«مصاحبه در تاریخ شفاهی»؛ کتابی در جهت حفظ و صیانت از تاریخ انقلاب

سیداحمد ذبیحی، مدرس دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از گیلان، با بیان اینکه تاریخ شفاهی اگر چه رشته‌ای نو و جدید بوده ولی پیچیده و جذاب است، اظهار کرد: تاریخ شفاهی از یک سو علم و دانش است و از سویی مهارت و تخصص بوده و به ذوق و هنر ارتباط دارد.

وی افزود: «مصاحبه» به عنوان رکن اصلی تاریخ شفاهی از دو عنصر مصاحبه کننده و مصاحبه شونده تشکیل می‌شود. مصاحبه کننده کاوشگری است که با دانش، مهارت و ذوق به دنبال کشف و استخراج حقیقت از زبان مصاحبه شونده است. آگاهی و دانش مصاحبه گر نسبت به موضوع، تخصص و تجربه وی به همراه عشق و انگیزه لازم، زوایای مبهم و ناشناخته بحث توسط مصاحبه شونده را تبیین و روشن می‌کند.

ذبیحی گفت: پژوهشگران و پژوهنده‌گان تاریخ در دوره معاصر با دو گنجینه عظیم «انقلاب اسلامی و دفاع مقدس» روبه رو هستند که به عنوان ذخایر ارزشمندی باید به دست اهلش کاویده شود تا هم استخراج گردد و هم ویران نشود. گاهی گنجینه‌هایی برای سال‌ها دور از دسترس بلا استفاده باقی می‌ماند و گاهی افرادی بی اطلاع و بی ذوق، ذخایر ملتی را به نابودی می‌کشند، اما این دو گنجینه معنوی و فرهنگی که ارزشش بیش از هزاران دفینه مادی است به طور قطع از حساسیت ویژه‌ای برخوردار است و برای حفظ و صیانت از دو مقطع تاریخی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس که فصلی تازه از زندگی را برای ایران و جهان به ارمغان آورده است باید با وسواس و دقت به تمهید مقدمات پرداخت.

عضو هیات علمی جهاددانشگاهی گیلان گفت: کتاب «مصاحبه در تاریخ شفاهی»، حاوی 42 مقاله از چهارمین نشست تخصصی و كارگاه آموزش تاریخ شفاهی است که نشست آن با مشارکت گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، خانه کتاب و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در تاریخ ششم و هفتم اسفندماه 1386 برگزار شده و چاپ اول مجموعه مقالات به همت «واحد تاریخ شفاهی مركز مطالعات و تحقیقات فرهنگ و ادب پایداری» توسط انتشارات سوره در سال 1388منتشر گردیده است.

ذبیحی ادامه داد: این نشست و کارگاه تخصصی که حاصلش در کتابی تقدیم علاقمندان تاریخ شفاهی شده است تمهید مقدمات آن امر عظیم است. از آنجا که تاریخ شفاهی نه خاطره نگاری است که به توصیفات بی حاصل بپردازد و نه گزارش است که روایت نویسنده باشد؛ دانش، مهارت، ذوق و تخیل مصاحبه کننده نقش مهمی در تهیه، تدوین و نگارش آن دارد.

وی اضافه کرد: آنچه اهمیت دانش و آگاهی مصاحبه کننده را نسبت به موضوع بعد از آموزش و تعلیم بیشتر می‌کند؛ گستردگی و درهم تنیده بودن مسائل و دخالت اغراض و برداشت و تحلیل‌های شخصی مصاحبه شونده است که در صورت کاوش عالمانه و صحیح خواننده می‌تواند حقیقت موضوع را صحیح‌تر درک کند. از این رو کیفیت تاریخ شفاهی قبل از آنکه با گنجینه کشف شده محک بخورد به نوع عملکرد کاشف بستگی پیدا می‌کند.

این مدرس دانشگاه بیان کرد: بعضی از عناوین مقالات کتاب مذکور عبارت از اهمیت مصاحبه در تاریخ شفاهی، آسیب شناسی مصاحبه در تاریخ شفاهی ایران، تنگناها و ناگزیرهای مصاحبه‌گر در مصاحبه تاریخ شفاهی، شگردهای مصاحبه در تاریخ شفاهی، آینده نگری در مصاحبه‌های تاریخ شفاهی، استانداردسازی مصاحبه در تاریخ شفاهی، تعاملات مصاحبه گر و مصاحبه شونده در تاریخ شفاهی، مراحل انجام مصاحبه از دیدار نخست تا پایان، باید و نبایدهای مصاحبه بانوان، نقش تخیل در مصاحبه است.

انتهای پیام