حقیقت زندگی انسان در قرآن/ فضای مجازی چگونه انسان را به مع‎الله می‎رساند

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست تخصصی «سبک زندگی مومنانه‌ در حقیقت و مجاز زندگی» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدحسن خادمیان، چهره ماندگار تبلیغ و خطیب برتر کشور به میزبانی خبرگزاری ایکنا و در غرفه جهاد دانشگاهی بیست‎وششمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم، برگزار شد.

وی در ابتدای این نشست ضمن تبریک میلاد با سعادت امام حسن(ع) و فرصت ماه مبارک رمضان برای تحقق زندگی مومنانه، گفت: به‎دلیل اینکه تحلیل کلام پیرامون اهل اسلام و موحدین است این حقیقت را باید عرض کرد که قالب اهل ایمان و مومنین در سبک زندگی خودشان اهل عبادت و مراقب عبادات خویش هستند؛ ما نمازخوان و روزه‎گیر زیاد داریم و ممکن است گاهی انسان در مسیر، چند نفری را ببیند که دور از ادب زندگی حرمت‎ها و حدود را می‎شکنند و به طور مثال روزه‌خواری می‌کنند، اما قالب اهل ایمان یا روزه هستند و یا قالب این حدود را رعایت می‎کند. ما مومن عابد و اهل عبادت زیاد داریم، اما مشکل اینجاست که وقتی به تحلیل و بازنگری زندگی اهل ایمان می‎رسیم، آنچه که مفقود است و مورد غفلت واقع شده است، مسئله اطاعت و مطیع بودن است.

وی افزود: آنچه که دستگیر انسان است، زندگی دنیایی را زیبا می‎کند و انسان را از انحرافات دور کرده و باعث رستگاری فرد در آخرت می‎شود عبادتی است که متصل به اطاعت باشد. آنچه که شیطان رجیم در متن زندگی‎اش نداشت همین مسئله اطاعت بود وگرنه در مسئله عبادت او، هم قرآن و هم روایات بسیاری آمده است؛ به طوری‎که امیرالمومنین علی علیه السلام در اینباره می‎فرمایند: «شیطان شش هزار سال عبادت داشت»؛ ما نمی‎دانیم که این شش هزار سال از سال‎های دنیای و یا آخرتی است اما چه‎چیزی ابلیس را زمین‎گیر و گرفتار سقوط کرد، مسئله عدم اطاعت و مطیع نبودن او بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین خادمیان با بیان اینکه امروز عبادت کردن خیلی راحت و آسان شده است اما اطاعت سخت و دشوار، اظهار کرد: به‎عنوان مثال در نماز صبح می‌گوییم دو رکعت نماز صبح اقامه می‎کنم قربة الی الله و این عبادت دو دقیقه طول می‌کشد و عبادت ما تمام می‎شود. اما آنچه که مهم است این است که انسان مطیع خدا شود و غیرالمغضوب علیهمی که از خداوند مسئلت می‎کند را در زندگی‎اش پیاده کند.

اگر ما اهل اطاعت نباشیم حقیقت‎های زندگی را نمی‎شناسیم

چهره ماندگار تبلیغ با تاکید بر اینکه اگر ما اهل اطاعت نباشیم حقیقت‎های زندگی را نمی‎شناسیم و گرفتار اضافات و حواشی در زندگی می‎شویم که می‎توانیم از آنها به عنوان مجاز یاد کنیم، افزود: مجاز گاهی در زندگی لازم است و گاهی به واسطه مجاز انسان می‎تواند سریعتر به مقصود و نتیجه برسد، اما همانطور که همه ما می‌دانیم حقیقت اصل، و مجاز فرعی است که اگر از حقیقت جدا شود و رشته مجاز به حقیقت متصل باشد، آن حقیقت موثر خواهد بود؛ مسئله اطاعت هم در زندگی به انسان کمک می‌کند حقیقت‎ها را در زندگی بشناسد و در نهایت از آنها به وظیفه انسان نام‌برده می‎شود. کار اصلی شیطان فریب دادن، وسوسه و اینکه حق را باطل و باطل را حق جلوه دهد، نیست. همه اینها کار شیطان است اما کار اصلی شیطان این است که انسان را گیج کند که وظیفه خودش را نشناسد.

وقتی انسان وظیفه خودش را نشناسد...

