مرحوم صاحب جواهر توجه بسیاری به پیامد فتوا داشتند

به گزارش ایکنا از قم، آیت الله علیدوست پیش از ظهر امروز در نشست معیار فقاهت در مدرسه آیت الله العظمی گلپایگانی گفت: دوران مرحوم صاحب جواهر دوران باشکوه حوزه علمیه نجف بود.
وی افزود: در چنین فضایی که علما و مراجع بسیار بزرگی زندگی می کردند جواهرالکام در کنار ریاض و کشف و مفتاح الکرامه و.... باید خود را نشان می داد؛ جواهر الکلام در چنین فضایی نوشته شد.
استاد سطح خارج حوزه بیان کرد: مرحوم آقا بزرگ تهرانی این اثر را اثری بی نظیر در تاریخ اسلام بر می شمرند؛ مرحوم میرزای نوری این کتاب را برترین شگفتی عصر خود می داند.
علیدوست اظهارکرد: جواهر در بین 25 تا 35 سالگی ایشان نگاشته شد؛ تولد ایشان در قرن دوازدهم است و بر اساس اختلافی که در تاریخ تولد ایشان وجود دارد در خصوص سن نگارش این کتاب فاخر نیز مباحثی مطرح است.
وی گفت: ایشان 9 سال پیش از وفات خود، این کتاب را به اتمام رساندند؛ ایشان فرصت 9 ساله ای داشتند که اگر نکاتی راجع به کتاب وجود داشت با وجود شاگردان سترگ خویش اصلاح کنند؛ کتاب الجهاد آخرین کتاب ایشان است.
استاد سطح خارج حوزه بیان کرد: صاحب الجواهر را صرفا با این کتاب می شناسند ولی در کنار خدمات استثنایی ایشان، مرحوم صاحب جواهر سه تراث عظیم به جای گذاشتند که نخستین آن جواهر است و دوم، مرحوم شیخ انصاری است؛ شیخ انصاری شاگردی مرحوم صاحب را نکرده است ولی در هنگام وفات ایشان، با وجود همه عالمان بزرگ، ملا مرتضی ذزفولی را به جای خود به مسند مرجعیت نهادند که نقش مهمی در توسعه حوزه علمیه نجف و علوم حوزوی داشت.
علیدوست اظهارکرد: مرحوم شیخ 15 سال پس از صاحب جواهر زنده ماندند و به روشی که مرحوم صاحب جواهر به ایشان وصیت کرد از نظر استفاده از این روش باعث شد که فقه تشیع به بالندگی استثنایی برسد.
وی گفت: روش ومتدی که صاحب جواهر به جای گذاشتند سومین یادگار ارزشمند ایشان بود؛ ایشان بایسته های اجتهاد را در یک مجموعه نظام مند گردآوردند؛ فقه الجواهر و فقه جواهری با هم متفاوت هستند؛ آنچه که خالد و ماندگار و جامع و جهانی و جاودان می کند، فقه جواهری است.
استاد سطح خارج حوزه بیان کرد: فقه جواهری انضباط فقهی را در عین حفظ اصول را مد نظر قرار می دهد؛ یعنی این فقه هم پویا و هم پایا است؛ در این گونه همایش ها حتما نباید به مدح پرداخت بلکه می توان با نقد برخی نظرات به توسعه و بسط علوم و همین روش شخصیت های بزرگ نیز کمک کرد.
علیدوست اظهارکرد: مرحوم صاحب جواهر در روش شناسی اجتهاد خود روایت ضعیف و شهرت و صفر در نظر نمی گرفتند که سپس بگویند که از این دو، عدد حاصل نمی شود؛ ایشان روش خاصی داشتند تا بتوانند استفاده های روایی و حکمی را به بهترین و دقیق ترین شکل داشته باشند که اگر کسی به نظرات و روش ایشان شناخت دقیق نداشته باشند بر این نظرات حاشیه می زند.
 سهله سمحه بودن دین قاعده نیست
وی گفت: مساله سهله سمحه در کتاب صاحب جواهر بیان شده است؛ مرحوم صاحب جواهر سهولت و سمحه بودن شریعت را به عنوان یک قاعده نمی پذیرد ولی آن را به عنوان یک پارادیم و پیشفرض عام و رویکرد به ادله که در فتوای فقیه نیز تاثیرگذار است نگاه می کنند.
استاد سطح خارج حوزه بیان کرد: زمانی که محقق اردبیلی بیان می کند که سهولت دین اقتضا می کند که در امر قبله قائل به نظرخاصی بود، مرحوم صاحب جواهر موضع تندی می گیرند و بیان می کنند که سهولت دین به معنی تساهل و بی اعتنا گذشتن از احکام دین نیست.
علیدوست اظهارکرد: نصوص دینی ما به نصوص مبین مقاصد و مبین شریعت تقسیم شده است؛ تکلیف ما با نصوص مبین شریعت مشخص است ولی حال سوال این است که آیا می توان از نصوص مبین مقاصد استفاده کرد؛ برخی بر تایید این مساله قائل هستند.
وی گفت: برخی از پژوهشگران نص پسند هستند و بر نصوص مبین مقاصد نقشی قائل نیستند؛ معتقد نیستم که می توان مستقیما به نصوص مبین مقاصد التزام کرد بلکه باید نصوص مبین شریعت را در کنار نصوص مبین مقاصد ببینیم.
وی اظهارکرد: مرحوم صاحب جواهر توجه بسیاری به پیامد فتوا داشتند؛ برخی پس از بررسی تمام جوانب و ادله فتوایی را صادر می کنند ولی مرحوم صاحب جواهر به پیامد فتوا به عنوان فرایندی در چینش ادله توجه داشتند.
انتهای پیام