جزئیات بخش معارفی چهل و یکمین مسابقات سراسری قرآن

به گزارش ایکنا به نقل از واحد رسانه‌ای مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه، بخش معارفی چهل و یکمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم در رشته‌های تفسیر قرآن کریم، حفظ و معارف موضوعی قرآن کریم و حفظ و معارف احادیث 10 خردادماه امسال در مرحله شهرستانی به صورت آنلاین و 21 تیرماه در مرحله استانی به صورت آزمون برگزار شد که در مجموع 210 نفر از آقایان و بانوان مجوز حضور در مرحله مقدماتی مسابقات کشوری را پیدا کردند.
برای آشنایی با بخش معارفی مسابقات و نحوه برگزاری مراحل مقدماتی، نیمه‌نهایی و نهایی مسابقات کشوری گفت‌و‌گویی با حجت‌الاسلام حسین صدیقی،‌ دبیر بخش معارف چهل و یکمین دوره مسابقات سراسری قرآن کریم انجام شده که در ادامه آمده است.
توضیحی درباره بخش معارفی چهل و یکمین دوره مسابقات سراسری قرآن و زمان و مکان برگزاری این مسابقات در مرحله کشوری بفرمائید؟
مسابقات معارف سال گذشته از یک رشته به سه رشته تبدیل شد؛ تا سال قبل مسابقات معارف تنها در قالب یک رشته، یعنی رشته تفسیر برگزار می‌شد که نوعاً منبع این رشته تفسیر ارزشمند نمونه و تفسیر المیزان بود.
از سال گذشته بنا بر وعده‌ای که در سی و نهمین دروه مسابقات قرآن به میزبانی گیلان داده شده بود، قرار بود رشته‌های معارفی افزایش پیدا ‌کند، لذا از سال قبل یعنی در ارومیه این رشته‌ها افزایش پیدا کرد و به سه رشته رسید. بنابراین علاوه بر رشته تفسیر که از قبل وجود داشت، رشته حفظ و معارف حدیث در قالب حدیث از کتاب نهج‌البلاغه بود که منبع آن 110 حکمت اول نهج البلاغه در قالب کتاب زمزم حکمت بود.
دومین رشته‌ای که اضافه شد، رشته حفظ و معارف موضوعی قرآن بود که این رشته نیز حاوی مطالب خوب در قالب کتابی با عنوان «با قرآن خوشبخت شویم» طراحی شد. این کتاب براساس مهارت‌های زندگی طراحی شده و 114 آیه قرآن را بر اساس این کتاب با خود آیه، حفظ آیه، آیات مشابه و توضیحات و نکات تکمیلی که در قالب احادیث، توضیحات و ... بوده، ارائه شده است.
اتفاقی که امسال افتاد این بود که مسابقات شهرستانی مرحله اول را به جای اینکه به سبک قدیم و به سبک سایر رشته‌های شهرستانی برگزار کنیم، به صورت آنلاین و سراسری برگزار کردیم؛ نتیجه این شد که آمار شرکت‌کنندگان رشد چشم‌گیری داشت، چون نیاز به جابجایی مکانی یا محدودیت زمانی نبود و از ساعت 10 صبح تا 10 شب، افراد در داخل یا خارج از کشور و هر جا که می‌توانستند به اینترنت متصل شوند، می‌توانستند به این مسابقه پاسخ دهند و کسی که نمره 60 از 100 را کسب می‌کرد، سامانه آزمون به وی اعلام می‌کرد که شما راه‌یافته به مرحله بعد هستید.
در این دوره از مسابقات معارفی دیگر سهمیه‌بندی شهرستانی و مانند این‌ها نبود و همین امر سبب شد ما 6 هزار نفر راه‌یافته به مرحله استانی داشته باشیم؛ چون این تعداد مقداری زیاد بود، ناچار بودیم دقت مسابقه استانی‌ را بالا ببریم تا راحت‌تر و درست‌تر نفرات برتر برگزیده شوند. از این جهت سؤالات دقیقی طراحی شد، علاوه بر سؤالات تستی، سؤالات تشریحی هم قرار داده شد که اگر مساوی شدند، مبنای عمل و راه یافتن به مسابقات کشوری سؤالات تشریحی باشد.
