حفظ وحدت و انسجام ملی در گرو رعایت حقوق اقلیت‌ها است
گروه سیاست و اقتصاد- عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان گفت: برای حفظ وحدت و انسجام ملی، همه اقلیت‌های قومی، نژادی و مذهبی باید احساس کنند عضو یک ملت واحد هستند، حقوقشان رعایت می‌شود، مورد احترام هستند و تفاوت‌های پوششی، فرهنگی و زبانی‌شان ذیل محور ملیت ایرانی به رسمیت شناخته می‌شود.
سید امیرمسعود شهرام‌نیا، عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان اظهار کرد: ایران کشوری با تنوع قومی، مذهبی و نژادی گسترده است و ادیان، مذاهب و قومیت‌های متفاوتی در مناطق مختلف کشور وجود دارند که طبیعتا بسترهایی را نیز برای شکل‌گیری اختلافات به وجود می‌آورد، ولی خوشبختانه در چند قرن اخیر همواره عوامل مختلفی نظیر خاک کشور و پیشینه چند هزار ساله تمدنی، صبغه فرهنگی ایرانیان که همواره اهل مدارا و نیکی به یکدیگر بودند، زبان فارسی، گرایشات دینی یا حتی یک تیم ورزشی برای شکل‌گیری نوعی وحدت ملی فراهم بوده است.
وی افزود: در شرایط کنونی چیزی که برای حفظ و استمرار انسجام موجود نیاز داریم، این است که همه اقلیت‌های قومی، نژادی و مذهبی احساس کنند عضو یک ملت واحد هستند، حقوقشان رعایت می‌شود، مورد احترام هستند و تفاوت‌های پوششی، فرهنگی و زبانی‌شان ذیل محور ملیت ایرانی به رسمیت شناخته می‌شود.
عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان ادامه داد: متأسفانه گاهی مواردی مانند یک اقدام کوچک در رسانه یا یک سخنرانی نسنجیده پیش می‌آید که خیلی زود به یک آتش قومیتی تبدیل شده و اختلافات فراوانی را به وجود می‌آورد که تهدید بزرگی برای انسجام ملی کشور محسوب می‌شود و در شرایطی که ما با دشمنان جدی خارجی مواجه هستیم، این‌گونه اختلافات بسیار خطرناک است؛ بنابراین ما با وجود محورهای مشترکی که داریم، باید برای تقویت و حفظ این انسجام تلاش کرده و از مواردی که به این انسجام آسیب می‌زند، جلوگیری کنیم.
پیش شرط وحدت ملی، به رسمیت شناختن اقلیت‌ها است
شهرام‌نیا با بیان اینکه پیش‌شرط وحدت ملی این است که اقلیت‌های مختلف قومی، مذهبی و زبانی را به رسمیت شناخته و به آنها احترام بگذاریم، افزود: نباید احساس کنیم که توجه به اقلیت‌ها، احیای حقوق آنها و یا حتی رفع مشکلات معیشتی‌شان به کشور لطمه می‌زند. خوشبختانه نگاه سخیف به اقلیت‌ها، به ویژه پس از انقلاب کمرنگ شده است، اما در طول تاریخ مواردی وجود داشته که تصور می‌کردند با ضعیف نگه داشتن اقلیت‌ها می‌توانند وحدت و انسجام ملی را حفظ کنند؛ در حالی که مسئله کاملا برعکس است؛ یک اقلیت تحقیر شده، ضعیف و محروم، آتش زیر خاکستری به حساب می‌آید که همواره ممکن است قصد جدایی پیدا کرده یا با یکی از همسایه‌ها پیوند برقرار کند. در واقع اقلیت‌ها مانند کودکان خانواده‌ای هستند که وقتی مورد احترام و توجه قرار گیرند، همبستگی بیشتری با خانواده دارند.
