وداع جامعه شناسان با استاد علم و اخلاق/ آخرین حضور قانعی‌راد در دانشگاه
گروه جامعه ــ دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران امروز برای آخرین بار میزبان کسی بود که جامعه‌شناسی را بومی، اخلاق‌مدارانه و متعهد به سوی حل مشکلات اجتماعی از نگاه علمی هدایت می‌کرد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، صبح امروز ۲۷ خردادماه، تالار ابن خلدون دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران به محلی تبدیل شد تا اساتید علوم اجتماعی، دانشجویان، اهالی رسانه و مسئولان کشوری برای آخرین‌بار با پیکر سیدمحمدامین قانعی‌راد، رئیس پیشین انجمن جامعه شناسی ایران وداع کنند.
در این مراسم که با حضور علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی، محمدرضا عارف، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، اشرف بروجردی، رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی، رضا صالحی امیری، دبیر کمیته ملی المپیک برگزار شد، سیدمهدی اعتمادی‌فر، رئیس دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران با اشاره به شخصیت برجسته، قانعی‌راد عنوان کرد: ایشان مجموعه‌ای از فضائل بود که او را در میان اهالی علوم اجتماعی برجسته می‌کرد. قانعی راد هیچ‌گاه مسائل شخصی خود را مبنا قرار نمی‌داد.
وی افزود: همه می‌دانیم که او در چه دوران خطیری مسئولیت انجمن جامعه‌شناسی ایران را برعهده داشت و از کیان علوم اجتماعی با تمام قدرت دفاع می‌کرد. آن چیزی که از قانعی‌راد در نزد ما، باقی مانده امیدواری اوست و بزرگترین سرمایه او نیز همین امید بود، ضمن اینکه باید گفت، ایشان همچنان در میان ما با گفتار و نوشتار خود زنده است.
سیدحسین سراج‌زاده، رئیس انجمن جامعه‌شناسی ایران با چشمانی گریان و صدایی بغض‌آلود نیز در رابطه با مرحوم قانعی‌راد، عنوان کرد: انجمن جامعه شناسی ایران و اجتماع بزرگ علوم اجتماعی امروز سوگوار از دست دادن انسانی است که با عشق به عدالت و آزادی و توسعه و پیشرفت زیست.
وی ادامه داد: قانعی‌راد برای رسیدن به اهدافش کنشگری علمی در رشته جامعه‌شناسی را برگزید و دانش علمی را برای تشخیص درست مسائل اجتماعی و کمک به حل آن‌ها به کار گرفت. قانعی‌راد همه فعالیت‌های علمی‌اش در ارتباط با انجمن جامعه‌شناسی بود و برای ارتقای انجمن تلاش می‌کرد و به تعامل سازنده بین سه رکن دانشگاه، جامعه و دولت باور داشت و این سه را برای حل مسائل اجتماعی جامعه ضروری می‌دانست.
سراج زاده یادآور شد: قانعی‌راد نگاه انتقادی عمیق به ساختار‌های اجتماعی و سیاسی داشت، وی با صراحت انتقاداتش را بیان می‌کرد و با یک مشی اصلاح‌طلبانه اجتماعی – سیاسی اجازه نمی‌داد انتقاداتش به مرز‌های ویرانگری نزدیک شود و از ظرفیت‌های سرمایه‌های اجتماعی برای بهبود شرایط مردم استفاده می‌کرد.
در ادامه این مراسم هادی خانیکی، رئیس انجمن ارتباطات و مطالعات فرهنگی با بیان اینکه انجمن جامعه شناسی ایران دومین مدیر و رئیس خود را در طول سالیان گذشته پس از مرحوم دکتر محمد عبداللهی از دست داده است، عنوان کرد: قانعی‌راد در حیات پربار خود خرد و عشق را در هم آمیخت و مرگ ناگهانی‌اش نقطه تجلی این دو شد. وی دو نیمرخ خردمندی و عشق‌بازی را با همه و در همه جا از خانه تا دانشگاه و در عرصه‌های مختلف زندگی وارد ساخت و کنشگری دوراندیش و انگیزه‌مند بود. قانعی راد دغدغه ایران داشت و در اندیشه مردم بود.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: او جامعه‌شناسی اندیشمند بود و بیش از هر چیزی به اعتلای جامعه می‌اندیشید و به تعبیر خودش سرزندگی اجتماعی مساله اصلی‌اش بود و به دنبال آن بود که این نیروی حیاتی را در جامعه پیش بگیرد و خود نخستین مفسر این مهم بود. قانعی‌راد خود را در متن سخت‌ترین بیماری‌ها از نو ساخت و تولدی دوباره یافت. امروز روز مرگ او و وداع با او نیست، بلکه امروز روز تولد او در انجمن‌های علوم اجتماعی و علمی است.