وی ادامه داد: وقتی انسان وظیفه خودش را نشناسد در آن زمان از حقیقت‎های زندگی جدا و غافل می‌شود، به طوری که سال‌ها از زندگی و عمرش می‌گذرد در حالی که تنها در حاشیه‌ها زندگی کرده است. کما اینکه امروز اگر به متن زندگی خیلی از افراد نگاه کنیم می‎بینیم که از حقیقت زندگی دور شده‌اند و تنها به حواشی آن می‎پردازند. حضرت امیرالمومنین علی علیه السلام تعبیری بسیار زیبا از شناخت حقیقت و مجاز زندگی دارند که آن را هم در وصیت و ساعات پایانی عمر با برکت‌شان توصیه کرده‎اند و می‌فرمایند: «اوصیکم بتقوی الله»؛ تقوا یعنی همین که انسان از عبادت به اطاعت خداوند برسد.

دنیا مانند خورشید است

حجت‌الاسلام والمسلمین خادمیان تصریح کرد: ما در بازنگری زندگیمان، معمولا فهرستی از عبادات را بررسی می‌کنیم و می‌گوییم که نمازمان را جماعت برپا می‌کنیم، روزه می‎گیریم و نماز قضا هم نداریم پس خودمان نتیجه می‎گیریم که انسان خوبی هستیم؛ اما در همین حال زمانی می‌بینیم که ۶۰ سال از عمر انسان گذشته است و طی این ششصت سال همه این کارها را کرده است، اما اطاعتی در او دیده نمی‌شود. لذا تقوا یعنی رسیدن به مرتبه اطاعت؛ حضرت علی علیه السلام بعد از آن می‎فرمایند: هیچ وقت به دنبال دنیا نگردید چرا که دنیا به سراغ شما می‎آید. حضرت تمثیلی از دنیا به خورشید دارد و می‎فرمایند: «دنیا مانند خورشید است»؛ خورشید نور افشانی می‎کند برای این که ما راه را ببینیم، چاه را بشناسیم و از نور خورشید استفاده کنیم تا زمانی گرفتار چاله و آسیب نشویم. بعد می‎فرمایند: «اما اگر انسان به خورشید خیره شود ابتدا چشم او تیره شده و در نهایت کور می‌شود» و مثل دنیا مثل خورشید است.

وی در ادامه گفت: اگر دنیا به عنوان ابزار و نردبانی برای بالا رفتن و رسیدن فرد به حقیقت تبدیل و از آن استفاده شود، نتیجه آن زندگی زیبا و با آرامش در این دنیا و رستگار شدن در آن دنیا خواهد بود؛ اما اگر مات محبت دنیا شوید به گونه‎ای که به آن خیره و مبهوت شوید آن وقت است که همه داشته‎ها و ثروت‎های خودت را از دست خواهید داد. ما زمانی که به بحث حقیقت در زندگی می‌رسیم روایات ما حقیقت در زندگی را در سه ظلع تحلیل و تحویل داده‏اند. یک ضلع این که انسان همیشه به اصل مبدا خودش متوجه باشد؛ امیرالمومنین علی علیه السلام می‎فرمایند: «رَحِمَ اللّهُ اِمْرَاً عَلِمَ مِن أینَ وَفی أینَ وَ إلی أینَ» یعنی اینکه این انسان بداند از کجا آمده است و ریشه‎اش چیست، یعنی حقیقت زندگی؛ اینکه انسان بداند از کجا آمده خیلی مهم است. بخشی از این مسئله برمی‎گردد به اینکه ما بدانیم نبودیم و خداوند سبحان، کریم، قدیر، توانا و دانا ما را خلق کرد و این خلقت یک خلقت رها، بی‎حکمت و بی‏هدف نبوده است. انسان اگر بخواهد در زندگی حقیقت خودش را فراموش نکند باید این ریشه خودش را در هر منصب و مقامی که قرار گرفت نباید فراموش کند. وقتی انسان بداند که ریشه‎اش خدایی است که بزرگ‎تر و بلندمرتبه تر از هرچیزی است آن وقت دیگر توهم بزرگ‎شدن پیدا نخواهد کرد.

