بازخوانی یک شب پرحاشیه در برج سلمان مشهد/ آیا اسلام مخالف شادی است؟!
گروه اجتماعی- ماجرای برج سلمان مشهد که حواشی مختلفی را با خود همراه کرد، بنا به نظر عدهای، یک برنامه عادی و شاد بود که نباید با واکنش‌های این چنینی مواجه می‌شد؛ اما باید دید که آیا «شادی» در اسلام تعریف شده است؟ و به راستی کامل‌ترین برنامه سعادت انسان، با نشاط مخالف است ...؟
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، مدتی است که هشتگ «برج سلمان»، فضای مجازی را پر کرده و حکایت‌ها از آن شب، متفاوت است. یکی از ساختارشکنی و قباحت آن برنامه می‌گوید و دیگری عنوان می‌کند که مشکل خاصی مشاهده نشده است!
رسانه‌ها نیز هریک به نحوی این ماجرا را انعکاس داده‌اند و از منظرهای مختلف، این ماجرا را بازنگری کرده‌اند: «ایسنا» از قول محسن افشار، دبیر هیأت مدیره برج سلمان می‌گوید: «طبق روالی که در خیلی از مجتمع‌های تجاری در سطح مشهد، کشور و دنیا وجود دارد؛ ما هم برای خریداران خود هرماه یک دستگاه ماشین قرعه‌کشی می‌کنیم و مراسمی که سه شنبه شب در برج سلمان برگزار شد، مراسم قرعه‌کشی بوده است. اینکه گفته می‌شود مراسم مربوط به افتتاح فروشگاه لباس زیر بوده، صحت ندارد.
ما در این مراسم‌های قرعه‌کشی هر بار یک هنرمند را که مجوز دارد و از لحاظ قانونی مورد تأیید است دعوت می‌کنیم و حتی آهنگ‌هایی که انتخاب می‌کنیم مجوز ارشاد اسلامی را دارند. تاکنون حدود 10 مراسم برگزار کرده‌ایم و اتفاق خاصی هم در آنها رخ نداده است.
در مراسمی که حدودا 10 الی 12 هزارنفر آمده‌اند، ممکن است یکی دو نفر هم کاری خلاف موازین جمهوری اسلامی انجام دهند اما ما مشکل خاصی را مشاهده نکردیم. فیلم منتشر شده یک فیلم 10-20 ثانیه‌ای است که ممکن است هر کس با هر هدفی این فیلم را گرفته باشد اما این فیلم دلیل بر اینکه تمام افراد حاضر در جشن چنین کاری را انجام داده‌اند، نیست. خود اعضای هیأت مدیره برج سلمان افراد مذهبی هستند که با بی‌حجابی مخالف‌اند، خانواده‌های خود ما محجبه هستند.»
«تسنیم» از قول محمدکاظم دبیری، رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی مشهد می‌گوید: «قرار بود خود برج سلمان مسئولیت برگزاری و نظارت را داشته باشد اما در شبکه‌های اجتماعی متولیان برج سلمان دعوت عمومی برای این برنامه صورت دادند، در حالی که برنامه ویژه افراد خاصی یعنی صرفاً مشتریان بوده است اما با این دعوت عمومی، تعداد حاضران بیشتر شده و در زمان اجرای پلی بک، حجاب برخی مناسب نبوده و عکس و فیلم از مراسم بیرون آمده است.»
دشمن، پایتخت معنوی جهان اسلام را نشانه گرفته است
«تسنیم» از قول نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز می‌گوید: شهر مشهد با توجه به هویت‌اش که یک هویت معنوی است و به عنوان پایتخت معنوی جهان اسلام شناخته شده و به همین دلیل است که بیش از هزار سال است که مردم به این شهر پناه می‌آورند و هویت روشنی دارد که همیشه پایدار است و از آن مراقبت می‌شده است.
