تبیین «حجاب» در کلام شهید مطهری

به گزارش ایکنا از اصفهان، استاد مرتضی مطهری در تبیین واژه حجاب و فلسفه پوشش در اسلام می‌نویسد: کلمه «حجاب» هم به معنی پوشیدن است و هم به معنی پرده و حاجب. بیشتر، استعمالش به معنی پرده است. این کلمه از آن جهت مفهوم پوشش می‌دهد که پرده وسیله پوشش است و شاید بتوان گفت که به حسب اصل لغت، هر پوششی حجاب نیست، آن پوشش «حجاب» نامیده می‌شود که از طریق پشت پرده واقع شدن صورت گیرد...
استعمال کلمه «حجاب» در مورد پوشش زن یک اصطلاح نسبتا جدید است. در قدیم و مخصوصا در اصطلاح فقها کلمه «سَتر» که به معنی پوشش است، به کار رفته است. فقها چه در کتاب‌الصلوه و چه در کتاب‌النکاح که متعرض این مطلب شده‌اند، کلمه «سَتر» را به کار برده‌اند، نه کلمه «حجاب» را. بهتر این بود که این کلمه عوض نمی‌شد و ما همیشه همان کلمه «پوشش» را به کار می‌بردیم، زیرا چنانکه گفتیم معنی شایع لغت «حجاب»، پرده است و اگر در مورد پوشش به کار برده می‌شود، به اعتبار پشت پرده واقع شدن زن است و همین امر موجب شده که عده زیادی گمان کنند که اسلام خواسته است زن همیشه پشت پرده و در خانه محبوس باشد و بیرون نرود.

پوشش زن برای زندانی کردن او در خانه نیست

وظیفه پوشش که اسلام برای زنان مقرر کرده است، بدین معنی نیست که از خانه بیرون نروند. زندانی کردن و حبس زن در اسلام مطرح نیست. در برخی از کشورهای قدیم مثل ایران قدیم و هند چنین چیزهایی وجود داشته است، ولی در اسلام وجود ندارد.
پوشش زن در اسلام این است که زن در معاشرت خود با مردان بدن خود را بپوشاند و به جلوه‌گری و خودنمایی نپردازد... در آیات مربوطه لغت «حجاب» به کار نرفته است. آیاتی که در این باره هست، چه در سوره مبارکه نور و چه در سوره مبارکه احزاب، حدود پوشش و تماس‌های زن و مرد را ذکر کرده است، بدون آنکه کلمه «حجاب» را به کار برده باشد. آیه‌ای که در آن کلمه «حجاب» به کار رفته است، مربوط است به زنان پیغمبر اسلام...
به هر حال آیه‌ای که در آن کلمه «حجاب» به کار رفته، آیه 53 از سوره احزاب است که می‌فرماید:«...وَ إِذا سَأَلْتُمُوهُنَّ مَتاعاً فَسْئَلُوهُنَّ مِنْ وَراءِ حِجابٍ...»، یعنی اگر از آنها متاع و کالای مورد نیازی مطالبه می‌کنید، از پشت پرده از آنها بخواهید. در اصطلاح تاریخ و حدیث اسلامی، هر جا نام «آیه حجاب» آمده است، مثلا گفته شده قبل از نزول آیه حجاب چنان بود و بعد از نزول آیه حجاب چنین شد، مقصود این آیه است که مربوط به زنان پیغمبر است، نه آیات سوره نور که می‌فرماید:«قُلْ لِلْمُؤْمِنينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ- الی آخر- وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ...»، یا آیه سوره احزاب که می‌فرماید:«... يُدْنينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلاَبِيبِهِنَّ...».
اما اینکه چطور در عصر اخیر، به جای اصطلاح رایج فقها یعنی ستر و پوشش، کلمه حجاب و پرده و پردگی شایع شده است، برای من مجهول است و شاید از ناحیه اشتباه کردن حجاب اسلامی با حجاب‌هایی که در سایر ملل مرسوم بوده است باشد.
منبع: مطهری، مرتضی؛ «مسئله حجاب»، ص 72- 75.
انتهای پیام