ریحانة‌النبی(س)؛ اولین مؤسسه دارای مجوز بهارستان/ روش‌های آموزش قرآن نیازمند به‌روزرسانی است
گروه مؤسسات قرآنی مردم‌نهاد ـ مدیر مؤسسه ریحانة‌النبی(س) سبزدشت شهرستان بهارستان با اشاره به اینکه آموزش‌های قرآنی در تمامی مؤسسات جزو اولویت‌های کاری است، اظهار کرد: در حال حاضر برای بهتر شدن آموزش قرآن باید آن را به‌روزرسانی و طبق نیازهای روز جامعه ارائه کرد.
زهرا جعفری، مدیرمؤسسه ریحانة‌النبی(س) سبزدشت شهرستان بهارستان در سی‌امین نشست «با یاوران وحی» با حضور در استودیو مبین خبرگزاری ایکنا از روند تأسیس مؤسسه، اهداف، برنامه‌ها و فعالیت‌های این مرکز مطالبی را بیان کرد که در ذیل تقدیم حضورتان خواهد شد.
در ابتدا بیوگرافی از خود بفرمایید؟
بنده فعالیت‌های قرآنی را از زمان تحصیل در استان زنجان آغاز کرده و در ادامه با حضور در مؤسسه دارالقرآن این شهرستان به فراگیری قرآن کریم زیر نظر خانم چهل امیرانی که به‌عنوان چهره قرآنی ماندگار و داور مسابقات قرآن نیز شناخته شده‌اند، پرداختم. این فعالیت‌ها تا اخذ دیپلم متوسطه ادامه داشت و سپس به سمت کانون‌های بسیج و مساجد سوق پیدا کرد.
پس از استقرار در استان تهران، در مساجد فعالیت‌های قرآنی خود را ادامه دادم و به‌دلیل اینکه رشته تحصیلی بنده کودکیاری بود و با توجه به اینکه مخاطبان آموزشی بنده بیشتر کودکان و خردسالان بودند و همچنین علاقه‌ای که به آموزش کودکان در خود دیدم، این انگیزه بنده را به سمت تحصیل در مقطع کاردانی رشته مربی کودک در استان کرج سوق داد به طوری که پروژه پایان‌دانشگاهی بنده با موضوع «آموزش مفاهیم دینی به کودک» بود. همچنین مدرک کارشناسی بنده مدیریت فرهنگی است.
درباره روند تأسیس مؤسسه و شکل‌گیری آن بفرمائید؟
به دلیل موضوعی که برای پایان‌نامه انتخاب شده بود، به مراکز و مؤسسات قرآنی بسیاری سر زده و از نزدیک با روند آموزش آنها به کودکان آشنا شدم و این مواردی بود که انگیزه تشکیل و تأسیس مؤسسه‌ای قرآنی در بنده شکل گرفت به طوری که موارد تئوری کسب شده در دانشگاه به صورت عملی اجرایی شود.
کار مؤسسه از منزل سه طبقه مرحوم پدری آغاز شد و ایشان با موافقتی که داشت طبقه اول را به مؤسسه اختصاص داد. همیشه از پدر به‌عنوان اولین خیری که برای تأسیس مؤسسه قدم برداشت، یاد کرده‌ام. فعالیت در منزل پدری به مدت سه سال به طول انجامید اما به دلیل استقبال از برپایی دوره‌ها، مکان بزرگتری نیاز بود به طوری که در ابتدای امر با 5 قرآن‌آموز کار را آغاز و در سال بعدی تعداد 65 قرآن‌آموز در همه مقاطع سنی کودک و نوجوان را تحت پوشش داشتیم.
این مؤسسه فعالیت و آموزش خود را از سال 1380 آغاز کرده است اما به طور رسمی از سال 1384 با کسب مجوز رسمی از سوی سازمان تبلیغات اسلامی فعالیتمان کلید خورد. مؤسسه ریحانة‌النبی(س) سبزدشت به عنوان نخستین مؤسسه در شهرستان بهارستان محسوب می‌شود.
