حجت‌الاسلام پارسانیا تشریح کرد:
تبیین ارتباط منطق نظر و عمل با فناوری/ حجیت عمل در مواجهه با تکنولوژی
گروه دانشگاه ــ عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه اگر هنجارها و ارزش‌ها از منطق علمی تبعیت کند، عمل در ذیل آن هنجارها، هویت علمی پیدا می‌کند، گفت: در مواجهه با تکنولوژی باید از منطق عملی تبعیت کرد و این منطق بر اساس منطق نظری استخراج شده از فقه امکانپذیر خواهد بود.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ دومین روز همایش بین‌المللی «دین، فرهنگ و فناوری» از صبح امروز چهارشنبه، ۵ اردیبهشت‌ماه با برگزاری یک نشست عمومی در دانشگاه صنعتی شریف تهران آغاز به کار کرد.
بر اساس این گزارش، این همایش از روز گذشته در دانشگاه صنعتی شریف در حال برگزاری است و امروز در دومین روز آن طی یک نشست عمومی با حضور اساتید، پژوهشگران و مسئولان برگزاری همایش، چند تن از اعضای هیئت علمی به ارائه مباحثی پیرامون موضوع همایش پرداختند.
بر اساس این گزارش، این همایش از روز گذشته در دانشگاه صنعتی شریف در حال برگزاری است و امروز در دومین روز آن طی یک نشست عمومی با حضور اساتید، پژوهشگران و مسئولان برگزاری همایش، چند تن از اعضای هیئت علمی به ارائه مباحثی پیرامون موضوع همایش پرداختند.
در این نشست حجت‌الاسلام حمید پارسانیا، عضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، مباحثی پیرامون «منطق نظر و منطق عمل و ارتباط آن با فناوری» ارائه و اظهار کرد: پیش از این همایش در نشست‌ها و همایش‌های متعدد به مباحثی درباره این مسئله که اقتضای حکمت اسلامی با تکنولوژی موجود چیست؟ چه نوع هستی‌شناسی است که عالمی وجود دارد که انسان منتظر آن است؟ و یا اینکه انقلاب اسلامی نسبت به تکنولوژی چه رویکردی می‌تواند داشته باشد؟ پرداخته‌ایم. امروز و در این همایش به این مقوله می‌خواهیم بپردازیم که منطق عمل مواجهه با حوزه فناوری و تکنولوژی چیست؟ بحث‌های قبلی منطق نظر بود، اما به لحاظ عملی با این عالم چگونه باید مواجه شد؟
وی ادامه داد: تکنولوژی در بستر فرهنگی خود، دارای عقبه علمی و پیامد علمی است، عقبه علمی فناوری، دانش و نظریه‌ای است که قدرت پیش‌بینی و تصرف در عالم را به همراه می‌آورد. نظریه علمی، از یک سو با متافیزیک و فرهنگ ارتباط پیدا می‌کند که در دامن آن شکل می‌گیرد و از دیگر سو، با حوادثی مرتبط می‌شود که به پیش‌بینی درباره آن‌ها می‌پردازد. ارتباط نظریه با متافیزیک، ارتباطی منطقی است و از جهت منطقی، کذب پیش‌بینی نظریه عملی، می‌تواند دلیل بر بطلان آن باشد؛ اما صدق پیش‌بینی دلیل بر صحت آن نیست.
پارسانیا گفت: بحث تکنولوژی را که وبر مطرح می‌کند اولین مواجهه‌ای است که جامعه ما هم دارد، اینکه تکنولوژی یک ابزار است و این ابزار را باید برای ارزش‌های خود استفاده کند و یا نه، متناسب با ارزش‌ها و نیازها، تکنولوژی خود را بسازد. ارزش‌ها و فرهنگ نوع استفاده از تکنولوژی را به ما می‌دهد.
وی افزود: وقتی شخصی مانند ماکس وبر می‌گوید فیلسوفان تاکنون برای شناخت عالم و ما برای تغییر عالم آمده‌ایم؛ در واقع می‌گوید فیلسوفان برای تغییر عالم آمده‌اند. همان‌طور که کانت معتقد است تا به حالا متافیزیک حکم‌فرما بوده و از این پس معرفت‌شناسی (اپیستمولوژی) است، فی‌الواقع او می‌گوید متافیزیک چیزی جز معرفت‌شناسی نبوده و نیست.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه پیامد علمی فناوری، مربوط به کاربرد فناوری است، ادامه داد: این مسئله در چارچوب هنجارها و تجویز‌های فردی و اجتماعی کاربران سازمان می‌یابد و از احکام عملی مربوط به خود برخوردار است. عمل فناورانه و حجیت مربوط به آن با فعالیت‌های علمی و منطق و حجیت مربوط به آن متفاوت است. کسی که از فناوری استفاده می‌کند به هنگام عمل، از منطقی استفاده می‌کند که بر مبنای هنجارها و اعتبارات مورد قبول او شکل می‌گیرد.
پارسانیا یادآور شد: در مواجهه با تکنولوژی باید از منطق عملی تبعیت کرد و این منطق بر اساس منطق نظری استخراج شده از فقه امکانپذیر خواهد بود.
