بحران آب در کهگیلویه و بویراحمد

به گزارش ایکنا از کهگیلویه و بویراحمد، درحالی‌که که کارشناسان با اشاره به بی‌سابقه بودن میزان کاهش بارش باران در کهگیلویه و بویراحمد طی 50 ساله اخیر نسبت به بحران آب در این خطه هشدار می‌دهند، اما بالا بودن سرانه مصرف آب، رایج بودن استفاده از انشعاب‌های غیرمجاز برای آبیاری مزارع و باغ‌ها زنگ خطر بی‌آبی در این استان را به صدا درآورده است.
کوچ زودهنگام عشایر براثر کم‌آبی و قرار گرفتن 6 شهر کهگیلویه و بویراحمد در معرض تنش آب گوشه‌ای از پیامدهای کم‌آبی در این خطه است.
بی‌سابقه بودن کاهش بارندگی
یعقوب شکوهی مدیرکل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد گفت: بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد کاهش باران در این استان از 50 ساله گذشته تاکنون بی سابقه بوده است.
کاهش 150 میلیمتری میانگین بارندگی
کارشناس اداره کل هواشناسی کهگیلویه و بویراحمد گفت: میزان بارندگی در این استان در سال زراعی جاری تا روز هجدهم فروردین نسبت به مدت مشابه سال گذشته 150 میلیمتر کاهش یافته است.
سال آبی یا زراعی در ایران از ابتدای پائیز شروع می‌شود و تا 31 شهریور سال بعد ادامه می‌یابد.
فاطمه پروین‌زاده افزود: میانگین بارش باران در استان کهگیلویه و بویراحمد از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون 198 میلیمتر بوده است در حالی که در مدت مشابه سال گذشته 348 میلیمتر ثبت شده بود.
وی تصریح کرد: میزان بارندگی سال زراعی جاری تا روز 18 فروردین در سی سخت 288، یاسوج 240، لیکک 205، دهدشت 201، دوگنبدان 129 و امامزاده جعفر 124 میلیمتر بوده است.
پروین‌زاده بیان کرد: میزان باران مدت مشابه سال زراعی گذشته در ایستگاه‌های هواشناسی یاسوج 452.3، سی سخت 429، دهدشت 423، لیکک 355.6، امامزاده جعفر 228.4 و دوگنبدان 201 میلیمتر گزارش شده است.
براساس آخرین آمار میانگین بلند مدت بارندگی در یاسوج 804.2، سی سخت 686.6، دوگنبدان 430.2، دهدشت 491.4، لیکک 358.9 و امامزاده جعفر 423.7 میلیمتر است.
کاهش میزان آب سدها
معاون حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد گفت: میزان ذخیره آب سد کوثر در گچساران امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 25 درصد کاهش یافته است
رسول فرهادی با یادآوری اینکه بخشی از آب بارش‌های بهاره تبخیر و بخش دیگری برای رطوبت خاک مصرف می‌شود، افزود: بخش کمی از بارش روزهای اخیر وارد سد کوثر شده است.
وی ابراز داشت: اولویت اصلی مدیریت آب سد کوثر تأمین آب آشامیدنی کهگیلویه و بویراحمد و استان‌های جنوبی است و نیازهای زیست محیطی، کشاورزی و صنعت در مراحل بعدی قرار دارد.
فرهادی گفت: امسال با مدیریت مصرف آب کشاورزی و تلاش برای کاهش تولید محصولات کشاورزی با نیاز آبی زیاد، رهاسازی آب سد کوثر با توجه به میزان کاهش ذخیره سد مدیریت شد.
وی بیان کرد: کاهش و تراکنش نامناسب بارندگی‌های سال زراعی جاری، باعث کاهش آب پشت سد کوثر شده است.
سد کوثر گچساران آب آشامیدنی 2 میلیون و 500 هزار نفر از ساکنان استان‌های هرمزگان، بوشهر، خوزستان و تعدادی از شهرستان‌های کهگیلویه و بویراحمد را تأمین می‌کند.
فرهادی گنجایش مخزن سد کوثر را 580 میلیون متر مکعب ذکر کرد و افزود: ارتفاع این مخزن بتونی از سطح دریا 625 متر است.
سد کوثر (تنگ دوک) در فاصله 60 کیلومتری شمال غرب شهر دوگنبدان مرکز شهرستان گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد.
فرهادی میزان ذخیره آب سد شاه قاسم در کهگیلویه و بویراحمد را 200 میلیون متر مکعب برآورد کرد.
فرهادی گفت: میزان بارندگی امسال به ویژه در مناطق سردسیری نسبت به میانگین بلند مدت 70 درصد کاهش یافته است که این امر ضرورت صرفه جویی در مصرف آب را بیشتر کرده است.
تنش آبی
معاون مهندسی و توسعه شرکت آب و فاضلاب کهگیلویه و بویراحمد گفت: شهرهای یاسوج، مادوان، باشت، سوق، لیکک و دیشموک در بهار و تابستان امسال در معرض تنش آبی است.