با توجه به اینکه هدف کار را تربیت نیروهای قرآنی از ابتدای کودکی قرار داده بودیم، نیاز را بر این گذاشتیم که در کنار آموزش قرآن، مباحث فرهنگی را نیز آموزش بدهیم. با توجه به اینکه مدرک تحصیلی کارشناسی‌ام مدیریت فرهنگی است، این رشته و اساتید به بنده کمک کردند که فعالیت‌هایی در بخش فرهنگی برای کودکان در دستور کار قرار گیرند.
هدفتان از تأسیس مؤسسه ریحانة‌النبی(س) چه بود؟
پایه اهدافمان را برای تأسیس مؤسسه بر این مطلب گذاشتیم که نوجوانان و جوانان را در کنار آموزش قرآن به سمت فعالیت‌های دینی جذب کرده و سبک زندگی قرآنی را ترویج بدهیم و بارها شاهد هستیم که مقام معظم رهبری به تلاش بیشتر در فعالیت‌های فرهنگی در سطح کشور تأکید دارند و ایشان کلمه «فرهنگ» را به عنوان اکسیژن دانسته‌اند که بدون آن نمی‌توان زندگی کرد و یک نیاز برای زنده ماندن است.
یکی دیگر از اهدافی که داشتیم این بود که به مرور زمان بتوانیم در هر کوی و برزنی در شهرستان بهارستان یک دارالقرآن و یا یک مرکز قرآنی داشته باشیم، البته افرادی که در مؤسسه تحت تعلیم و آموزش بودند موفق به راه‌اندازی خانه قرآن در محله و شهر خود شدند که این جای بسی افتخار برای مؤسسه ریحانة‌النبی(س) است که این گسترش مؤسسات چشم‌انداز خوبی دارد زیرا آموزش قرآن از قالب سنتی خارج و به صورت اصولی و سبک‌های جدید ارائه می‌شود.
در خصوص فعالیت‌های قرآنی، فرهنگی، کلاس‌های آموزشی مؤسسه توضیح بدهید؟
مؤسسه ریحانة‌النبی(س) نیز همانند تمامی مؤسسات و مراکزی قرآنی که تحت پوشش سازمان تبلیغات اسلامی هستند، دوره‌هایی چون قرائت قرآن کریم، روخوانی، روان‌خوانی، فصیح‌خوانی، تجوید، صوت و لحن، حفظ قرآن ویژه خردسالان، حفظ قرآن ویژه بزرگسالان، ترجمه و مفاهیم و احکام و .. را دارد و در فصل تابستان نیز کلاس‌های هنری شامل نقاشی و خوشنویسی با مفاهیم قرآنی در مکان مؤسسه برگزار می‌شود.
مهد و پیش‌دبستانی قرآن از دیگر مجموعه‌هایی است که از سوی مؤسسه در حال برپایی است و فعالیت این مرکز با رویکرد قرآن در نظر گرفته شده است و همه مربیان در این اصل همکاری خوبی دارند که زمان صرف شده برای آموزش کودکان مثمرثمر باشد و تنها به تلف کردن ساعات نباشد. البته این مسئله در رضایت والدین از آموزش‌های فراگرفته در بخش آموزه‌های دینی و اخلاقی بازخورد و نتایج خوبی را به بار نشانده است.
یکی دیگر از فعالیت‌هایی که در مؤسسه در نظر گرفته شده است آموزش به بانوان قرآنی مداح است که نیاز است آنان با قرآن کریم آشنا شوند؛ دیگر فعالیت فوق‌برنامه مؤسسه تأسیس خیریه برای کمک‌رسانی به نیازمندان است که خوشبختانه تاکنون مورد حمایت و استقبال مردم خیّر قرار گرفته است.
