنگی و دینی مردم - که خدای ناکرده اگر شرایط و ظرفیت های جامعه از دست برود و جامعه آسیب ببیند، آثارش گریبان همه را خواهد گرفت «وَاتَّقوافِتنَةًلاتُصیبَنَّالَّذینَ ظَلَموا مِنکُم خاصَّةً» بپرهیزید از فتنه در جامعه که اگر گرفت سراغ افراد خاص نمی رود و همه را درگیر می‌کند.
از زاویه ای دیگر هریک از ما مسئولیتی نیز نسبت به آینده ی جامعه خودمان داریم، آینده ای که، امروز در حال ساختش هستیم و اگر خدای نکرده مسئولی، خاصه، در بحث های فرهنگی جامعه سستی و بی توجهی نماید، چوبش را علاوه بر امروز، نسل های آینده بیشتر خواهند خورد. لذا به جد از مسئولین فرهنگی جامعه انتظار می رود که بیشتر از آنچه می‌گویند، عمل کنند و بیشتر از این دغدغه ی فرهنگی جامعه را داشته باشند و بداند اگر برای خودش در غذا، خوراک، نماز، پوشاکش کم بگذارد در مسئولیت و شأن شغلی و اجتماعی که دارد نباید نسبت به مردم و حقوق اجتماعی آنها کم بگذارد، مسائل اجتماعی مافوق مسائل دیگر هستند. چون آثار بی تعهدی ها کل جامعه را تحت الشعاع قرار می دهد امروزه وضعیت موجود کشور در قلمرو مباحث فرهنگی و دینی و اعتقادی وخاصه اقتصادی خیلی راضی کننده نیست و لذا این شرایط زمینه هائی را پیش آورده که مردم در برابر پیاده نشدن بسیاری از مسائل دینی در جامعه و پیدایش بسیاری انحرافات و ناهنجاری های اجتماعی از خود حساسیتی نشان نداده و تو گوئی امر به معروف و نهی از منکر را کنار گذاشته اند که خود این آثار سوء بیشتری در جامعه ایجاد خواهد کرد.
از طرفی اگرخانواده ها هم نسبت به تعامل با فرزندانشان بر مبنای اصول مسلم دینی و عقلی اسلام حساسیت لازم و مناسب را داشته باشند باعث خشکیده شدن بستر های انحرافی جامعه خواهد شد. از طرفی فرزندان را نسبت به مسئله ی تهاجم فرهنگی دشمن که از طریق ابزار هاو تکنولوژی روز از قبیل فضای مجازی و اینترنت، شبکه های ماهواره ای و.. . ایجاد می‌شود آگاه و واکسینه کنند تا بنیان خانواده بیش از این سست و گسسته نگردد. از خدا می خواهم به حق قرآن عظیمش و به حق رسول و نبی کریمش، تعجیل در فرج آقا امام زمان (عج ) فرموده تا چشمانمان به جمال نورانی آن حضرت منور شود و توفیقاتی شامل حال این ملت غیور و شهید پرور نمایدکه بتوانند در تبعیت از تعالیم عالیه قرآن کریم قدم های موثری را بردارند.

گفت و گو از حسین ضامنی و امین آقایی

انتهای پیام