ما رقیب هم نیستیم/ مدارا کنیم

به گزارش ایکنا از خوزستان، اخیرا سازمان پزشکی قانونی کشور، آماری از میزان نزاع در استان‌های کشور از سال 92 تاکنون منتشر کرده که از جهات مختلف قانونی، اجتماعی، روان شناسی و… قابل بررسی است. 

استان خوزستان در سه ماهه اول امسال 6080 مورد نزاع، در سال 96، 22 هزار و 782 مورد، در سال 95، 20 هزار و 636 مورد، در سال 94، 21 هزار و 184 مورد، در سال 93، 23 هزار و 680 مورد، در سال 92، 24 هزار و 130 مورد نزاع داشته است. 

آنچه قرار است درباره آن صحبت کنیم، نه بررسی جامعه‌شناسی نزاع است، نه روان‌شناسی و جهات دیگر. این متن صرفا قرار است مروری به یک موضوع ساده داشته باشد که شاید اگر در درون ما وجود داشت، مثل آبی آتش این نزاع‌ها را خاموش می‌کرد و آن چیزی نیست به جز مدارا. 

اهمیت مدارا با مردم؛ همسان توجه به واجبات دینی
وقتی به مقوله مردم در اسلام، مردمداری و تعامل با مردم در قرآن کریم و سخنان معصومین(ع) نگاه می‌کنیم، می‌بینیم اهمیتی که مردم‌داری در نگاه قرآن و پیامبر اسلام(ص) دارد به قدری است که امروز حتما نیازمندیم در روش‌های مرسوم خودمان در تعامل و ارتباط با اطرافیانمان یک بازنگری جدی داشته باشیم. در دوره‌ای که پیشرفت دستاوردهای علمی، به زندگی انسان و تأمین نیازهای او سرعت قابل توجهی بخشیده است، به همان میزان دغدغه‌ها و تکاپوها برای ساختن یک زندگی دلخواه بیشتر و رسیدن به آن گویی دشوارتر شده است. یکی از موضوعاتی که در چنین دوره پرشتاب و پریشانی، مثل یک شئ بی‌اهمیت، به کناری رفته و فراموش شده، توجه به حال و روز مردمی است که در اطراف ما هستند؛ مردمی که مدارا و ملایمت با آنها برای ما که در جامعه‌ای اسلامی زندگی می‌کنیم قرار است به سطحی همسان توجه به واجبات دینی اهمیت داشته باشد.

این اهمیت را از سخن رسول اكرم(ص) یاد می‌گیریم که فرمودند: «أَمَرَنى رَبّى بِمُداراةِ النّاسِ كَما أَمَرَنى بِأَداءِ الفَرائِضِ؛ پروردگارم، همان گونه كه مرا به انجام واجبات فرمان داده، به مدارا كردن با مردم نيز فرمان داده است» در این سخن توصیه به مدارا و ملایمت با مردم هم‌تراز توصیه به واجبات است.  

از آیات درخشان قرآن در این باره آیه «قولوا للناس حسناً؛ با مردم به نیکی سخن بگویید» است که امام صادق(ع) در توضیح آن فرمودند: منظور همه مردمان اعم از مؤمن و كافر است؛ با مؤمنان بايد گشاده‌رو بود و با كافران بايد به نرمى و مدارا سخن گفت، تا به سوى ايمان كشيده شوند و كمترين ثمرش اين است كه خود و برادران مؤمنش را از گزند آنان مصون مى دارد.

جایگاه ملاطفت با مردم در کلام بزرگان دین
در کلمات بزرگان دین ما، جایگاه ملاطفت با مردم و سود بخشیدن به آنها بسیار مهم و حتی در رابطه ایمانی انسان با پروردگارش تعیین کننده است؛ پيامبر خدا(ص) در پاسخ به اين سؤال كه محبوب‌ترين مردم نزد خدا كيست؟ فرمود: سودبخش‌ترین آنها براى مردم. در کلام رسول خدا که کامل‌ترین فهم را از قرآن و دین دارند، معیار محبوب بودن پیش خدا، چیزی نیست جز اینکه هوای همدیگر را داشته و برای یکدیگر سودبخش باشیم.

