آئین‌های محلی شبهای احیاء در کاشمر
گروه شهرستان‌ها- مردم کاشمر به شبهای قدر «شبهای احياء» می‌گویند و در این شبها به شب زنده‌داری می پردازند که این احیاءداری با آداب و رسوم و آیین خاصی انجام می‌شود.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، مردم کاشمر به شبهای قدر «شبهای احياء» می‌گویند و در این شبها به شب زنده‌داری می پردازند که این احیاءداری با آداب و رسوم و آیین خاصی انجام می‌شود.
در این زمینه علی اکبر خلیلی، پژوهشگر فرهنگ بومی در کاشمر در گفت‌وگو با ایکنا گفت: در این شبها معمولاً در سفره‌های افطاری که در خانه‌ها، منازل و مساجد برپا می‌شود خرما و نان جو وجود دارد تا با تاسی از امیرالمومنین(ع) غذایی ساده و بي‌ريا صرف شود.
وی گفت: بساط توزیع انواع غذاهای نذری در این ایام بر پاست. اغلب خانم‌ها به ويژه در شب نوزدهم، بیست و یک و بیست و سوم ماه رمضان در منازل آش می‌پزند و در بین همسايه‌ها و افراد بي‌بضاعت توزيع مي كنند تا همگان در اين شب ها افطار غذايی داشته باشند.
وی با اشاره به اين كه در اين شبها مردم قبل از غروب آفتاب غسل شب قدر انجام می دهند و با توجه به ايام شهادت اميرمؤمنان(ع) سياه‌پوشند جهت شركت در مراسم ويژه اين ايام به مساجد، تكايا و امامزاده ها رفته و همه با هم به قرائت دعای جوشن كبير می‌پردازند و سپس يک روحای روی منبر رفته و علاوه بر بيان مسائل و احكام شرعي به بيان رشادتها و فضائل اميرالمؤمنين(ع) پرداخته و سپس قرآن به سر انجام مي شود.
وي با بيان اينكه مردم كاشمر قدر شبهاي قدر و فضيلت آن را مي دانند و اغلب از فرصت توبه و استغفار در اين ايام نهايت استفاده را مي‌كنند و از خداوند آينده اي توأم با موفقيت و معنويت آرزو مي كنند.
این پژوهشگر فرهنگ بومي در كاشمر به برپايي مراسم تعزيه خواني در شهر و روستاهاي كاشمر در ايام شهادت حضرت علي(ع) اشاره نمود و گفت: در روز نوزدهم معمولاً در روستاها تعزيه خواني با موضوع حضرت علي(ع) و در روز بيست و يكم هم در شهر كاشمر و هم در روستاها تعزيه خواني شهادت آن حضرت برگزار مي شود كه در اين تعزيه مراسم قنبرخواني كه يكي از آواهاي آييني ماه مبارک رمضان در كاشمر است كه با اشعاري مذهبي در بيان ويژگي هاي امام اول شيعيان از زبان قنبر خادم حضرت علي(ع) خوانده مي شود كه اين مراسم با استقبال خاصي برگزار مي گردد.
اين پژوهشگر فرهنگ بومي در كاشمر با اشاره به اين كه از شب ضربت خوردن حضرت علي(ع) تا پايان شب بيست و سوم لحن مناجاتها و شب خواني ها تغيير مي كند و به سمت واقعه شهادت حضرت علي(ع) سوق مي يابد كه در برخي روستاها از آن به عنوان مقتل خواني نام برده مي شود، گفت: در راز و نياز به درگاه الهي كه در شبهاي احيا توسط مؤذن ها و افراد خوش صدا در مساجد كاشمر انجام مي گيرد از آواهاي آييني ايراني به ويژه در مايه حجاز كه يكي از بهترين مايه‌هاي مناجات بوده است، استفاده مي شود.
وي اظهار کرد: مردم در شبهاي احيا اغلب تا نزديک اذان صبح در مساجد و تكايا حضور دارند و ضمن خواندن نمازهاي مستحبي و قرائت قرآن مجيد به راز و نياز پرداخته و اعمل ويژه اين شبها را انجام مي دهند.
خلیلی با بيان اين كه در كاشمر در روز بيست و يكم رمضان مراسم ويژه اي برگزار مي شود، گفت: پس از آن كه جمعيت انبوهي براي قرائت نماز ظهر و عصر در مسجد جامع حضور مي‌يابند جمعيت چشم‌گيري در حسينيه حيدري تجمع كرده و در قالب چند دسته عزاداري از محل حسينيه حيدري به سمت مسجد جامع حركت نموده و در مسجد جامع مورد استقبال نمازگزاران و مسئولان شهر در مسجد جامع قرار مي گيرند و پس از ورود آنان به مسجد برنامه ها در اختيار مداحان وعزاداران هيئت حيدري قرار مي گيرد و اين عزادارن با سوز و گداز خاصي به عزاداري براي امام اول شان مي پردازند.
وی يكي از جذاب ترين برنامه ها در مسجد جامع را برپايي مراسم تعزيه با عنوان «قنبر خواني» عنوان نمود و گفت: پس از اتمام مراسم عزاداري و سينه زني عزاداران، تعزيه آغاز مي شود و فردي در نقش قنبر و فردي در نقش اميرالمؤمنين به اجراي حركات تعزيه مي پردازند و قنبر از ابتداي حركت به سمت خانه امام علي(ع)، اشعاري در مدح و منقبت سيدالاوصيا مي خواند و حاضران با ذكر صلوات و تكرار برخي ابيات، او را همراهي مي كنند و نهايتاً با رسيدن به در خانه حضرت علي با حالتي ويژه به ديدار و ملاقات امام كه پس از ضربت خوردن در بستر بيماري افتاده مي شتابد كه اين بخش برنامه همراه با آه و ناله و بسيار حزن انگيز است.
اين پژوهشگر فرهنگ بومي در كاشمر با بيان اين كه در شب بيست و سوم ماه رمضان نيز مراسم احيا و عزاداري در اماكن مذهبي برپاست گفت: اغلب در اين مراسم به صورت نمادين مجلس ختمي براي حضرت علی(ع) گرفته مي شود بدين ترتيب كه حين عزاداري و سينه زني عزاداران يكي از قاريان قرآن سوره مباركه «الرحمن» را قرائت مي كند.
وي اظهار کرد: مردم كاشمر معتفدند در شبهاي قدر پرونده همه مورد بررسي قرار مي گيرد و اسامي آنهايي كه قرار است تا سال آينده دار فاني را وداع نمايند مشخص مي شود لذا مردم در اين شبها بيش از ساير مواقع به استغفار و دعا براي آمرزش گناهان مي پردازند.
انتهای پیام
