نمایش سرمایه سالاری به جای فرهنگ سالاری در سیما
گروه هنر ـ یک کارشناس و منتقد هنری گفت: تامین نظرات و سلیقه حامیان مالی در رسانه ملی نشان از سلطه سرمایه سالاری به جای فرهنگ سالاری در سیما دارد. بدیهی این‌که ضعف‌های فراوان تلویزیون در امر تولید، نه تنها باعث جذب مخاطب نمی‌شود که عامل گرایش بیشتر قشر‌هایی از مردم به شبکه های ماهوار‌ه ای و برنامه‌های سطحی آن‌ها می‌شود.
جبار آذین، منتقد و کارشناس سینما و تلویزیون در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا درباره نبود مدیریت اصولی در سیما اظهار کرد: مشکل اساسی سیما به‌رغم تشکیلات حجیم و امکانات گسترده، نداشتن مدیریت اصولی و کارآمد وعدم بهره‌گیری مناسب از نیرو‌هایی است که به‌صورت کارمند حقوق بگیر آن درآمده و کارایی خود را ازدست داده‌اند. افزون بر این، تغییر و جابجایی و آمد و رفت مکرر مدیران قدیم و جدید که متاسفانه برخی از آن‌ها فاقد تخصص فرهنگی و رسانه‌ای هستند، در سالیان اخیر، لطمه بسیاری به امور اداری و برنامه ریزی و برنامه‌سازی این رسانه زده است.
وی ادامه داد: در کنار این نواقص باید ناله دائمی سازمان صداوسیما درباره کمبود بودجه، علی‌رغم افزایش بودجه دولتی و درآمد‌های میلیاردی آگهی‌های سازمان و قهر و رانده شدن هنرمندان حرفه‌ای و کوچ آن‌ها از سیما به شبکه خانگی را هم افزود که سبب نزول کیفی تولیدات سیما به ویژه سریال‌های آن شده است.
این کارشناس رسانه درباره تاثیرات حضور اسپانسر در برنامه‌سازی سیما چنین توضیح داد: استفاده افراطی از اسپانسر‌ها باعث افزایش حضور و دخالت آن‌ها در امور فرهنگی و هنری محصولات سیما شده و کیفیت آثار را به شدت پایین آورده است. در ضمن مهمترین نکته‌ای که سیما از آن غافل است، نگاه و سلیقه و انتظار مخاطبان میلیونی آن است، به گونه‌ای که اغلب برنامه‌های آن، بیش از آنکه حاصل تعامل و پاسخگوی نیاز مخاطب باشند، ماحصل نگرش و سلیقه مدیران است.
آذین اضافه کرد: نیاز این روز‌های مخاطبان به برنامه‌ها و سریال‌های امیدبخش و شادی آفرین، گرچه در سیما بیگانه نیست، ولی آنچه تولید و ارائه می‌شود، از نظر مضمون و محتوا و ساختار در سطوح متوسط و زیر متوسط هستند. تامین نظرات و سلیقه حامیان مالی هم در این رخداد دخیل است که نشان از سلطه سرمایه سالاری به جای فرهنگ سالاری در سیما دارد. بدیهی این‌که ضعف‌های فراوان تلویزیون در امر تولید، نه تنها باعث جذب مخاطب نمی‌شود که عامل گرایش بیشتر قشر‌هایی از مردم به شبکه های ماهوار‌ه ای و برنامه‌های سطحی آن‌ها می‌شود.
این مدرس سینما متذکر شد: سیمایی که توانایی تولید برنامه‌های مناسب و ارضای مخاطب وطنی را ندارد، چگونه می‌خواهد و با کدام تولیدات به مقابله با ماهواره‌ها بپردازد. صداوسیما و به‌خصوص تلویزیون در تمام عرصه‌ها نیاز به بازنگری، اصلاحات و تحول دارد و باید متولیان آن با پرهیز از نگاه گذشته‌گرا و دعوت از متخصصان و هنرمندان و برنامه‌سازان حرفه‌ای و تولید و پخش آثار شایسته و مردمی، در جهت ارتباط و رضایت مخاطب گام های بلندی را بردارند.