لال حقیقی و لال ظاهری چیست؟

چهره ماندگار تبلیغ و خطیب برتر کشور، در ادامه با اشاره به یکی از مجازهای زندگی که به انسان توهم می‎دهد، گفت: این که فرد فکر کند با مقداری ثروت و قدرت بزرگ شده یکی از مجازها و توهمات زندگی است؛ اگر فرد اینگونه فکر کند اینجا است که گرفتار مجاز و توهم من ثروتمند هستم می‎شود و اینجاست که از حقیقت چگونگی استفاده از ثروت غافل می‎شود. ثروت اگر درست استفاده شود انسان را به مراتب بسیار بالایی می‎رساند که هم آخرت و هم دنیای او تباه نمی‎شود. لذا یکی از مجازهایی که انسان را از حقیقت زندگی دور می‏کند مسئله ریاست است. به شکلی که توهم بالا بودن، رئیس بودن و ثروت داشتن فرد را از حقیقت زندگی واقعی کور می‌کند. امام سجاد علیه السلام در این خصوص می ‏فرمایند: «ما یک لال حقیقی و یک لال ظاهری داریم؛ لال ظاهری کسانی هستند که نمی‌توانند به حکمت خداوند حرف بزنند و باید با ایما و اشاره مقاصد خودشان را به ما تفهیم کنند، اما لال حقیقی کسانی هستند که به واسطه گفتن حرف‏های بیهوده نمی‏توانند حرف حقیقی و درست را بزنند».

سبک زندگی یک مومن سبک اطاعت است

بنا بر گزارش ایکنا، حجت الاسلام خادمیان تصریح کرد: اگر کسی مطیع خدا باشد در حرف زدن هم حقیقت را بیان می‎کند و حتی در خشم خودش نیز مطیع خدا خواهد بود و خشم خودش را فرو می‎خورد. ما آنقدر نمازخوان داریم که وقتی عصبانی می‌شوند بد دهن شده و به فحاشی می‎پردازند؛ آنها کسانی هستند که به حقیقت اطاعت نماز پی‎نبرده‌اند و گرفتار مجاز و حاشیه نماز و عبادت مانده‌اند. سبک زندگی یک مومن سبک اطاعت است، که بتواند حقیقت‌ها و واقعیت‎ها را در زندگی جاری و ساری کند.

وی در ادامه گفت: یکی دیگر از جنبه‎هایی که می‌تواند ما را از حقیقت زندگی جدا کند و در این زمان هم بسیار شده، گرفتار شدن به فضاهایی است که ما را به خودش بیش از حد مشغول می‌کند؛ امروز از این فضاها به عنوان فضای مجازی نام برده می‌شود. فضای مجازی می‎تواند خوب و یا بد باشد‌. اما فضای مجازی وقتی که کمک و نردبان ما برای شناخت حقیقت و رسیدن به آن باشد خوب است؛ نه اینکه شایعات و اکاذیبی که در این فضا مطرح می‌شود را به‌عنوان باورها و مسلمات فکری برای خودمان فرض کنیم و با این فرضیات که حقیقت و واقعیت آن نه تأیید شرعی و عقلی شده بخواهیم زندگی خودمان را تدبیر و مهندسی کنیم.

خطیب برجسته کشور با ابراز تاسف از اینکه امروزه در فضای مجازی خیلی از افراد فکر می‎کنند اگر در بسته‎بندی و ظاهری زیبا سخن بگویند، حرف درست هم زده‌اند، گفت: این یکی از راه‎های دور کردن مومن از زندگی حقیقی است. به عنوان مثال می‌گویند ای کاش در ماه مبارک رمضان به جای اینکه از اذان صبح تا نماز مغرب گرسنه و تشنه و به یاد فقرا باشیم، ثروتمند بودیم و زندگی ثروتمندان رو درک می‌کردیم؛ شاید این حرف به ظاهر در نگاه حتی یک مومن زیبا جلوه کند اما حقیقت روزه صحبت از گرسنگی و تشنگی نیست. حقیقت روزه این است که ما به تقوا برسیم و اینکه انسان بفهمد نسبت به خوردن حلال و نسبت به شهوت حلال خودش را مدیریت کند؛ انسانی که بتواند در مقابل خوردن و شهوت حلال خودش را مدیریت کند قطعاً در مقابل مسائل حرام هم می‌تواند خودش را مدیریت و حفظ کند.

