لزوم بازنگری در قوانین فعالیت سمن‌ها/ ارائه نیازهای مرتبط با مسائل اجتماعی به مجلس
گروه اجتماعی - معاون امور اجتماعی وزارت کشور گفت: قوانین در حوزه بسترسازی فعالیت سمن‌ها مانند مانع و ترمز عمل می‌کنند. در حالی‌که در بسیاری از کشورها قوانین طوری تدوین می‌شود که حداکثر تسهیل و ساده‌سازی را برای فعالیت مردم ایجاد می‌کند. تا پایان شهریور نیازهای مرتبط با مسائل اجتماعی را جمع‌بندی و به رئیس مجلس شورای اسلامی ارائه می‌دهیم.
به گزارش ایکنا از استان مرکزی، نشست مشترک مدیران کل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری‌ها، هیأت‌های نظارت بر سازمان‌های مردم‌نهاد استان‌های کشور و معاونان و مدیران ذی‌ربط امروز، 10 مرداد‌ماه به میزبانی استانداری مرکزی آغاز و تا فردا ادامه دارد.
تقی رستم‌وندی، معاون امور اجتماعی وزارت کشور، در این نشست گفت: باید بررسی کرد چرا در کشور ما در قیاس کشورهای توسعه‌یافته نتوانستیم در حدی که مورد انتظار است زمینه فعالیت مردم را در حوزه اجتماعی در قالب فعالیت تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد فراهم کنیم. باید دید چرا در عمل مشارکت اجتماعی در کشور ما با چالش‌های زیادی مواجه است. اگر به این سوال‌ها پاسخ داده نشود بدیهی است که در برابر مباحث تخصصی پاسخی ارائه نشود.
تشکل‌های مردمی نقش اندک و جزئی در فرایند برنامه‌ریزی دارند
وی تصریح کرد: باید بررسی شود آیا دستگاه‌های سیاست‌گذار احزاب، اندیشکده‌ها، سمن‌ها و نخبگان را برای تنظیم سند سیاستی دعوت می‌کنند؟ مجلس، دولت و ... تا چه حد بسته‌های سیاستی خود را در اختیار سازمان‌های مردم‌نهاد، احزاب و .. می‌گذارند. فراتر از سیاست‌گذاری باید دید در حوزه برنامه‌ریزی تا چد حد از تشکل‌های مردمی استفاده می‌شود. هر 5 سال یکبار ریل‌گذاری جدید برای کشور در حوزه توسعه داریم، باید دید تا چه حد سازمان‌های مردم‌نهاد، احزاب و نخبگان درگیر برنامه‌های توسعه‌ای در کشور می‌شوند. نظر بنده این است که تشکل‌های مردمی نقش اندک و جزئی در فرایند برنامه‌ریزی دارند.
هرجا در مضیقه باشیم از نهادهای مردمی بهره می‌بریم
رئیس سازمان امور اجتماعی کشور ادامه داد: نقش سازمان‌های مردمی و چارچوب‌هایی که مردم می‌توانند سازمان‌دهی شوند اندک است. هرجا در مضیقه باشیم از نهادهای مردمی برای کمک بهره می‌بریم، ما نه در حوزه سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و اقدام و عمل به سمت سازمان‌های مردم‌نهاد که می‌توانند ظرفیت‌ها را متجلی کنند نمی‌رویم. این امر نشان‌دهنده این است که چند چالش عمده در راه مشارکت فراگیر اجتماعی داریم.
وی عنوان کرد: ما با چالش معرفتی و نظری برای استفاده از ظرفیت‌های مردمی و تشکل‌های اجتماعی مواجه هستیم. ما به مبانی نظری نرسیدیم که حکمرانی را از طریق مردم و با حضور و شراکت آنان انجام دهیم و فکر می‌کنیم سه قوه نهاد اصلی حکمرانی و حکومت‌داری هستند، در حالی‌که اندیشه سیاسی در دنیای مدرن حکم می‌کند از حضور مردم بهره‌مند باشیم.
رستم‌وندی به تشریح حکمرانی از نظر اندیشه سیاسی و اجتماعی مدرن پرداخت و اظهار کرد: در این راستاها باید اصول چهارگانه مهم از جمله قدرت از آن مردم است را اصل قرار دهیم. خاستگاه و ریشه قدرت در دل جامعه قرار دارد و ما به عنوان افرادی که در جامعه دینی زندگی می‌کنیم و به مشروعیت الهی اعتقاد داریم. باید بدانیم قدرت الهی در رأی و دیدگاه مردم است. مشروعیت الهی از طریق مردم به افرادی که قدرت را در جامعه مدیریت می‌کنند تنفیذ می‌شود.