«نوع رفتار با مردم» و ارتباط آن با «ایمان و جایگاه فرد نزد خداوند»، نکته‌ای است که کمتر به آن توجه کرده‌ایم. سخنی در همین ارتباط از امام محمدباقر(ع) نقل شده که به راستی قابل توجه و گره گشا است؛ «اِنَّ لِکُلِّ شَیءٍ قُفلاً وَ قُفلُ الایمانِ الرِّفقُ؛ هر چیزی قفلی دارد و قفل ایمان، مدارا کردن و نرمی است». ایمان ارتباط انسان با خدا است و اگر بر سر راه این ارتباط، مانعی پیش آمد، کلیدی برای آن هست که پیدا کردن آن دشوار و دور نیست و آن همراهی با مردم، نرمی و ملایمت با آنها است؛ این سخن به این نکته هم اشاره ضمنی دارد که انسان برای خدا آن قدر اهمیت دارد که کلید ارتباط با او این است که هوای بنده او را داشته باشیم.

اخلاق بد به ارتباط قلبی انسان با حضرت حق لطمه می‌زند
این نگاه که همراهی و رفیق بودن با مردم راهگشای ارتباط با خدا است وقتی کامل می‌شود که بدانیم سؤخلق عکس این اتفاق را نتیجه می‌دهد؛ آنجا که امام صادق(ع) فرمودند: همان طور که سرکه عسل را فاسد می‌کند؛ سوء خلق، ایمان را فاسد می‌کند. به عبارتی، اخلاق بد به ارتباط قلبی انسان با حضرت حق لطمه می‌زند. 

خوب است فکر کنیم چرا پیامبر(ص) می‌فرماید اکثر افراد بهشتی افراد خوش اخلاق هستند.از این روایات یقین حاصل می‌شود که پی و بنیاد خداپرستی و دین، محبت و دستگیری و خدمت به یکدیگر است:

از پیامبر پرسیدند: دین چیست؟ فرمود: دین خیرخواهی است. می‌فرمود: ایمان دارای هفتاد و چند درجه است، درجه اعلای آن کلمه لااله الاّ الله و کمترین آن برداشتن آزار از راه. چقدر زیباست که یک عمل ساده برداشتن سنگ از سر راه انسان‌ها، هم از نگاه پیامبر درجه‌ای از ایمان است. 

خداوند مدارا را دوست دارد
پیامبر(ص) در جایی دیگر فرمودند: إنَّ اللّه يُحِبُّ الرِّفقَ وَ يُعينُ عَلَيهِ؛ خداوند مدارا را دوست دارد و انسان را بر انجام آن يارى مى كند. اگر دوست داریم یاری‌رسانی به خدا را در زندگی داشته باشیم و آن را حس کنیم، مدارا، ملایمت و تحمل و مهربانی با هم را یاد بگیریم؛ ویژگی که فزونى و بركت برای زندگی انسان به همراه دارد و به فرموده پیامبر اگر بنده بداند خوش خويى چه ثمراتى دارد، خواهد دید كه به داشتن خوى نيكو نيازمند است. 

در عصری که انسان ها - با وجود پیشرفت های فراوان - در عین حال به شکل غریبی در مبارزه ای سخت برای تأمین معاش و آرامش خود روزگار می گذرانند، تنهایی، اندوه، ناامیدی و خشم در میان ما کم نیست، اما ما رقیب هم نیستیم، نباید باشیم، امروز بیش تر از همیشه، به دستان هم نیاز داریم. 

امام حسین(ع) در سخن زیبایی فرمودند: نیازهای مردم به شما نعمت‌های خدا بر شماست؛ از نعمت‌های خدا بیزار نباشید. اینکه توانی در اختیار ما گذاشته شده که به گفته سعدی به دمی، درمی، قدمی یا قلمی بتوانیم باری از دوش کسی برداریم، دستی بر شانه کسی بگذاریم، بهره و نعمتی است که خدا ما را از آن برخوردار کرده است و راه دوستی با حضرت حق از دلهای مردم می گذرد.  

انتهای پیام