امروز در فضای مجازی غرق شده‎ایم
وی بیان کرد: کسی که در این ماه و در یک محیط تنها ب‌تواند خودش را در نخوردن آب گوارا مدیریت و حفظ کند قطعا می‌تواند در محیط عمومی هم نسبت به موارد حرام خودش را حفظ و مدیریت کند. اما متاسفانه ما امروز در این فضای مجازی غرق شده ایم و نمی‎دانیم که این فضا ما را به حقیقت زندگی نزدیک می‌کند و یا ما را از آن دور می‎کند. حال اگر یک مومن وظیفه خودش را بشناسد و بداند در مقابل پروردگار چه وظیفه‎ای دارد، وظیفه‌مند خواهد بود و وظایف خودش را در مقابل پروردگارش به درستی انجام خواهد داد.

اولین وظیفه بنده در مقابل خدا ادب در برابر خداست

حجت الاسلام خادمیان در ادامه با طرح این سوال که خدای سبحان ما را برای چه آفریده و از ما چه می‌خواهد؟ و اینکه آنچه که خدا از ما خواسته نفعش به ما است و یا اینکه نفعش به بندگان خداست؟ گفت: امیرمومنان علی علیه السلام در خطبه متقین می‎فرماید: خداوند انسان‎ها را خلق کرد در حالی‎که نه از اطاعت و عبادت انسان نفع می‎برد و نه اگر انسان گناه و یا معصیت کند ضرری به خدا خواهد رسید؛ از اطاعت بنده فایده‎اش به خود انسان بر می‎گردد و عصیان و گناه هم ضررش به خود انسان بازمی‎گردد؛ لذا انسان مومن باید بداند اولین وظیفه او در مقابل خدا ادب در برابر خداست. ادب مع‌الله در همه حال باید رعایت شود. اگر کسی ادب‌ مع‌الله داشته و به وظایف حقیقی خودش آشنا باشند گرفتار توهمات و مجازهای رهزن زندگی نخواهد شد.البته مجازهایی داریم که مسیر و راه رسیدن به حقیقت را برای ما کوتاه می‌کند اما گاهی مجازها در زندگی رهزن ما می‏شوند.

وی ادامه داد: نکته دوم در حقیقت زندگی این است که انسان بداند در کجا قرار دارد و این دنیا چیست؛ اینکه بداند تاریخ مصرف خودش در این دنیا و تاریخ مصرف این دنیا چقدر است؛ اینکه بدانیم هم این دنیا و هم انسان فانی است و تاریخ مصرف دارند؛ لذا اگر انسان این را بداند برای وقت و زندگی خودش ارزش قائل شده و آن را مدیریت می‏کند؛ او عمر خودش را به گونه‌ای مهندسی می‌کند که دچار خسران نشود. قرآن کریم می‎فرماید، زمان انسان در خسارت و در حال تغییر است مگر اینکه به حق اتصال داشته باشد؛ این اتصال می‎تواند انسان را کمک کند تا زمان او به بطالت سپری نشود.

انس با فضای مجازی ما را از حقیقت زندگی محروم می‎کند
خطیب برجسته کشور با بیان حدیثی افزود: امام سجاد علیه السلام یکی از عللی را که باعث می‌شود انسان از حقیقت زندگی دور شود، سرگرم شدن به محیط‌ها و مجالسی می‌داند که انسان وقت خودش را در آن به بطالت می‌گذارند. این مجالس گاهی میهمانی‎های طولانی و بی‌ثمر می‌شوند، گاهی هم گوشی‌های تلفن همراهی می‌شوند که ساعت‌ها خودمان را به آنها مشغول می‎کنیم در حالیکه هیچ فایده‌ و‌نفعی برای ما ندارند‌. انس ما با فضای مجازی سبب می‌شود، وظیفه و حقیقتی که باید نسبت به آن در زندگی توجه کنیم از دست بدهیم و از آن محروم شویم.

به گزارش ایکنا؛ وی با اشاره به فرمایش حضرت حضرت علی(ع)، ادامه داد: ضلع سومی که حضرت به آن اشاره می‌کنند، نتیجه است؛ اینکه ما قرار است به کجا برویم و آخر کارمان چیست؛ لذا اگر این سه معنا در زندگی پیاده شوند قطعاً و یقیناً حقیقت زندگی برای ما اصل و رکن خواهند شد. لذا در فضای کلی، حقیقت‎های زندگی توجه به خالق، توجه به فضای که در آن زندگی می‌کنیم و توجه به نتیجه و آخر کار است.

انتهای پیام