وی افزود: بحث علمی درباره هنجارها، غیر از عمل در چارچوب ارزش‌ها است، اگر بحث علمی درباره ارزش‌ها از منطق علمی تبعیت کند، عمل در ذیل آن هنجارها نیز هویت علمی پیدا می‌کند و اگر بحث علمی و نظری مربوط به ارزش‌ها، فاقد منطق و حجیت علمی باشد، منطق عملی که در ذیل آن هنجارها پدید می‌آید، فاقد بنیان‌های علمی خواهد بود. کسی که در ذیل حجیت عمل می‌کند منطق عملی دارد. اگر قائل به علمی باشیم و نظری داشته باشیم که صدق و کذبی دارد، با این واسطه منطق عمل هم هویت علمی پیدا می‌کند، غیر از این باشد نه روشنگری دارد و نه صدق و کذبی دارد، امری سیال بود.
یادآور می‌شود، روز دوم این همایش با برگزاری چند پنل تخصصی با عناوین مختلفی ذیل عنوان همایش؛ «دین، فرهنگ و فناوری» از بعدازظهر امروز در دانشکده‌های متعدد دانشگاه صنعتی شریف برگزار می‌شود.
انتهای پیام
وی ادامه داد: تکنولوژی در بستر فرهنگی خود، دارای عقبه علمی و پیامد علمی است، عقبه علمی فناوری، دانش و نظریه‌ای است که قدرت پیش‌بینی و تصرف در عالم را به همراه می‌آورد. نظریه علمی، از یک سو با متافیزیک و فرهنگ ارتباط پیدا می‌کند که در دامن آن شکل می‌گیرد و از دیگر سو، با حوادثی مرتبط می‌شود که به پیش‌بینی درباره آن‌ها می‌پردازد. ارتباط نظریه با متافیزیک، ارتباطی منطقی است و از جهت منطقی، کذب پیش‌بینی نظریه عملی، می‌تواند دلیل بر بطلان آن باشد؛ اما صدق پیش‌بینی دلیل بر صحت آن نیست.
پارسانیا گفت: بحث تکنولوژی را که وبر مطرح می‌کند اولین مواجهه‌ای است که جامعه ما هم دارد، اینکه تکنولوژی یک ابزار است و این ابزار را باید برای ارزش‌های خود استفاده کند و یا نه، متناسب با ارزش‌ها و نیازها، تکنولوژی خود را بسازد. ارزش‌ها و فرهنگ نوع استفاده از تکنولوژی را به ما می‌دهد.
وی افزود: وقتی شخصی مانند ماکس وبر می‌گوید فیلسوفان تاکنون برای شناخت عالم و ما برای تغییر عالم آمده‌ایم؛ در واقع می‌گوید فیلسوفان برای تغییر عالم آمده‌اند. همان‌طور که کانت معتقد است تا به حالا متافیزیک حکم‌فرما بوده و از این پس معرفت‌شناسی (اپیستمولوژی) است، فی‌الواقع او می‌گوید متافیزیک چیزی جز معرفت‌شناسی نبوده و نیست.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه پیامد علمی فناوری، مربوط به کاربرد فناوری است، ادامه داد: این مسئله در چارچوب هنجارها و تجویز‌های فردی و اجتماعی کاربران سازمان می‌یابد و از احکام عملی مربوط به خود برخوردار است. عمل فناورانه و حجیت مربوط به آن با فعالیت‌های علمی و منطق و حجیت مربوط به آن متفاوت است. کسی که از فناوری استفاده می‌کند به هنگام عمل، از منطقی استفاده می‌کند که بر مبنای هنجارها و اعتبارات مورد قبول او شکل می‌گیرد.
پارسانیا یادآور شد: در مواجهه با تکنولوژی باید از منطق عملی تبعیت کرد و این منطق بر اساس منطق نظری استخراج شده از فقه امکانپذیر خواهد بود.
وی افزود: بحث علمی درباره هنجارها، غیر از عمل در چارچوب ارزش‌ها است، اگر بحث علمی درباره ارزش‌ها از منطق علمی تبعیت کند، عمل در ذیل آن هنجارها نیز هویت علمی پیدا می‌کند و اگر بحث علمی و نظری مربوط به ارزش‌ها، فاقد منطق و حجیت علمی باشد، منطق عملی که در ذیل آن هنجارها پدید می‌آید، فاقد بنیان‌های علمی خواهد بود. کسی که در ذیل حجیت عمل می‌کند منطق عملی دارد. اگر قائل به علمی باشیم و نظری داشته باشیم که صدق و کذبی دارد، با این واسطه منطق عمل هم هویت علمی پیدا می‌کند، غیر از این باشد نه روشنگری دارد و نه صدق و کذبی دارد، امری سیال بود.
یادآور می‌شود، روز دوم این همایش با برگزاری چند پنل تخصصی با عناوین مختلفی ذیل عنوان همایش؛ «دین، فرهنگ و فناوری» از بعدازظهر امروز در دانشکده‌های متعدد دانشگاه صنعتی شریف برگزار می‌شود.
انتهای پیام
