علم، شناخت عالم هستی با نگاه توحیدی است

حجت‌الاسلام رسول ملکیان اصفهانی، استاد و پژوهشگر حوزه علمیه اصفهان، در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان با بیان اینکه قرآن سرچشمه وحی و کتابی علمی است، اظهار کرد: تفکر غالب از علم، علوم تجربی می‌باشد، اما قرآن کریم کتابی شامل مطلق علم، یعنی همه علوم است.
وی ادامه داد: قرآن حتی برای کسانی که به آسمانی بودن آن شک دارند، درمورد این علم و معرفت دعوت به تحدی کرده است که اگر می‌توانید کتابی بیافرینید که از نظر علم و معرفت مانند قرآن باشد. در آیه 89 سوره نحل آمده است: «... وَ نَزَّلْنا عَلَيْکَ الْکِتابَ تِبْياناً لِکُلِّ شَيْ‏ءٍ...؛ ...قرآن را که بیانگر هر چیز بود بر تو نازل کردیم...» و یا در آیه 59 سوره انعام گفته شده: «... وَ لا رَطْبٍ وَ لا يابِسٍ إِلاَّ في‏ کِتابٍ مُبينٍ؛ ...آرى هیچ چیزى فرونمى‌افتد مگر اینکه آن در کتابى روشن ثبت شده است».
ملکیان با اشاره به اینکه قرآن کتاب علم و معرفت می‌باشد و خداوند از این دو مسئله تمجید کرده است، افزود: حدود 900 آیه در قرآن در رابطه با علم و شرایط عالمان است. البته خداوند در قرآن علم و عالم را ستایش کرده، آن هم عالمان و دانشمندانی که برای هدایت بشر قدم برمی‌دارند، و در عین‌حال  دانشمندانی را که ضد بشر تلاش می‌کنند، مورد نکوهش قرار داده است.
این استاد حوزه علمیه خاطرنشان کرد: علامه حسن‌زاده آملی می‌فرماید: «عالَم انباشت علم است». یعنی عالم هستی مملو از علومی مانند علوم تجربی یا انسانی است و دانشمندان با کشفیات خود ذخیره علم این جهان را افزایش می‌دهند. حال چون ما با نگاهی توحیدی، برای دنیا خالق و مبدا و معادی قائل هستیم، شناخت عالم هستی هم خود بخشی از علم می‌باشد و این سنت الهی است که علم و علم آموزی بسیار محترم و مفید باشد.

علم نافع در خدمت بشر است

ملکیان گفت: علم نافع علمی می‌‍باشد که در خدمت سعادت، هدایت و حیات بشرقرار گیرد و هر علمی که ضد حیات بشری باشد، علم مضر یا شر است.
وی درباره رابطه میان علم و دین تصریح کرد: این سوال ناشی از مسئله‌ای سابقه دار در طول تاریخ و حتی در ادیان دیگر است. پیروان ادیان دیگر همواره علم را مقابل دین می‌گذاشتند و درمورد موافقت یا مخالفت دین با آن مسائلی را مطرح می‌کردند. از منظر روش‌شناسی، دین در مقابل علم قرار نگرفته؛ بلکه از نظر هندسه معرفت شناسی دین یک منبع وحیانی و حجتی خارجی برای انسان است.
این پژوهشگر حوزه علمیه با بیان اینکه در مقابل دین نیز حجتی درونی به نام عقل برای انسان وجود دارد، اظهار کرد: دین و عقل در کنار هم به عنوان دو منبع قرار می‌گیرند و از ترکیب این دو، علم تولید می‌شود، یعنی علم و عقل هردو از سرچشمه‌های علم هستند و این باعث می‌شود که علم و دین هرگز مقابل هم قرار نگیرند.
ملکیان اضافه کرد: در دوران تمدن اسلامی یعنی از صدر اسلام تا به حال، حوزه‌های علمیه و مراکز علم آموزی زیادی را مشاهده می‌کنید که دانشمندان بزرگی را در طول تاریخ تربیت کرده‌اند، اکنون نیز دوره‌ تمدن جدید اسلامی در خاورمیانه شکل گرفته و در حال نشر به همه جهان است.

انتهای پیام