تنش آبی به شرایطی گفته می‌شود که میزان تولید و مصرف آب در آن یکسان است و در صورت افزایش مصرف به بحران تبدیل می‌شود.
مسعود مرادیان اظهار داشت: با توجه به کاهش باران در سال زراعی جاری کمبود آب آشامیدنی در کهگیلویه و بویراحمد جدی است.
میزان بارندگی در این استان در سال زراعی جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته 155 میلیمتر کاهش یافته است.
سال آبی یا زراعی در ایران از ابتدای پائیز شروع می‌شود و تا 31 شهریور سال بعد ادامه می‌یابد.
میانگین بارش باران در استان کهگیلویه و بویراحمد از ابتدای سال زراعی جاری تاکنون 187 میلیمتر بوده است در حالی که در مدت مشابه سال گذشته 342 میلیمتر ثبت شده بود.
وی بیان کرد: خطر کمبود آب در منابع سطحی و زیر زمینی به اندازه‌ای است که در برخی مناطق دبی آب به دو سوم کاهش دارد.
وی با اشاره به اینکه سرانه مصرف آب در استان بالاتر از میانگین کشوری است بر ضرورت صرفه جویی در مصرف آب تاکید کرد.
متوسط سرانه مصرف آب هر شبانه روز در کهگیلویه و بویراحمد به ازای هرنفر 200 لیتر است و این در حالیست که این رقم در کشور 150 لیتر و در جهان کمتر از 100 لیتر است.
وی ابراز داشت: کشاورزان از مصرف آب آشامیدنی برای آبیاری مزارع و باغ‌ها خودداری کرده و با تغییر الگوی کشت از برداشت بی رویه آب‌های زیر زمینی و استفاده نادرست از آب‌های سطحی خودداری کنند.
مرادیان استفاده از تانکر ذخیره سازی آب در منازل را ضروری دانست و عنوان کرد: با توجه به استفاده از کولر آبی در منازل و اضافه شدن سرانه مصرف آب، مردم فقط درزمان مورد نیاز از این وسیله سرمایشی استفاده کنند.
کهگیلویه و بویراحمد دارای بیش از 160 هزار مشترک آب و 38 هزار مشترک فاضلاب است.
74 حلقه چاه آب در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که از این تعداد 65 مورد در مدار بهره برداری بوده و فعال است.
میزان آب آشامیدنی تولیدی در شهرهای استان سالانه افزون بر 18 میلیون مترمکعب است که از این میزان 16 میلیون مترمکعب معادل 89 درصد از منابع زیرزمینی تأمین می‌شود.
کوچ زودهنگان عشایر
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد گفت: گرما و خشکسالی سبب کوچ زودهنگام 40 درصد عشایر این استان به مناطق ییلاقی شد.
مجید علی‌پور زمان کوچ عشایر به مناطق ییلاقی را پنجم اردیبهشت اعلام کرد و افزود: با شروع فصل گرما عشایر کهگیلویه و بویراحمد به همراه دام‌های خود از مناطق گرمسیری کهگیلویه و بویراحمد به مناطق سردسیری استان‌های اصفهان و فارس کوچ می‌کنند.
وی تعداد عشایر کوچرو کهگیلویه و بویر احمد را بیش از 11 هزار خانوار اعلام کرد.
علی‌پور ابراز کرد: 20 درصد از عشایر به دلیل نبود آب و کمبود علوفه به مزارع اطراف شهرها کوچ کردند.
وی اظهار داشت: به دلیل خشکسالی در سال 96 پنج هزار و 200 تن جو و کنستانتره برای تأمین خوراک دام بین عشایر این استان توزیع شد که نسبت به سال پیش از آن 2 برابر رشد داشته است.
علی‌پور اضافه کرد: همه ساله عشایر کوچنده این استان تنها در 2 ماه از سال نیاز به خرید علوفه داشتند در حالی که گرما و خشکسالی در سال 96 موجب شد که این میزان به پنج ماه برسد.
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: کار آبرسانی سیار به عشایر با 15 تانکر به ظرفیت روزانه 450 متر مکعب صورت می‌گیرد.
وی تصریح کرد: کاهش وزن دام‌های عشایر و امکان ابتلای دام‌ها به بیماری‌ها از دیگر پیامدهای خشکسالی در این استان است.
علی‌پور کم آبی بی سابقه را از دیگر مشکلات خشکسالی‌ها در مناطق عشایری این استان برشمرد و خاطرنشان کرد: 90 درصد منابع آبی عشایر خشک شده است.
وی افزود:30 مخزن ذخیره آب در مسیر تردد عشایر در بین راه‌های اصلی کهگیلویه و بویراحمد نصب شده است.
علی‌پور تعداد مخازن آب ساخته شده در مناطق عشایری این استان را یک هزار و 300 مورد بیان کرد.
25 اتراقگاه در مسیر کوچ عشایر کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که تعدادی از آنها به سکو، انبارهای ذخیره، لوله کشی انتقال آب، برق و سایر زیرساخت‌ها تجهیز شده است.
54 درصد گوشت قرمز، 37 درصد شیر و سالانه 10 هزار مترمربع صنایع دستی توسط عشایر کهگیلویه و بویراحمد تولید می‌شود.