آیا وجود مؤسسه ریحانة‌النبی(س) در شهرک بهارستان توانسته است نیاز مخاطبان را در بحث قرآن مرتفع سازد؟
با توجه به اینکه منطقه‌ای که مؤسسه در آن دایر است، محله‌ای مهاجرپذیر است و مردم به طور ثابت در آن زندگی نکرده و دائم در حال رفت و آمد هستند، پس نیاز است که آموزش و فعالیت‌های قرآنی ـ فرهنگی همچنان با روش‌های جدید و برای علاقه‌مندان ارائه شود. اما باز جای کار در این رابطه بسیار است. البته باید روش‌های آموزشی به روز شود. همه چیز تاریخ انقضاء دارد و نیاز است آموزش‌های اولیه هم براساس روش‌های نوین صورت گیرد.
نظر شما درباره تخصصی شدن مؤسسات و مراکز قرآنی چیست؟
تخصصی شدن مؤسسات قرآنی جزء ضروریات است. مؤسسه‌ای که چندین سال است در یک محله مشغول به فعالیت است، مسلماً مخاطبان دوره‌های عمومی را آموزش دیده‌اند و نیاز است که دوره‌های تخصصی قرآن کریم را آموزش ببینند. مخاطبانی هستند که آموزش تخصصی را از مؤسسه درخواست دارند اما متأسفانه زمانی که پیگیر و جذب نیروهای قرآنی مجرب هستیم، به دلیل هزینه‌های رفت و آمد و مسافت زیاد همکاری نمی‌کنند. البته افرادی که توانمند هستند برای شرکت در دوره‌های تخصصی به تهران می‌روند اما هر قرآن‌آموزی این توانایی را ندارد.
اگر در شهرستان بهارستان و یا شهرستان‌های اطراف دوره‌های تخصصی مربیگری برگزار شود و مربیان توانمند بتوانند به علاقه‌مندان دوره‌های تخصصی را آموزش دهند، برای مؤسسات و مراکز قرآنی مفید است و این امر باعث می‌شود که قرآن‌آموز از ابتدا تا پایان در مؤسسه باشند و بمانند و از آموزش‌های عمومی و تخصصی برخوردار شده و برای مسابقات آمادگی لازم را کسب کنند.
اگر این آموزش‌ها در مراحل تخصصی قرار گیرند بدون شک، به تربیت داور هم منجر شده و شاهد حضور داوران مجرب از شهرستان‌های اطراف تهران خواهیم بود.
در حال حاضر چه تعداد قرآن‌آموز فعال و مربی توانمند در مؤسسه مشغول به فعالیت هستند؟
تعداد قرآن‌آموزان در فصول مختلف دستخوش تغییر می‌شوند اما به طور میانگین تعداد 350 قرآن‌آموز در 20 کلاس آموزشی تحت پوشش قرار داده و تعداد 12 مربی به صورت ثابت با مؤسسه همکاری دارند.
مؤسسه در حال حاضر در چه مکانی مشغول به فعالیت است؟
مکان مؤسسه ریحانة‌النبی(س) اجاره‌ای است و ظرف این چند سال همچنان در حال جابه‌جایی بوده‌ایم. باید به این نکته اشاره کرد که هر چند داشتن مکان ثابت برای مؤسسه یکی از دغدغه‌های مدیران مؤسسه است ولی همواره مؤسسات باید روی پای خود ایستاده و برای حرکت در راه دین باید همت بلند داشته باشند و با مشکلات مقابله کنند. البته مؤسسه ریحانة‌النبی(س) در حال تلاش برای تهیه مکان ثابت است اما با این شرایط همواره فعالیت‌های قرآنی را پیش گرفته و کلاس‌ها را در دو طبقه برگزار می‌کنیم.
درباره افتخاراتی که مؤسسه ریحانة‌النبی(س) سبز دشت کسب کرده است، بفرمائید؟
مؤسسه در تلاش بوده است که در این چند مدت بتواند در مسائل آموزشی دقت داشته تا قرآن‌آموز با اصول آموزشی صحیح، بتواند مراحل بالاتری را پشت سر بگذارد. از افتخاراتی که مؤسسه تاکنون کسب کرده است می‌توان به کسب رتبه اول در رشته حفظ جزء سی‌ام قرآن کریم ویژه گروه سنی زیر 7 سال در مسابقه اداره اوقاف و امور خیریه در شهرستان بهارستان و رباط‌کریم اشاره کرد. همچنین در مسابقات قرآن و عترت بسیج قرآن‌آموزان به مرحله کشوری راه یافته و موفقیت‌هایی را حاصل کردند. همچنین بنده به‌عنوان مربی عقیدتی نمونه در پایگاه بسیج ناحیه سپاه بهارستان انتخاب شدم.