مردم باید خودشان سرنوشت خودشان را تعیین کنند
این مقام مسئول ادامه داد: مردم باید خودشان سرنوشت خودشان را تعیین کنند. مردم با هم برابر هستند ما باید به سمتی برویم که از طریق مردم حکمرانی کنیم. مردم با حضور در صحنه اجتماعی، سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و اقدام به کمال می‌رسند. کمال هر جامعه مشروط به حضور مردم در صحنه‌های مختلف است. ما باید یکبار برای همیشه از نظر معرفتی، فکری و نظری تکلیف خودمان را با حضور مردم در صحنه‌های حکمرانی مشخص کنیم. نمی‌شود مردم را هر چهار سال یکبار به صحنه بخوانیم تا فردی انتخاب شود حال آنان را به حال خود رها کرده و افراد انتخاب شده بر مردم حکمران شوند. این اعمال با متن معارف دینی و اجتماعی ما در تضاد است. باید مردم لحظه به لحظه در صحنه‌های اجتماعی حضور فعال داشته باشند.
رستم‌وندی اضافه کرد: متأسفانه خیلی از افراد به جهت فکری تکلیف خود را با مشارکت مردمی، سازمان‌های مردم نهاد و سمن‌ها مشخص نکردند. این کوتاهی در حوزه معرفتی باعث شده است در حوزه قانون، سیاست و برنامه در کشور هم دچار چالش باشیم، قوانین در حوزه بسترسازی فعالیت سمن‌ها به مانند مانع و ترمز عمل می‌کند. در حالی‌که در بسیاری از کشورها قوانین طوری تدوین می‌شود که حداکثر تسهیل و ساده‌سازی را برای فعالیت مردم ایجاد می‌کند. تا پایان شهریور نیازهای مرتبط با مسائل اجتماعی را جمع‌بندی و به رئیس مجلس شورای اسلامی ارائه می‌دهیم.
در حوزه اجرا، سمن‌ها و احزاب دچار مشکلات هستند
به گفته وی مانع سوم در کنار موانع معرفتی، نظری، فکری و قانونی، برنامه عملیاتی و اجرایی است. در حوزه اجرا، سمن‌ها و احزاب در برخی موارد دچار مشکلاتی می‌شوند و نمی‌توانند آنطور که باید و شاید دست به اقدام زنند. رویکرد فعالیت سمن‌ها در کشور به چهار دسته از جمله حذفی تعریف می‌شود. برخی مدیران بر این باورند که جلوی فعالیت سمن‌ها باید مسدود شود. اعتقاد دارند نبود این نهادهای اجتماعی از بودن آنان مؤثرتر است.
رستم‌وندی در تشریح رویکرد دوم گفت: دیدگاه دوم سمن‌ها را رقیب حکومت، مدیران و مسئولان می‌داند. مدیران در این دیدگاه بر این باورند اگر سمن شکل بگیرد مزاحم تلقی خواهد شد برای همین با وجود پذیرفتن سمن‌ها تلاش دارد تا جایی که امکان دارد سعی بر محدود کردن فعالیت سمن‌ها داشته باشد.
سمن‌ها شریک حکومت در حکمرانی
وی اظهار کرد: در دیدگاه سوم مدیران اعتقاد دارند می‌توان با سمن‌ها همکاری کرد. افرادی که این دیدگاه را دارند زمانی که در تنگنا قرار می‌گیرند تلاش دارند از ظرفیت سم ها استفاده‌ها کنند. اما در رویکرد چهارم که باید به عنوان گفتمان غالب تبدیل شود مدیران باور دارند سمن‌ها شریک امر حکمرانی تلقی شوند. در این رویکرد سود و زیان بین حکومت و سمن تقسیم می‌شود.
معاون وزیر در بخش دیگر از سخنان خاطرنشان کرد: خیلی از مباحث جمهوری اسلامی توسط سمن‌ها قابل حل است. سالروز 40امین سال پیروزی انقلاب اسلامی را پیشرو داریم اگر می‌خواهیم فهم دقیقی از جامعه ایرانی داشته باشیم چاره‌ای نداریم که بازخوانی عمیق و تاریخی از علل، ریشه‌ها و احکام و ارزش‌ها و نقش مردم در پیروزی انقلاب اسلامی داشته باشیم.