12 درصد از جمعیت استان 713 هزارنفری کهگیلویه و بویراحمد با 11 هزار خانوار عشایر هستند.
تلاش برای جمع آوری انشعاب‌های غیرمجاز
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری کهگیلویه و بویراحمد گفت: 2 هزار انشعاب غیرمجاز آب آشامیدنی در سال 1396 در این استان شناسایی و جمع آوری شده است.
سیدعلی لدنی‌نژاد افزود: تمامی این انشعاب‌های غیرمجاز آب آشامیدنی به مجاز تبدیل شدند.
وی اضافه کرد: سه سال اخیر حدود 10 هزار انشعاب و یا شیر غیرمجاز آب آشامیدنی در کهگیلویه و بویراحمد شناسایی و جمع آوری شده است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: در این مدت حدود 6 هزار انشعاب غیرمجاز فاضلاب نیز در استان ساماندهی و به مجاز تبدیل شد.
لدنی‌نژاد عنوان کرد: نصب و استفاده مشترکان کهگیلویه و بویراحمد از انشعاب غیرمجاز فاضلاب و آب مشکلات متعددی از جمله هدر روی آب آشامیدنی را ایجاد می‌کند.
وی گفت: تقویت تیم اتفاقات آب و شناسایی و جمع ‌آوری انشعاب‌های غیرمجاز فاضلاب و آب آشامیدنی از اقدام‌های مهم شرکت آبفای شهری کهگیلویه و بویراحمد برای کاهش هدرروی آب در استان است.
لدنی‌نژاد افزود: برنامه‌های متنوع فرهنگی و تبلیغی توسط شرکت آبفای شهری کهگیلویه و بویراحمد برای هشدار در مورد پدیده ناپسند استفاده از انشعاب‌های غیرمجاز فاضلاب و آب آشامیدنی در این استان انجام شده است.
وی طول شبکه توزیع آب آشامیدنی شهرهای کهگیلویه و بویراحمد را یک هزار و 412 کیلومتر اعلام کرد.
تعداد مشترکان آب آشامیدنی در شهرهای کهگیلویه و بویراحمد حدود 160 هزار نفر و شمار مشترکان فاضلاب مناطق شهری این استان نیز افزون بر 38 هزار نفر است.
برنامه‌های فرهنگی
مدیرکل آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: 80 هزار نفر از دانش‌آموزان مقاطع مختلف تحصیلی این استان به عنوان همیار آب فعالیت می‌کنند.
هادی زارع‌پور اظهار داشت: این تعداد دانش آموز در هزار و 500 آموزشگاه کهگیلویه و بویراحمد تحصیل می‌کنند.
وی افزود: دانش آموزان پسر و دختر همیار آب کهگیلویه و بویراحمد آموزش‌های مربوط به صرفه جویی و مصرف بهینه آب را فراگرفته و آنها را در خانواده خود و جامعه ترویج می‌دهند.
مدیرکل آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: طرح همیار آب با هدف مشارکت دادن هر چه بیشتر دانش آموزان این استان برای فرهنگ سازی مطلوب‌تر در زمینه مصرف بهینه آب در استان اجرا می‌شود.
زارع‌پور عنوان کرد: دانش آموزان همیار آب کهگیلویه و بویراحمد می‌توانند بهترین سفیران انتقال فرهنگ مصرف بهینه آب در این استان باشند.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب شهری کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: طرح همیار آب با همکاری این شرکت و اداره کل آموزش و پرورش استان از 2 سال قبل تاکنون در تمامی مدارس استان در حال اجراست.
سیدعلی لدنی‌نژاد اظهار داشت: این طرح از ابتدای سال تحصیلی جاری با مشارکت معلمان و دانش آموزان در مدارس کهگیلویه و بویراحمد آغاز شده و تا پایان سال تحصیلی نیز ادامه دارد.
وی افزود: این طرح در سال جاری با شعار «هر دانش آموز یک همیار آب» در مدارس کهگیلویه و بویراحمد اجرا خواهد شد.
لدنی‌نژاد بیان کرد: اثرپذیری و اثرگذاری دانش آموزان یکی از بهترین روش‌ها و بستری مناسب برای ترویج روزافزون فرهنگ مصرف بهینه آب در جامعه است.
یادآور می‌شود، بیش از 152 هزار دانش آموز پسر و دختر در مقاطع ابتدایی و متوسطه اول و دوم در کهگیلویه و بویراحمد تحصیل می‌کنند.
کهگیلویه و بویراحمد یک دوره خشکسالی را تجربه می‌کند.
این استان 160 هزار هکتار زمین زراعی و 2 میلیون واحد دامی دارد.
کهگیلویه و بویراحمد با مساحتی حدود 16 هزار و 249 کیلومترمربع، سرزمینی مرتفع و کوهستانی با اقلیم سردسیری و گرمسیری در جنوب غربی ایران قرار دارد.
این استان یک درصد مساحت کشور را در اختیار دارد.
منبع: ایرنا
انتهای پیام