وی تصریح کرد: چون شرایط کشور ما حساس است، اگر به عوامل انسجام توجه کرده و از عوامل تفرقه‌زا دوری کنیم، مطمئنا مهم‌ترین خدمت را به وحدت و انسجام ملی کشور انجام داده‌ایم. ما چه بخواهیم و چه نخواهیم، باید بدانیم که در گوشه‌ای از کشورمان فردی با چهره، رنگ پوست، زبان و یا مذهب متفاوت زندگی می‌کند و ما هردو ایرانی هستیم و زیر یک پرچم زندگی می‌کنیم، پس هم ما و هم به ویژه دولت باید به یکدیگر احترام گذاشته و حقوق همدیگر را به رسمیت بشناسیم. تحقق این شرط، مهم‌ترین بستر برای حفظ و تداوم وحدت و انسجام ملی است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه حفظ وحدت و انسجام ملی دغدغه بزرگ همه نظام‌ها است، گفت: تمام نظام‌های سیاسی اعم از لیبرال، سوسیالیست و یا اسلامی برای بقای خود به مشروعیت مستقیم مردمی نیاز دارند که برای به دست آوردن این مشروعیت باید حقوق همه مردم را به رسمیت شناخته و از آنها متابعت داشته باشند. تفاوتی که میان ما و دیگران وجود دارد، این است که ما چالش‌ها و نقاط قوت خاص خودمان را داریم، مانند تنوع گسترده که در نظام‌های لیبرال و سوسیالیست ممکن است محدوده حاکمیتی نظام سیاسی، تنوع قومی یا زبانی زیادی نداشته باشد که در نتیجه عوامل اختلاف‌زای کمتری نیز دارند. به علاوه در نظام‌های دموکراتیک، سوسیالیست، لیبرالیست یا اسلامی اساسا سازوکارهایی پیش‌بینی می‌شود تا افراد به واسطه ابزارهای دموکراتیک در تصمیم‌گیری‌های سیاسی مشارکت داشته باشند و همین مسئله موجب می‌شود که وحدت ملی کمتر آسیب ببیند.
حاکمیت دینی همواره عامل وحدت بوده است
وی خاطرنشان کرد: حاکمیت دینی در کشور ما همواره عامل وحدت بوده است و همه مردم به واسطه اعتقاد، ایمان و حاکم دانستن خدا بر سرنوشت بشر احساس کردند که می‌توانند حکومت و زندگی بهتری را تجربه کنند، باید همواره مراقب باشیم که این مسئله به عاملی برای اختلاف تبدیل نشود. به عبارت دیگر نباید نوعی سخت‌گیری نسبت به اقلیت‌ها وجود داشته باشد، به گونه‌ای که آنها را به این تفکر سوق دهد که آزادی کافی ندارند و حقوقشان محترم شمرده نمی‌شود. خوشبختانه در قانون اساسی ما این مسئله مورد توجه قرار گرفته و نظام جمهوری اسلامی همواره ثابت کرده است که در برخورد با اقلیت‌ها به این موضوع توجه جدی دارد.
شهرام‌نیا اضافه کرد: ما از معدود کشورهایی هستیم که حتی اقلیت‌های دینی در مجلس شورای اسلامی نماینده دارند و مردم حرفشان را به راحتی از طریق نماینده خود انتقال می‌دهند. همه دولت‌ها تلاش می‌کنند در انتخاب وزرا و معاونین خود، گزینه‌هایی از میان مذاهب و اقلیت‌های مختلف داشته باشند. اینها نقاط قوتی است که در کشورهای مشابه ما کمتر دیده می‌شود. شما چند شیعه را می‌شناسید که در نظام سیاسی مبتنی بر اهل‌سنت توانسته باشند به مراحل عالی برسند؟ چند مسلمان را در کشورهای در حال توسعه می‌شناسید که توانسته باشند پست‌های مهم کشور را اشغال کنند؟ چنین چیزی در کشورهای منطقه بسیار کم دیده می‌شود. نباید احساس کنیم که با وارد شدن یک فرد مثلا زرتشتی در شورای شهر انسجام ملی ما آسیب می‌بیند، این موضوع اتفاقا نشان می‌دهد که ما اقلیت‌ها را فارغ از دینشان در چهارچوب قانون اساسی به رسمیت می‌شناسیم.
وی بیان کرد: سیره پیامبر اکرم (ص)، آیات قرآن و روش اولیای الهی و ائمه معصوم(ع) مهم‌ترین راهنمای عمل ما در این مسئله و شکل دادن به وحدت و انسجام ملی است. آنها بسیار هوشمندانه رفتار می‌کردند، یعنی دقیقا در بدو شکل‌گیری اسلام با وجود اینکه تصور می‌شد برای رواج دین باید با اقلیت‌ها برخورد شدیدی صورت گیرد، می‌بینیم که پیامبر(ص) تحت شرایط و ضوابطی ادیان الهی دیگر را به رسمیت می‌شناسد. ما نیز باید با تکیه بر تاریخ اسلام برخورد مسالمت‌آمیزی با اقلیت‌ها داشته باشیم تا مصلحت بزرگتری به نام وحدت و انسجام ملی شکل بگیرد.
انتهای پیام