امروز جریاناتی با توجه به شکست‌هایی که در جنگ سخت داشته‌اند، تلاش دارند که معنویت و هویت معنوی کشور را که پایتختش مشهد است، از مشهد بگیرند و تلاش دارند مشهد را استحاله کنند. اتفاقات این چنینی در چند ماه گذشته و یک سال گذشته در مشهد رو به رشد است و این مهم حاکی از این است که جریاناتی این موضوع را در دستور کار قرار داده‌اند، مشهد همواره تداعی کننده روحانیت و معنویت است و در زمانی این کار را صورت داده‌اند که در آستانه ورود به ماه شعبان هستیم.
به بهانه افتتاح یک مغازه، اتفاقی در برج سلمان رخ می‌دهد که تعداد زیادی در آن حضور پیدا می‌کنند و نباید به سادگی از کنار اتفاقات رخ داد، دستگاه‌های امنیتی باید به این مسئله ورود کنند. اما آنچه باید نسبت به این موضوع توجه داشت، استحاله‌ای است که برخی در دستور کار خود در قبال مشهد قرار داده‌اند و می‌خواهند مشهد را تبدیل به شهری توریستی کنند و دستگاه‌های امنیتی و فرهنگی باید نسبت به این مسئله هوشیار باشند.»
باید از بانیان مراسم تعهد امنیتی و اخلاقی گرفته می‌شد/ در برنامه برج سلمان شئونات رعایت نشده است
بنا به نقل «ایسنا» حجت‌الاسلام والمسلمین مظفری، رئیس کل دادگستری خراسان رضوی گفته است: «مجوزی برای اجرای مراسم جشن در قالب کنسرت گرفته شد که ما مکرر به اداره ارشاد تذکر دادیم قبل از صدور مجوز برای برگزاری این مراسم، حتماً از بانیان و برگزارکنندگان از جهت رعایت مسائل امنیتی و اخلاقی تعهد بگیرند. به عنوان مثال محلی که قرار است مراسم در آن برگزار شود و مردم در آن حضور یابند طوری نباشد که ساختمان بر سر مردم بریزد و خسارت جانی به بار آورد و یا آتش‌سوزی رخ دهد و همچنین از نظر مسائل منکراتی نیز اختلاطی بین زن و مردم به وجود نیاید.
با وجود تذکرات ما به اداره ارشاد اسلامی، آنها چند مجوز صادر کردند از جمله مجوزی که مربوط به برج سلمان است که متأسفانه کلیپ آن منتشر شد و مشخص شد که مراسم بدون رعایت تذکرات واحد پیشگیری دادگستری انجام شده و تضمین و تعهدی گرفته نشده و فقط مجوز اجرای آن صادر شده است.در حاشیه این مراسم نیز اختلاط زن و مرد و کشف حجاب صورت گرفته و شئونات اسلامی رعایت نشده است.»
فریاد دلِ برخی از مردم/ ما با تمامِ قدرت مدافع شادی جوانان هستیم
در این میان، کلیپ‌هایی که از این مراسم درفضای مجازی پخش شده است، رگِ غیرت عدهای را بالا آورده و برخی انقلابیون مذهبی، چنان خو‌ن‌شان به جوش آمد که اعتراض خود را با تجمع در مقابل اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی نشان دادند. همچنین گفته شده ۱۷۰ مسجد با انتشار نامه‌ای به برگزاری مراسم مذکور اعتراض کرده‌اند؛ طلاب و دانشجویان نیز ساکت ننشستند و فریاد زدند که شاهرگ‌مان را برای دین‌مان می‌دهیم....
صدای برخی از مردم، در اعتراض به برنامه برج سلمان چنین بود: ما با تمام توان و قدرت مدافع شادی و تفریح مردم به ویژه جوانان‌مان هستیم و باید ابزارهای آن فراهم شود که این وظیفه مسئولان ماست؛ اما با قدرت و قوت مخالف منکرات هستیم.
