ترس و سستی؛ آفات حرکت معنوی/داشتن زمینه پذیرش مهم‌ترین شرط هدایت است
گروه معارف ـ عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی لرستان از آفات حرکت‌های معنوی را ترس و سستی در راه برشمرد و اظهارکرد: در روزگاری که اسپانیا به برکت اسلام در اوج تمدن قرار داشت، کشورهای غربی به وحشی بودن خودشان افتخار می‌کردند.
مهرداد ویسکرمی، مفسر قرآن‌کریم و عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی لرستان، در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، در رابطه‌با تحلیل خطبه ۱۰۱ نهج‌البلاغه، اظهارکرد: در این خطبه، امام علی(ع) بعد از حمد و ثنای الهی به مبعوث شدن پیامبر اکرم(ص) توسط خداوند متعال اشاره کرده است و به مردم این‌گونه می‌فرماید که پیامبر اسلام به اذن خداوند برای هدایت انسان‌ها آمد در آن روزگاری که هیچ‌کس از عرب کتابی نخوانده بود و احدی ادعای نبوت نداشت.
وی افزود: در روزگار قبل‌از اسلام قوم عرب منحصراً در جزیرة‌العرب زندگی می‌کرد، کمااینکه پیامبر اکرم(ص) با کمک یاران خود به مبارزه با کفار پرداخت.
دیر اثر پذیرفتن؛ معنای واقعی عصیان
ویسکرمی با بیان این‌که واژه عصیان به‌معنای دیر اثر پذیرفتن است، تصریح کرد: واژه عصیان در عرف ادبیات به‌معنای گناه تلقی می‌شود، بدین معنا که در این خطبه آمده است، پیامبر کسانی‌که عصیان کرده بودند را به‌سمت نجات و رستگاری سوق داد.
عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی لرستان خاطرنشان کرد: از متن خطبه ۱۰۱نهج‌البلاغه برداشت می‌شود که اگر انسان مرگ را باور داشته باشد و آن‌را مدیریت کند بهتر از آن است که غفلت موجب شود مرگ او را فرا بگیرد.
این مفسر قرآن‌کریم در ادامه دادرسی و رسیدگی به درماندگان را از کارهای اولیه پیامبر برشمرد و گفت: ظاهر این خطبه مبین این نکته است که در پیامبر اکرم(ص) در طول سفرهای خود همواره آخر کاروان حرکت می‌کرد و مواظب درماندگان و ناتوانان بود،اما این مواظبت در مورد بُعد معنوی و هدایتی حضرتش نیز صدق می‌کند، چراکه پیامبر اکرم(ص) آن‌ها را در مسیر هدایت قرار می‌دهد.
وی با بیان این‌که گاهی عده‌ای در مسیر هدایت از قافله می‌مانند و این‌جا وظیفه حاکم اسلامی، مدارا با آنان است، اضافه کرد: دلسوزی پیامبر اسلام موجب هدایت جاماندگان از مسیر هدایت بود به‌جز کسانی‌که هدایت آن‌ها اثری نداشته و خود را به خواب گمراهی زده‌اند.
ویسکرمی با بیان این‌که در طول تاریخ افرادی هستند که به‌دنبال هدایت نیستند، اظهارکرد: ابوجهل با تمام هدایت‌گری‌های پیامبر با دیدن معجزات آن حضرت اما هرگز ایمان نیاورد، اما پیامبر حجت را بر آنان تمام کرد تا جایی‌که آینده آنان را برایشان پیشگویی کرد.
داشتن زمینه پذیرش؛ شرط هدایت
عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی لرستان با اشاره به این‌که شرط هدایت این است که خود انسان زمینه هدایت داشته باشد، اظهارکرد: خداوند در قرآن‌کریم به پیامبر فرموده آیا فکر کردی هر کسی را بخواهی می‌توانی هدایت کنی، این در حالی‌است که گاهی فکر می‌کنیم دین، خوب بیان نشده حال آن‌که دین به‌خوبی بیان شده اما عده‌ای نمی‌خواهند هدایت شوند.
این مفسر قرآن‌کریم افزود: وحی تا جایی کارآمدی دارد که شما حق و باطل را بیان کنی و زمینه هدایت نیز موجود باشد، اما اگر عده‌ای نخواهند بپذیرند دیگر حجت بر آنان تمام است.
وی با بیان این‌که پیامبر اسلام امت اسلامی را در جایگاهی که بودند به جایگاهی بالاتر از دیگران قرار داد، خاطرنشان کرد: امام علی(ع)در این خطبه، نخست از شرایط روزگار عرب در زمان جاهلیت صحبت می‌کند و سپس به آن‌ها فرمود شما به جایگاهی رسیدید که الگوی دیگران شدید.
ویسکرمی خاطرنشان کرد: زمانی‌که اسپانیا به برکت اسلام در اوج تمدن بود، کشورهای غربی به وحشی بودن خودشان افتخار می‌کردند.
ایجاد اعتماد به نفس و باورپذیری درونی؛ لازمه هدایت
عضو هیئت علمی گروه معارف دانشگاه علوم پزشکی لرستان با بیان این‌که امام علی(ع) در خطبه۱۰۱ نهج‌البلاغه ایجاد اعتماد به نفس و باورپذیری درونی مردم را لازمه ایجاد معنویت بیان کرده است، تصریح کرد: امیرالمؤمنین علی(ع) گاهی خودش را به جامعه معرفی می‌کند و این هم از مظلومیت امام است که باید خودش را معرفی کند چراکه در جامعه بزرگ اسلامی کسی نبود تا ایشان را معرفی کند.
این مفسر قرآن‌کریم با بیان این‌که از دیدگاه امام علی(ع) ترس و سستی در راه را آفات حرکت‌های هدایتی هستند، عنوان کرد: گاهی افراد در مسیر هدایت از خود ضعف نشان می‌دهند و گاهی عده‌ای با کوتاهی در کار خیانت می‌کنند.در شرایط کنونی نیز اگر عده‌ای جمهوری اسلامی را ناکارآمد جلوه داده و دستاوردهای این نظام اسلامی را بیان نکنند، خیانت کرده‌اند.
کثرت قسم‌ها و سوگندها در نهج‌البلاغه
وی افزود: قرآن‌کریم نیز دستور می‌دهد تا در تعقیب دشمن سستی به راه ندهید زیرا آن‌ها هم مثل شما خسته هستند و شما نباید زودتر خسته شوید.
ویسکرمی به کثرت قسم‌ها و سوگندها در نهج‌البلاغه اشاره کرد و با بیان این مطلب که امام علی(ع) به‌دلیل شرایط مردم آن روزگار و فشار روانی، مجبور می‌شود بارها قسم یاد کند، اظهارکرد: در نهج‌البلاغه تعداد سوگندها و قسم‌ها قابل‌توجه است، به‌طوری‌که در خطبه ۱۰۱نهج‌البلاغه، آن حضرت سوگند می‌خورد که من پهلوی باطل را شکستم و حق را از این پهلوی شکسته بیرون آوردم و شما ای مردم در جنگ جمل، امام مسلمین را رها کردید و دنبال زنی و شتری راه افتادید.
انتهای پیام