آرزوی فرزند، سخنرانی در برابر پدر
در ادامه این مراسم عرفان قانعی‌راد، فرزند مرحوم سیدمحمد امین قانعی‌راد عنوان کرد: امروز و در این مراسم درس مهمی گرفتم و آن این است که یادمان باشد وقتی آرزو می‌کنیم آرزوهایمان را دقیق بیان کنیم. بزرگترین آرزوی من این بود که روزی در مقابل پدرم سخنرانی کنم در حالی که او گوش می‌کند. گویا در میان آرزوهایم نکته‌ای را فراموش کرده بودم چرا که امروز من سخنرانی می‌کنم.
وی یکی از ویژگی‌های مهم اخلاقی مرحوم قانعی‌راد را طبع بالا و غروری خالی از تکبر خواند و گفت: ایشان کمتر گلایه می‌کرد و گاه در میان درد و دل‌های پدرانه و پسرانه و تنها با هدف آموزش به من به خاطر ذات نقاد و تیزبینش از بعضی گلایه‌ها می‌گفت و من امروز به رسم احترام به طبع والای پدر از بازگو کردن گلایه‌ها صرف‌نظر می‌کنم، اما مطمئنم افرادی که در حق پدر جفا کردند امروز در درون خود نهیبی را می‌شنوند.
وی با اشاره به یادداشت‌هایی که در روزهای اخیر به مناسبت درگذشت دکتر قانعی‌راد از سوی برخی افراد منتشر می‌شود، گفت: در بعضی از یادداشت‌ها آمده است که از درگذشت پدر متعجب شدند؛ دوستان آیا واقعا تعجب کردید و باورش برایتان سخت بود و از خون جگر شدن جامعه‌شناسی مردم‌مدار و اصیل با چشمانی تیزبین متعجب شدید؟ به راستی که خانواده‌اش می‌دانست زود یا دیر این اتفاق می‌افتد.
وی با اشاره به بیماری استاد قانعی‌راد عنوان کرد: پدر من دو سال با سرطان جنگید، کار کرد، نوشت، گفت‌وگو کرد و همه را به گفت‌وگو کردن توصیه کرد؛ شما بهتر از من می‌دانید پدر چگونه توانست در این جنگ پیروز شود؛ چراکه دکتر قانعی‌راد از رویا پر بود.
تعامل قانعی راد تمامی اقشار سیاسی را حول محور جامعه شناسی جمع کرد
علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی و همکار قدیمی قانعی‌راد در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران نیز در بخشی از این مراسم در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوال خبرنگار ایکنا عنوان کرد: دکتر قانعی‌راد انسان متعهدی بود که حتی اگر کوچکترین کاری به او واگذار می‌شد آن را کار بزرگی دیده و با دقت آن را انجام می‌داد. قدرت تعامل ایشان موجب شده بود تا همه افراد از دانشجو تا استاد گرد او جمع شوند و در تمامی پروژه‌های دانشجویان جامعه‌شناسی مشارکت می‌کرد تا این پروژه‌ها انجام گیرد.
وزیر کار ادامه داد: ایشان شخصیت تأثیرگذاری بود، فقدان او ضایعه درد‌ناکی برای همه ما بود، انجمن جامعه شناسی در دوره ریاست ایشان دوره شکوفایی خود را طی کرد، این گونه نبود که صرفا یک جامعه شناس منتقد باشد، راهکار ارائه می‌داد و در مسائل اجتماعی مشارکت می‌کرد و روحیه تعامل گری او موجب شده بود تا تمام اقشار سیاسی حول محور جامعه شناسی گرد او جمع شوند.
ربیعی یادآور شد: یکی از کار‌های برجسته ایشان همایش آسیب‌های اجتماعی در سال ۹۲ بود که ایشان آن را به جلو بردند و این همایش بعد‌ها تعطیل شد، این تعطیلی آثار منفی بر جا گذاشت، وقتی در مورد آسیب‌های اجتماعی بحث می‌شود من یاد این همایش می‌افتم.
یاران قانعی‌راد از تهعد والای وی گفتند
در حاشیه این مراسم محمد میرازیی، استاد قدیمی دانشکده علوم اجتماعی، دوست، همکار و یار قانعی‌راد در انجمن جامعه شناسی در گفت‌وگو با ایکنا، مهمترین ویژگی شخصیتی این استاد فقید جامعه شناسی را مردم‌مداری، اخلاق والا، تعهد و روحیه انتقادی وی دانست و عنوان کرد: خلاقیت ذهنی قانعی‌راد در گفتار و رفتار و مباحثی که مطرح می‌کرد کاملا مشخص و مشهود بود. وی دغدغه مسائل اجتماعی ایران را داشت و عاشق علوم اجتماعی بود، از دست دادن این استاد لطمه‌ای بر علوم اجتماعی کشور است.