تاکید بر حضور مردم در سالگرد پیروزی انقلاب
وی ادامه داد: اگر انقلاب اسلامی را با نقش مشارکت مردمی تعریف نکنیم زیرساخت‌های اجتماعی و فرهنگی شکل نخواهد گرفت. بهتر است از همین امروز برنامه‌ریزی کرده و کارگروه‌هایی را برای برگزاری 40امین سالگرد پیروزی انقلاب تشکیل دهیم. این فرصت بی‌نظیری برای به صحنه کشیدن و تجلی مشارکت اجتماعی مردمی است.
رستم‌وندی اضافه کرد: پیروزی انقلاب اسلامی را هیچکدام از پژوهشگران سیاسی و روابط بین‌الملل حوزه انقلاب‌ها پیش‌بینی نمی‌کرد. پیروزی انقلاب با غیرت و سردرگمی نظریه‌پردازان علوم انسانی به نتیجه رسید و در ابعاد انقلاب بسیاری از نظریه‌پردازان علوم اجتماعی، انسانی و .. بقای انقلاب را با توجه به موانع بی‌نظیر می‌دانند.
انقلاب اسلامی در دوران مدرن بی‌نظیر است
رئیس سازمان امور اجتماعی کشور تصریح کرد: نظریه‌پردازان بر این باورند هیچ انقلابی همچون انقلاب ایران به اندازه ابعاد انقلاب اسلامی نتوانسته است همه مردم را در موفق شدن انقلاب دخیل کند که این مهم امتیاز بزرگ نظام ما می‌باشد. در جوهره انقلاب اسلامی در دوران مدرن، انقلاب باز بی‌نظیر و شگفت‌انگیز است.
وی ادامه داد: همه پژوهشگران که از بیرون به انقلاب نگاه کردند بر نقش مردم و دین در پیروزی اذعان داشته و معترف هستند. آنان انسجام بین مردم را عامل بقای انقلاب می دانند. وقوع انقلاب اسلامی تحول عظیم در علوم انسانی و نظریه‌پردازی است. همه پیش‌بینی می‌کردند عمر دیانت و دینداری به پایان رسیده است اما با پیروزی انقلاب شاهد گرایش دنیا به سمت معنویت هستیم. هرچند دشمنان قصد ایجاد جریان‌های انحرافی دارند اما توسعه دیانت در دنیا جریان‌ساز و موج‌آفرین شده است.
لزوم توجه به دیانت مردم در برنامه‌ها
رستم‌وندی افزود: امروز شاهدیم به رغم تحولات فرهنگی و تاریخی ایران همچنان جامعه ایرانی پایبند به سنن بومی واصیل خودش است. اصیل ماندن جامعه ایرانی در کنار مدرن شدن دولت، جامعه و فناوری‌هاست. مردم همچنان بر فرهنگ سنتی خود استوار هستند. اگر امروز پس از 4دهه در مورد نقش مردم در سونوشت خودشان صحبت می‌کنیم باید به اصل توجه به ریشه‌های انقلاب و دینی مردم خدمات را انجام دهیم. نمی‌شود با بهره‌گیری و نسخه‌برداری از غرب اقدام کرد باید به ریشه‌های متکی بر دیانت و معنویت مردم در اجرای برنامه‌ها تأکید شود.
معاون وزیر کشور در پایان گفت: رویکرد ما به مشارکت اجتماعی و نقش‌آفرینی سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه اجتماعی رویکرد راهبردی و برخاسته از فرهنگ، تاریخ و اندیشه سیاسی اجتماعی ما در کشور است. سمن‌ها در 10 محور اصلی وجود انگیزه جدی در سمن‌ها، اراده قوی، پشتکار عملی و پیگیری اجرایی سازمان‌های مردم‌نهاد، درگیر نبودن با قواعد و مقررات دست و پاگیر، قدرت شبکه‌سازی سازمان‌های مردم‌نهاد، ننشستن فعالین سمن‌ها در اتاق‌های در بسته، نداشتن روحیه رقابت‌جویی نامناسب، داشتن روحیه فداکارانه و ایثارگرانه، نیاز نداشتن به نظارت فراوان به دلیل مردمی بودن، نتیجه‌گرا‌بودن سازمان‌های مردم‌نهاد، اهل ابتکار خلاقیت و نوآوری بودن از ویژگی‌های سمن‌ها باید باشد.
انتهای پیام