تعامل مؤسسه در جهت برگزاری کلاس‌های آموزشی و فرهنگی در مساجد چطور است؟
بنده از ابتدای فعالیت تصمیم بر آن داشتم که همه فعالیت‌ها را در داخل مسجد جامع شهرک سبزدشت برگزار کنم، که متأسفانه آن زمان همکاری با مؤسسه صورت نگرفت. البته در ماه مبارک رمضان، قرآن‌آموزان برتر این مرکز در مراسم جزء‌خوانی به تلاوت می‌پردازند که این خود به نوعی اشتیاق برای قرآن‌آموزان است. همچنین مراسم شیرخوارگان حسینی در مسجد محل برگزار می‌شود. در این راستا، قرار است که واحد آقایان نیز به مجموعه مؤسسه اضافه شود تا بتوان در طول سال برنامه‌های مختلف آموزشی را در مسجد با همکاری آنان برگزار کرد.
درخصوص چشم‌انداز مؤسسه ریحانة‌النبی(س) بفرمائید؟
مؤسسه فعالیت‌های دیگری را نیز در کارنامه کاری خود به ثبت رسانده است که می‌توان به برگزاری اردوهای تفریحی و زیارتی در کنار بحث آموزش اشاره کرد. با تشکیل گروه تواشیح و هم‌خوانی در مراسم‌های مناسبتی از قرآن‌آموزان بهره می‌بریم. مؤسسه گروه نمایش مذهبی، طنز و کرامت را تربیت کرده است که در ایام فاطمیه نمایش «یاس کبود» و در ایام محرم نمایش «بانوی صبر» را برگزار می‌کند.
چشم‌اندازی که مؤسسه برای آینده فعالیت‌های خود ترسیم کرده است، ساختن دکور است و در نظر داریم تا آیات قرآنی را که امکان ساخت به صورت تجسمی داشته باشند را به صورت یک نمایشگاه ثابت در مکان مشخص ایجاد کنیم.
جای دارد در اینجا از حوزه علمیه استان اصفهان به دلیل ساخت برنامه رادیویی «طنین وحی» با محتوای ترجمه آیات قرآن کریم به صورت نمایش رادیویی تشکر کرد که می‌توان در رابطه با ایده ساخت دکور از آن استفاده کرد. امیدواریم در آینده فعالیت‌های قرآنی ـ فرهنگی متنوع و با‌کیفیت‌تری را برای نوجوانان ایجاد کنیم.
در پایان اگر سخنی دارید، بفرمائید؟
به منظور همکاری مؤسسه با دیگر دستگاه‌های دولتی، حمایت‌های دولتی مؤثر است زیرا می‌تواند در بالا بردن جایگاه مؤسسات قرآنی نقش ایفا کند که با این توصیف بسیاری از مشکلات مالی در مؤسسه برطرف می‌شود.
جای دارد در پایان از همکاران و دوستان در مؤسسه خانم‌ها جهانی، اسماعیل‌پور، جوزیان، آقازاده و خواهرم تشکر کنم. شهرستان بهارستان یکی از محروم‌ترین و مهاجرپذیرترین شهرهای اطراف تهران است که فعالیت‌های قرآنی در این شهرتان در سطح پائینی قرار دارد. از مسئولان درخواست می‌شود، دوره‌های تربیت مربی تخصصی برای مربیان این منطقه با حضور مربیان مجرب برگزار شود تا کیفیت کار بالا برود و قرآن‌آموزان بتوانند در سطوح بالاتری ارتقاء یابند و درخشش داشته باشند.
تصاویری از برنامه‌های اجرا شده توسط مؤسسه ریحانة‌النبی(س) را در ذیل مشاهده می‌فرمائید.