سعید رضا عاملی، رئیس دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران نیز در گفت‌وگو با ایکنا، در رابطه با شخصیت دکتر قانعی‌راد عنوان کرد: ایشان شخصیتی علمی دارای دید جامعی شناسی عمیق بود، آینده‌نگری وی نشان از این داشت که دارای نظم علمی برجسته‌ای است. ایشان پای جامعه شناسی ایستاده بوده و موجب شکل گرفتن جامعه شناسی ایرانی شده بود. وی در سیاست‌گذاری علم نیز نقش برجسته‌ای داشت، توانست بین کار علمی، سازماندهی جامعه شناسی و برای دفاع از حیثیت جامعه شناسی ایران تلاش‌های بیشماری کند.
عضو هیئت علمی گروه ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران، با اشاره به شکوه حضور تشییع کنندگان پیکر مرحوم قانعی‌راد عنوان کرد: چند فاکتور در شخصیت ایشان بود که این اجتماع سیاسی، رسانه‌ای، دانشگاهی، علمی و هنری را در بدرقه خود موجب شد، نخست سادگی رفتاری این استاد برجسته بود، نگرش انتقادی وی شاخص دوم شخصیت وی بود؛ کار او را جدی می‌کرد به عنوان کسی که مسیر را درست می‌دید و برآورد خوبی از آینده داشت. دانش سرشار استاد قانعی‌راد نیز نقش جدی در برحسته بود شخصیت ایشان داشت.
غلامرضا جمشیدی‌ها رئیس پیشین دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و از همکاران قانعی‌راد در انجمن جامعه شناسی ایران نیز به ایکنا گفت: انصاف در اخلاق و عمل، ویژگی بارز قانعی‌راد در فضای آکادمیک کشور بود.
وی میراث قانعی‌راد را نگرش و نگاه منصفانه به نظر مخالف و پدیده‌های اجتماعی دانست و گفت: به رسمیت شناختن جریان‌های مختلف فکری، داشتن نگاه بومی به نظریه‌های جامعه و نه صرف نگاه غربی از جمله میراث جاودان دکتر قانعی راد بود.
جامعه شناس مردم‌دار
حسین میرزایی، از شاگردان قانعی‌راد و معاون فرهنگی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در گفت‌وگو با ایکنا با بیان اینکه قانعی راد در این سالیان استادی، وی را عالمی آزاده و فعال در ساحت‌های علمی و اجتماعی دیده است، گفت: تلفیقی از این دو ویژگی که کمتر قابل جمع است، اما در استاد قانعی‌راد هر دوی این‌ها جمع شده بود. قانعی‌راد انسانی بسیار تأثیرگذار در حوزه علوم انسانی بود که دغدغه مردم را داشت و جامعه شناسی مردم‌دار بود که نگاهی اصلاح‌گرایانه داشت.
به گزارش ایکنا، پس از اقامه نماز میت در حیاط دانشکده علوم اجتماعی، پیکر این استاد فقید جامعه شناسی به سوی بشهت زهرا، قطعه نام‌آوران بر شانه دانشجویان و اساتید دانشگاه تشییع شد.
مراسم ترحیم دکتر محمدامین قانعی‌راد، سه‌شنبه ۲۹ خردادماه، از ساعت ۱۴ تا ۱۵:۳۰ در مسجد جامع شهرک غرب برگزار می‌شود.
یادآوری می‌شود؛ سیدمحمدامین قانعی راد، جامعه‌شناس ایرانی، رئیس سابق انجمن جامعه‌شناسی ایران، مشاور سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت) و عضو هیئت علمی و استاد جامعه‌شناسی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور،عصر پنجشنبه 24 خردادماه، پس از دوره‌ای تحمل بیماری سرطان در سن ۶۳ سالگی درگذشت. دکتر قانعی‌راد سال 1334 در شهرری متولد شد. وی دارای مدرک کارشناسی پژوهشگری اجتماعی و کارشناسی ارشد و دکترای جامعه‌شناسی از دانشگاه تهران بود.
از جمله آثار مرحوم دکتر قانعی راد می توان به «ساختار مدیریت نظام علمی کشور»، «نظام علمی کشور در برنامه سوم توسعه»، «ناهمزمانی دانش: روابط علم و نظام‌های اجتماعی - اقتصادی در ایران»، «تبارشناسی عقلانیت مدرن» (قرائتی پست مدرن از اندیشه دکتر علی شریعتی)، «جامعه‌شناسی رشد و افول علم در ایران»، «هابرماس و روشنفکران ایرانی» و بسیاری تالیفات و مقالات دیگر اشاره کرد.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