دشمن نمی‌تواند سفره دین را از زیر پای مردم بکشند
در این بین، آیت‌الله علم‌الهدی، امام جمعه مشهد نیز هم صدا با مردم، با اشاره به رفتار نامتعارف عدهای در جریان مراسم اجرای زنده موسیقی در برج سلمان مشهد، گفت: «در شهر امام رضا(ع)، فاجعه اسفباری را در بازار این شهر راه انداختند که جز یک عده خواهران ایثارگر غیرت‌مند و برادران دارای غیرت دینی و برخی مسؤولان قوه قضائیه کس دیگری از مسؤولان، بروز این فاجعه را به روی خود نیاورد.
امام جمعه مشهد مقدس با یادآوری سخنان گذشته خود در خصوص مخالفت با تلاش برخی جریان‌ها برای ترویج بی‌بند و باری در مشهد، گفت: من در گذشته عرض کرده بودم که امام رضا(ع) امروز هم غریب‌الغرباست. هتک حرمت امام رضا(ع) انجام شده و هیچکس ککش نگزیده؛ جز مسؤولان قوه قضائیه که قاطعانه وارد شدند. رسالت سپاه هم این است که وارد شود و دشمنان بدانند که تا زمانی که ما سپاه و بسیج غیرت‌مند را داریم، نمی‌توانند سفره دین را از زیر پای مردم بکشند.
آیت‌الله علم‌الهدی همچنین ضمن تقدیر از متدینانی که نسبت به این مسئله واکنش نشان دادند، افزود: از خواهران غیرت‌مندی که از این ارزش دینی و حرمت علی بن موسی الرضا(ع) حمایت کردند، برادران دارای غیرت دینی که ایستادند و اظهار تأسف و نهی از منکر کردند و مسؤلان قوه قضائیه که با عوامل این جریان برخورد کردند، تشکر می‌کنم.
نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی خطاب به مسؤلان شهر و استان، تصریح کرد: در این شهر و این استان، مسؤلان در همه حوزه‌های امنیتی، سیاسی و مدیریت اجرایی، ابتدا حکم خادمی امام رضا(ع) را دارند و این درست نیست که یک مسؤل فجایع و گناهان را ببیند و عکس‌العمل نشان ندهد. این دور از مقام خادمی مسؤلان برای امام رضا(ع) است. شما متدین هستید و وظیفه حداقلی یک متدین این است که در برابر گناه که مظهر غضب خداست، واکنش نشان دهد. فروشگاهی که می خواهد فروش لباس خود را افتتاح کند و این فاجعه را می آفریند، نباید با آن برخورد شود؟»
مسئله ای که در حریم رضوی حاشیه‌ساز شد
تلاش خبرنگار ایکنا برای صحبت با شاهدانِ آن شب بی‌حاصل ماند و عدهای از کسبه و مغازه‌دارن برج سلمان حاضر به همکاری و صحبت از آن برنامه نشدند؛ همچنین مدیریت برج در هنگام مراجعه ایکنا پاسخگو و یا در برج حاضر نبود و حراست این برج نیز مانع ادامه فعالیت و صحبت خبرنگار ایکنا با مغازه‌داران پاساژ شد و تماس تلفنی با مدیریت هم بی‌نتیجه ماند؛ به همین دلیل در بازخوانی برنامه آن شب، به استنادات دیگر رسانه‌ها بسنده شد.
علی ایحال، برگزاری این برنامه چه تحت عنوان افتتاح یک مغازه صورت گرفته باشد یا قرعه کشی، با مجوز بوده باشد یا بدون مجوز؛ مسئله مطرح این است که قبح شکنی صورت گرفته یا خیر؟ اینکه بستری برای حضور و اختلاط بانوان و آقایان فراهم شود تا در آن عدهای شئونات را رعایت نکنند و به اسم «شادی»، درحریم مطهر رضوی و در پایتخت معنوی ایران که سبقه مذهبی دارد، در ملأعام مرتکب معصیت شوند؛ امری است که آن را نمی‌توان پذیرفت.
