تماشای تلویزیون بهعنوان یک سرگرمی عمومی در ایران باعث شده بسیاری از مخاطبان خواسته و یا ناخواسته در معرض تبلیغات صداوسیما قرار گیرند. آگهیها به میزان فراوانی برای بسیاری از مخاطبان حالت اقناعی دارند و مخاطب را به خرید کالا ترغیب میکنند. در اولین دورههای پخش تبلیغات از تلویزیون تنها مخاطبان با اکتفا به این امر که کالایی که از رسانه تبلیغ میشود حتما دارای کیفیت است اقدام به گزینش کالا میکردند. اما این روزها با گسترش رسانهها و افزایش تبلیغات در عرصههای گوناگون اقناع مخاطبان دیگر امری ساده و پیش پا افتاده نیست که به سادگی بتوان از تأثیرات آن گذشت.
رسانه باید به عنوان پیشگام در امر تبلیغ و بومی سازی کالای ایرانی این امر را در همه زمینهها سرلوحه خود قرار دهد و نه تنها در آگهیهای بازرگانی بلکه در برنامههای گوناگون سیما با استفاده از تبلیغ غیرمستقیم کالای ایرانی در معرض دید مخاطب قرار گیرد.
پخش برخی آگهیهای بازرگانی در سیما با نهایت بدسلیقگی نه تنها کمکی به ترویج کالای ایرانی نمیکند بلکه سبب بروز واکنشهای متفاوتی از سوی مخاطبان در فضای مجازی شده است.
فارغ از اینکه تبلیغات اصول و تکنیکهای خاصی برای جلب مخاطب دارد و برخی تبلیغات سیما نه تنها در راستای هدف مورد نظر نیست بلکه نوعی ضد تبلیغ هم به شمار میرود؛ اگر تبلیغات به عنوان یک علم در نظر گرفته شود میتواند تأثیر بسزایی در میزان فروش اجناس و جلب اعتماد مخاطبان داشته باشد.
برخی تبلیغات با بهکارگیری روشهای گوناگون مخاطب را در مقابل رسانه میخکوب میکنند و مؤسسات تبلیغاتی با استفاده از شیوههای گوناگون نظیر تبلیغ مستقیم یا صریح که در این تبلیغ آگهیدهنده پیام خود را به صورت مستقیم به اطلاع مخاطب میرساند.
شیوه دیگری که در تبلیغات بهکارمیرود تبلیغ ضمنی یا غیرمستقیم است که محصول به صورت غیرمستقیم در معرض دید مخاطبان قرار میگیرد. برای مثال در فیلمهای تولید شده در سینمای جهان میتوان بدون استثناء شاهد استفاده محصولات اپل اعم از گوشی آیفون، لپتاپ و ... بود. این تبلیغ به صورت غیرمستقیم در ذهن مخاطب تأثیر میگذرد که برندی که به صورت مداوم از آن استفاده میشود قطعا کالای باکیفیت و قابل اعتماد است.
استفاده از موسیقی در تبلیغات نیز یکی از راهکارهای قدیمی در انجام تبلیغات بازرگانی است که بسیاری از شرکتهای داخلی محصولات خود را با شعر به خوانندگان القا میکنند. در این شیوه گاهی این اشعار آنچنان تأثیرگذار است که تبلیغات کالا به عنوان نوعی آواز در میان کودکان رایج میشود.
تبلیغ با استفاده از داستان یکی دیگر از شیوههای تبلیغات است در این شیوه سازندگان درصدد آن هستند که این تفکر را در مخاطب ایجاد کنند که یا کالا به عنوان ناجی فرد مطرح است یا فرد ناجی از کالا برای کمک به دیگران استفاده میکند. شیوههای ذکر شده تنها شیوههای سنتی و معمول تبلیغات است که استفاده از آنها در دنیا پیشینه قدیمی دارد.
با وجود این همه راهکارهای اصولی و علمی این روزها تبلیغ خشنی در خصوص یک کالای ایرانی از شبکه سوم سیما پخش میشود که شخصیتهای کارتونی آن از بیکیفیتی یک کالا سخن میگویند در حالیکه در انتهای تبلیغ مشاهده میشود کالای ارائه شده از کیفیت مطلوبی برخوردار است. این تبلیغ نمونه یک ضد تبلیغ است که واکنش بسیاری از مخاطبان را در فضای مجازی برانگیخته است. بسیاری از کودکان در مقابل این شخصیتهای سخنگو واکنش انزجاری نشان میدهند و باید از سازندگان این تبلیغ پرسید که برای تولید این تیزر از چه اصولی بهره بردهاند؟ و البته از پخشکنندگان این تیزر نیز باید سؤال کرد آیا هرگونه تبلیغی از صدا و سیما و به هر قیمتی قابل پخش است.
نکته دیگری که باید در خصوص تبلیغات به آن توجه کرد این است که این روزها بسیاری از واردکنندگان کالاها با تغییر سیاستها و تمایل نهادها به استفاده از کالای ایرانی سایر کالاها را به عنوان ایرانی عرضه میکنند و صدا و سیما به عنوان پیشگام در عرصه تبلیغات باید متوجه این موضوع باشد که راستی آزمایی در امر تبلیغ و پخش پیام بازرگانی بخشی از مسئولیتهای رسانه ملی است چون همواره بسیاری از افراد سودجو درصدد فریب مردم هستند و از فرصت پیش آمده در این زمینه سوءاستفاده میکنند.
رسانه بهعنوان یک چشم بینا موظف است حمایت همه جانبه خود را بهگونهای از محصولات داخلی در معرض نمایش بگذارد تا کالاهای ارزشمند ایرانی بتوانند در نزد مخاطبان به جایگاه ویژه خود دست یابند.
به قلم مینا حیدری
انتهای پیام