دعا، اسلحه مؤمن برای دفع ضرر یا کسب منفعت است

حجت‌الاسلام امیررضا وطن‌خواه در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان با بیان اینکه دعا به دو نوع تقسیم می‌شود، اظهار کرد: نوعی از دعا صرف تقاضا از خدا یا همان خداخواهی است، به این معنا که انسان در امور مادی و معنوی زندگی خود، از خدا چیزی یا حل مشکلی را درخواست کند که در مقابل آن، استجابت قرار می‌گیرد.
وی افزود: نوع بعدی دعا، خداخوانی نام دارد و آن زمانی است که انسان با خدا مناجات می‌کند، درخواستی ندارد و فقط به عنوان محبوب به خدا نگاه و با او راز و نیاز می‌کند. فلسفه این نوع دعا، پایداری انسان و جلب توجه محبوبش است. طبق آیات قرآن، خدا به شما اعتنا و توجه نمی‌کند، اگر شما خدا را نخوانید. این ارتباط با خدا ممکن است از طریق دعا یا از رهگذر نماز و ذکر و یاد خدا باشد. اصل، ارتباط محبوب و محب یا عاشق و معشوق است.
این استاد حوزه علمیه گفت: به لحاظ عقلی، انسان باید ضرری را که متوجه اوست دفع کند، یا منفعتی را که لازم دارد، به دست آورد؛ برای دفع ضرر، در جایی که به او ضرر می‌رساند، شرکت نکند و برای کسب منفعت، سرمایه‌گذاری خاصی انجام دهد. دعا یکی از راه‌های دفع ضرر و کسب منفعت برای انسان مؤمن می‌باشد. در آیه 60 سوره غافر آمده است:«وَ قَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ؛ و خدای شما فرمود که مرا با (خلوص دل) بخوانید تا دعای شما را مستجاب کنم. آنان که از (دعا و) عبادت من اعراض و سرکشی کنند، زود با ذلت و خواری در دوزخ شوند».
حجت‌الاسلام وطن‌خواه ادامه داد: خداوند درخواست انسان از خودش را عبادت معرفی کرده و کسی که در مشکلاتش درخواستی از خدا نداشته باشد، استکبار ورزیده و کسی که استکبار ورزد، کافر است و به زودی داخل جهنم می‌شود. در روایت هم آمده که دعا اسلحه مؤمن است که با آن دفع ضرر یا کسب منفعت می‌کند.
وی بیان کرد: بهترین اثر در زمینه دعا، کتاب «عده الداعی» از ابن فهد حلی می‌باشد که اسباب استجابت دعا به صورت مفصل در آن بیان شده است. بعضی زمان‌ها مثل شب‌های جمعه، سحرها و بعضی مکان‌ها و افعال و حالات انسان مانند انجام دادن اعمال واجب یا صدقه دادن در استجابت دعا نقش دارند.
این استاد حوزه تصریح کرد: معنای مفصل‌تر استجابت دعا این است که استجابت دعا فقط برآورده شدن همان درخواست یا حل شدن همان مشکل نیست. امام سجاد(ع) استجابت را بسیار عام‌تر معنا می‌کنند؛ اول آنکه دعا مستجاب می‌شود، چون خدا اینطور فرموده، اما گاهی استجابت به همان دعا و گاهی عوض از آن دعاست. گاهی به واسطه دعا، بدی و ضرری از ما دفع می‌شود، نه آنکه خواسته ما برآورده ‌شود. امام صادق(ع) می‌فرمایند:«گاهی مواقع، دعا مستجاب نمی‌شود و در عوض به ذخیره‌ای برای روز قیامت و به درجه‌ای برای انسان تبدیل می‌شود».
وی با بیان اینکه انسان یک سرنوشت قطعی دارد و سرنوشتی که هنوز به امضا نرسیده است، افزود: در روایات آمده که دعا می‌تواند قضا را رفع کند، اگرچه این قضا محکم بسته شده باشد. بر اساس این روایات، دعا می‌تواند سرنوشت انسان را تغییر دهد و خدا اسبابی برای تغییر سرنوشت انسان قرار داده است. آیه 39 سوره نجم می‌فرماید:«و ان لیس للانسان الا ماسعی؛ و اینکه برای انسان جز حاصل تلاش او نیست». یکی از تلاش‌های انسان در عالم معنویت، دعا است.
حجت‌الاسلام وطن‌خواه اضافه کرد: تلاش انسان دو نوع می‌تواند باشد، اول تلاش مادی او برای رفع مشکلش و نوع دوم تلاش معنوی او، که دعا، قرائت قرآن، روایت نذر و نماز مستحبی از جمله تلاش‌های معنوی و روحانی انسان است.
انتهای پیام