انگشت اتهامی که «شادی در اسلام» را نمی‌بیند!
از آنجایی که عدهای این مسئله را ساختن کوه از کاه و جوسازی میدانند، باید گفت در مقابل عدهای هم هستند که از اعتراضات و واکنش‌های صورت گرفته به این برنامه سوء استفاده کردند تا اسلام و مذهبی‌ها را متهم به مخالفت با شادی کنند؛ در حالی که دین مبین اسلام با برنامه جامعی که برای سعادت بشر دارد، برای تک‌تک لحظات زندگی انسان برنامه تعریف کرده و به مقوله شادی نیز به خوبی پرداخته است.
هرچند در این میان، به عدهای از مذهبی نماهای افراطی نیز انتقاد وارد است؛ کسانی که وجهه اسلام ناب را خدشه‌دار می‌کنند، این افراد نظیر آن‌هایی هستند که در عرصه‌های مختلف تاریخ اسلام دیده می‌شوند و می‌خواستند از رسول خدا(ص) نیز سبقت بگیرند.
در حالی که اسلام قائل به میانه‌روی در امور است و قرآن کریم، مسلمانان را امت وسط می نامد و در آیه 143 سوره بقره می فرماید: «وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا...» «و بدين گونه شما را امتى ميانه قرار داديم تا بر مردم گواه باشيد و پيامبر بر شما گواه باشد...»
دعوت اسلام به شادی حقیقی
در دوران رونق فضای مجازی که بسیاری از چیزها از واقعیت فاصله گرفته‌اند و رنگ و بوی حقیقی ندارند؛ عدهای نیز به دنبال شادی کاذب هستند؛ اما اسلام که دفترچه راهنمای بشریت و راهنمای رسیدن انسان به کمال و سعادت است و برای تک‌تک لحظات عمر انسان برنامه دارد؛ به مقوله شادی واقعی پرداخته است نه فرح کاذبی که خوشی موقت است و از قِبل آن نشاط حقیقی حاصل نمی‌شود.
ولی احساس می‌شود تعریفی که برخی مردم از مفهوم شادی دارند، با مسئله شادی از منظر اسلام که نشاط واقعی را به ارمغان می‌آورد؛ کمی فاصله گرفته است، از این رو به مروری بر مفهوم شادی اسلامی می‌کنیم.
شاد و نشاط در اسلام
شادی، از مهم‌ترین احساسات و نیازهای بشر و عاملی برای رشد و موفقیت محسوب می‌شود. هر ملتی با توجه به باورهای خود به شیوه‌ای ابراز غم و شادی می‌کند. اسلام نه تنها این احساسات را سرکوب نمی‌کند، بلکه بر اساس برخی آیات و روایات آن را امری ضروری میداند و البته برای آنها حد و مرزی قائل شده است تا بدین طریق، کنترل مثبتی بر این موضوع داشته باشد.
امام رضا(ع)می‌فرمایند: «اوقات خود را به چهار بخش تقسیم کنید؛ بخشی را برای عبادت، بخشی را برای کار و فعالیت و تأمین زندگی، بخشی را برای معاشرت و هم‌صحبتی با برادران مورد اعتماد و کسانی که شما را به عیب‌هایتان آگاه سازند و بخشی را به تفریحات و لذایذ خود اختصاص دهید و از مسرت و نشاط ساعت تفریح و شادی، نیرو و توان انجام وظیفه های خود را تأمین کنید».
شادی در اسلام، آداب و شرایطی دارد؛ از جمله آنکه گناه و معصیت و لهو نباشد؛ همراه با آزار، اذیت، تمسخر و استهزا نباشد و در آن باید میانه‌روی و اعتدال صورت بگیرد.