وی تاکید کرد: در واقع سیما به اندازه قابلیت‌ها و امکانات خود تولید و عرضه نمی‌کند ولذا باید دست به خانه تکانی و اصلاحات اساسی هدفمند مخاطب پسند بزند. امام راحل و مقام معظم رهبری از سیما انتظار داشتند که دانشگاه جامعه باشد، ازهمین رو سازمان صدا وسیما باید با لحاظ انتظار‌های امام و رهبری و مردمی در راه تحول و فرهنگ‌سازی گام بردارد و با تولید و نمایش آثار شایسته و فاخر و استفاده مناسب از سوژه‌های خانوادگی و اجتماعی و بهره‌بری از زبان طنز و کمدی مناسب و منطبق با ادبیات و فرهنگ جامعه و دوری از هجو و تمسخر و لودگی در سریال‌های سطحی و طرد هرگونه نگاه منافع‌جویانه و نگرش‌های سطحی به جایگاه واقعی اجتماعی خود دست یابد.
این مدرس سینما ادامه داد: در گذشته به دلیل حضور و فعالیت حرفه‌ای‌ها در سیما و تولید محصولات سرگرم کننده و طنز و اندکی نوآوری، تلویزیون از کمیت مخاطبان قابل توجه برخوردار بود، اما این رویداد به علت اهمال و سهل انگاری برخی از مسئولان آن، از سیما رخت بربسته که لازم است با بازگرداندن حرفه‌ای‌ها، این مهم احیا شود. با آنکه تلویزیون همچنان به تولید سریال‌های مختلف می‌پردازد، ولی اغلب آن‌ها از منظرهنری ضعیف بوده و علاوه بر نداشتن موضوع‌های خوب و فراگیر و جذاب، از نوآوری و خلاقیت هم فاصله دارند.
آذین یادآور شد: با آنکه هنوز و همچنان هزاران سوژه برای طرح آن‌ها در قالب فیلم و سریال وجود دارد، اما سیما و سریال‌سازان آن عمدتاً از موضوع‌های تکراری و هنرمندان و عوامل تکراری استفاده می‌کنند و این کلیشه و تکرارعامل دیگر دوری مخاطب از سیماست. گرچه روزانه و هفتگی چندین فیلم و سریال خارجی با وجود سانسور شدید از سیما پخش می‌شوند و هر کدام هم مشتری‌های خود را دارند، اما نزد بینندگان ایرانی، سریال‌ها و فیلم‌های ایرانی که به زندگی آن‌ها بپردازند، جایگاهی دیگر دارند. تولید برنامه‌هایی مانند «دورهمی» و «خندوانه» با آنکه هر دو کپی برنامه‌های ماهواره‌ای خارجی هستند، لیکن به دلیل پررنگی جنبه سرگرم‌کنندگی آن‌ها با استقبال گروه‌هایی از مردم روبرو هستند. هرچند لازم آست که بر کمیت و کیفیت تولید آن‌ها نظارت مستمر و کارشناسانه صورت گیرد تا قربانی پول‌های اسپانسر و دوری از سلطه و زندگی مردم نشوند، اما همین استقبال نشانگر توجه مخاطب به برنامه‌های مفرح است که ضرورت دارد برنامه‌سازان تمام شبکه‌های سیما در مسیر تولید این نوع آثار بسیج شوند. با این تذکر که کپی نباشند و لودگی را ترویج نکنند، همچنین محتوا را فدای سرمایه نکنند و با زبان هنر و طنز سالم و جذاب وارد خانه‌های مردم شوند.
وی در انتهای سخنان خود گفت: با آنکه یکی دو شبکه به تقلید از شبکه نسیم به این کار اقدام کرده‌اند، ولی تولیداتشان از منظر کیفی و پیام و جذابیت نمایشی و بازی و خود محوری مجریان نامتبحران‌ها با اقبال عمومی روبرو نشده است. صدا و سیما می‌تواند با توجه به قابلیت‌های فنی و هنری و درآمد و امکانات خود نه تنها در جهت رضایت مردم و مسئولان به تولید و عرضه مناسب بپردازد بلکه حتی به سطح رقابت ماهواره‌ای برسد و نقش تاثیرگذار برای گذر جامعه از اوضاع کنونی و رسیدن به مرز‌های رشد و پیشرفت داشته باشد، به شرط آنکه بخواهد، درست مدیریت کند و با مردم و هنرمندان و رسانه‌ها همراه بوده و امیدآفرین باشد.
گفت‌و‌گو از داود کنشلو
انتهای پیام
