اتحادیه عرب، مصیبتی برای عرب‌ها و مسلمانان

به گزارش ایکنا، محمد پرویز بیلگرمی، تحلیلگر ترکیه‌ای، در مقاله‌ای که روزنامه «دیلی صباح» ترکیه آن را منتشر کرده، با بیان این مطلب آورده است: اتحادیه عرب در ماه مارس 1945 توسط شش کشور عربی یعنی عربستان، مصر، عراق، اردن، سوریه و لبنان تاسیس شد و در حال حاضر 22 عضو دارد که البته عضویت سوریه در آن به حالت تعلیق درآمده است.

اتحادیه عرب سازمانی است که کشورهای عضو آن اغلب توسط رژیم‌هایی اداره می‌شوند که نوکر و وابسته به بیگانگان و کاملاً ناکارآمد در عرصه سیاست جهانی هستند.

ناکارآمدی و بی‌اثر بودن آن در واقع ریشه در فلسفه وجودی این سازمان منحط و فرسوده دارد، چرا که اتحادیه عرب محصول پدیده معیوب ملی‌گرایی عربی است که قدرت‌های استعماری یک قرن پیش در منطقه ترویج کردند.

تشکیل سازمان‌های آموزشی و فرهنگی براساس هویت قومی و زبانی هیچ اشکالی ندارد، اما ایجاد یک سازمان سیاسی بر پایه قومیت و زبان چیزی نیست جز نژادپرستی. این مسئله با آموزه‌های دین اسلام هم که هیچ تفاوتی میان مسلمانان عرب و غیرعرب قائل نیست، تضاد دارد.  

تردیدی نیست که اتحادیه عرب که پس از پایان جنگ جهانی دوم با طراحی امپراطوری بریتانیا به وجود آمد تا مستعمرات عربی آن همچنان تحت کنترلش باشند، مراحل پایانی حیات خود را طی می‌کند.

این اتحادیه از همان روز اول برای حفظ منافع استعمار و حکومت‌های استبدادی وابسته به آن تشکیل شد. بیشتر حکومت‌های عربی حاضر یا مستقیماً توسط قدرت‌های استعماری روی کار آمدند و یا هنوز برای باقی ماندن در قدرت وابسته به آن‌ها هستند. این در حالی است که نارضایتی شهروندان کشورهای عربی از حکومت‌های مستبد و سرکوبگرشان روز به روز بیشتر می‌شود.

برای این که ناکارآمدی و زائد بودن اتحادیه عرب را ببینیم، کافی است نگاهی به جایگاه دیپلماتیک مصر بیندازیم. مصر که یکی از اعضای موسس اتحادیه عرب و پرجمعیت‌ترین کشور جهان عرب است، در حال حاضر به نوکر یکی از نوکران بیگانگان (عربستان) تبدیل شده است. ژنرال عبدالفتاح السیسی از زمان روی کار آمدن با کودتا در سال 2013 کاملاً متکی به پول نفت عربستان، امارات عربی متحده و کویت بوده است. جالب است که مقر اتحادیه عرب در قاهره بوده و همیشه یک دیپلمات مصری ریاست آن را برعهده داشته است. مصر حتی در زمان دیکتاتوری حسنی مبارک هم کشوری ضعیف و فرمانبردار دیگران بود.

کشورهای جنگ‌زده‌ای مثل سوریه، یمن، لیبی، عراق و سومالی از دیگر اعضای این اتحادیه هستند (البته عضویت سوریه موقتاً به حال تعلیق درآمده است). فلسطین هم که تحت اشغال است و لبنان نیز هنوز آثار جنگ داخلی را بر چهره دارد.

یکی دیگر از نشانه‌های ناکارآمدی اتحادیه عرب این است که تعدادی از اعضای آن سازمانی مستقل به نام شورای همکاری خلیج (فارس) را ایجاد کردند. جالب اینجاست که حتی اعضای این شورا هم اختلافات عمیقی با هم دارند، به طوری که عربستان، امارات و بحرین علیه قطر متحد شده‌اند. حتی عربستان و امارات هم در بسیاری از زمینه‌ها با هم اختلاف دارند، مثلاً در یمن هر یک از گروه‌های مختلفی حمایت می‌کنند.

اکنون، بیش از هفت دهه پس از تشکیل اتحادیه عرب، برخی دستاوردهای آن را می‌توان این چنین برشمرد: ادامه اشغال فلسطین توسط اسرائیل، تداوم جنایات اسرائیل علیه فلسطینی‌ها، تجزیه سودان، تجزیه سومالی، تهاجم به عراق و جنگ داخلی در این کشور، جنک داخلی در سوریه، جنگ یمن، و اختلافات مرزی حل نشده میان بسیاری از اعضا.

قبل و بعد از هر جلسه فوق‌العاده اتحادیه عرب، اسرائیل مقدار بیشتری از زمین‌های فلسطینیان را اشغال می‌کند و تعداد بیشتری از شهروندان فلسطینی‌ را می‌کشد.

در واقع اتحادیه عرب هم در عرصه سیاسی و هم در عرصه نظامی سازمانی کاملاً شکست‌خورده محسوب می‌شود.    

اکنون زمان آن رسیده که این اتحادیه یا به طور کامل منحل و یا کارکرد آن به مسائل اجتماعی و فرهنگی جهان عرب محدود شود و به جای آن برای تقویت سازمان همکاری‌ اسلامی که شامل همه کشورهای جهان اسلام است، تلاش شود.

انتهای پیام