در آیین اسلام، سرگرمی‌های زیان بار و تمام عوامل بازدارنده از پیشرفت های معنوی، ممنوع است. «موسیقی و غنا»، یکی از سرگرمی‌های مضر است که آدمی را از توجه به خدا و آخرت بازمی دارد. استعمارگران نیز با تمام قدرت می‌کوشند در قلمرو نفوذ خود، جامعه را به غفلت و بی‌خبری بکشانند تا دیگر، کسی به فکر مسائل حیاتی و مهم واقعیت‌های زندگی نباشد. بدین منظور، تلاش می‌کنند از عواملی که انسان را در هاله ای از غفلت و بی‌خبری می کشاند، استفاده کنند. مانند: مشروبات الکلی، فحشا، قمار، آزادی جنسی، بی‌بند و باری، رقص، موسیقی و... .
عده ای موسیقی را غذای روح میدانند و برای آرامش به آن پناه می‌برند در حالی که موسیقی غنا در اسلام دارای حرمت است و امام صادق(ع) در پاسخ به شخصی که از خانه همسایه اش موسیقی غنا به گوشش می‌خورد و از حضرت سوال کرده بود، فرمودند: خداوند در آیه 36 سوره اسرا می‌فرماید «... إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ» (در پیشگاه خداوند) گوش، چشم و دل ها همه مسئول هستند».
البته باید بین موسیقی با غِنا، تفکیک قائل و یادآور شد که اسلام با هر نوع موسیقی مخالف نیست؛ در فتاوی مراجع تقلید نیز درباره احکام موسیقی آمده است: شنیدن و نواختن موسیقی مطرب، حرام است. استفاده از آهنگ‌هایی که مناسب مجالس لهو و غناست، حرام است و فرقی بین موسیقی سنتی و نوین و فرح‌انگیز و غیر آن نیست. در حرمت موسیقی، بین مراسم عروسی و غیر آن فرقی نیست.
کنترل شادی
سرور و شادی، همانند دیگر حالت‌های روحی نیاز به کنترل دارد و اگر مهار نشود، به طور حتم زیان‌هایی را به دنبال خواهد داشت. چه بسیار جوانانی که برای ارضای چنین نیازی خود را به مرداب شهوت رانی و دام اعتیاد می اندازند که اگر این افراد از ابتدا برای شادی و نشاط خود قانون و ضابطه ای تعیین کنند و به حد اعتدال آن قانع شوند، هرگز به چنین انحرافاتی کشیده نمی‌شوند. اگر اسلام شادی را ضروری میداند، در جای دیگر به مراقبت نفس و محاسبه اعمال دستور می‌دهد تا هر میلی در جهت مثبت و هدفمند خود به حرکت درآید و بیراهه نرود.
معیارهای شادی
غم و شادی افراد با توجه به عقاید و باورهای آنها متفاوت است. اصولاً میزان رشد فکری، عظمت و کمال روح هر شخصی را از شادی ها و غم‌های او می توان دریافت، یکی خوشحالی‌اش به عفو و گذشت است، دیگری به انتقام. یکی غصه می خورد که چرا مردم خلاف می‌کنند، دیگری غمش برای این است که چرا او را از خلاف بازمی‌دارند. بنابر نظام تربیتی اسلام، مطلوبیت هر چیز زمانی است که در مسیر کمال و سعادت انسان باشد. پس شادی وقتی مطلوب است که در مسیر کمال و سعادت فرد باشد.
شادی به اطاعت از خداوند، از جمله معیارهای شادی مطلوب است؛ مومن با طاعت خداوند به شادی و نشاط میرسد زیرا میداند سعادت او در گرو اطاعت از خداوند و حرکت در مسیر برنامه زندگی‌اش میسر می‌شود. همچنین پرهیز از گناه، احیای ارزش ها و ... حاصل می‌شود.
شادی در اسلام ابعاد مختلفی دارد و بحث‌های زیادی پیرو آن مطرح است که در یک گزارش نمی‌گنجد؛ امید است بتوانیم در مسیر برنامه جامع سعادتی ما که در دین مبین اسلام ارائه شده حرکت کنیم تا به سعادت واقعی برسیم...
انتهای پیام