باز برای اتقان بیشتر در انتخاب نفرات برتر مبنا را بر این امر قرار دادیم که سؤالات تشریحی را استان‌ها تصحیح نکنند و سؤالات تشریحی را برای مرکز ارسال کنند و در آنجا داوران هر رشته که در سطح کشوری داوری می‌کنند، سؤالات را ارزیابی کنند.
کار دومی که انجام شد این بود که سال قبل برای استان‌ها سهمیه اعلام می‌کردیم و براساس سهمیه نفراتشان اعزام می‌شدند؛ امسال برای اینکه نزدیک‌تر به نفرات برتر کل کشور شویم، در گام اول نفرات اول استان‌ها را به شرط حد نصاب پذیرش کردیم، مثلاً 20 یا 22 نفر شدند؛ بعضی استان‌ها به حد نصاب نرسیدند و لذا مابقی افراد مورد نیاز را از بین بالاترین نفراتی که به سطح کشوری راه پیدا نکردند چینش و گزینش کردیم؛ یعنی ریزنمرات همه استان‌ها را نگاه کردیم و بالاترین نمرات انتخاب شدند؛ ممکن بود در رشته‌ای به دلیل این نحو عملکرد از استانی 8 یا 10 نفر راه‌یافته داشته باشیم که واقعاً حق آن استان بود؛ چون 10 نفر برتر نمره کشور در آن استان بودند ولی یک نفر سهمیه داشت؛ ولی حق این بود چون نمره بالاتری دارد انتخاب شود، از این رو تا جایی که ظرفیت اجازه می‌داد افراد انتخاب شدند و با این حساب ما نفرات بیشتری نسبت به سال قبل در مسابقات معارف کشوری داریم.
به عنوان مثال در رشته تفسیر آقایان یا بانوان سال قبل حدود 25 نفر راه‌یافته داشتیم ولی امسال بالای 40 نفر راه‌یافته داریم، لذا مسابقات نزدیک و سختی را پیش‌رو خواهیم داشت.
در مسابقات کشوری با توجه به اینکه مصوبه کل مسابقات این است که بخش اول آن به صورت مقدماتی برگزار شود، این مصوبه برای رشته‌های معارفی بسیار مناسب‌ است؛ چون رشته‌های معارفی طبق شیوه جدید برگزاری‌ علاوه بر کتبی و شفاهی، بخش سن و سیستمی داشت و شرکت‌کنندگان پشت سیستم قرار می‌گرفتند و سؤالات مشترک را جواب می‌دادند؛ لذا پیشنهاد شد اگر مسابقات به صورت تلویزیونی و استودیویی ضبط شود کیفیت مسابقات بالاتر می‌رود و نگرانی‌ها و اضطراب‌های پخش زنده هم وجود نخواهد داشت که مورد قبول واقع شد.
تصمیم جدید ستاد مسابقات، برای مسابقات معارف قطعاً بازخورد بیشتری خواهد داشت و ما با آرامش بیشتری این مسابقات را از نهم تا شانزدهم شهریورماه در تهران در قالب استودیو برگزار خواهیم کرد؛ روز اول مسابقات هر یک از رشته‌ها بخش مقدماتی خود را دارند و همه افراد راه یافته در مرحله مقدماتی شرکت می‌کنند و 40 سؤال گزینه‌ای را به صورت کتبی پاسخ می‌دهند، بعد از آن به صورت انفرادی در یک مسابقه شفاهی جدی وارد می‌شوند، به گونه‌ای که 60 امتیاز شفاهی و 40 امتیاز کتبی است.
شرکت‌کنندگان در سؤالات شفاهی متناسب با رشته‌های تفسیر، حفظ معارف حدیث و حفظ معارف نهج‌البلاغه؛ سؤالات حفظی، معارفی و سؤال از واژگان دارند و یک بخش مشترک هر سه رشته خطابه قرآنی، حدیثی و معارفی است که افراد متناسب با آنچه که داور اعلام می‌کند مطابق آیه، فراز، موضوع یا روایت، چند دقیقه خطابه قرآنی خواهند داشت، برآیند جمع کتبی و شفاهی تعیین‌کننده 15 نفر مرحله نیمه نهایی است که روز بعد از آن مسابقه دارند؛ یعنی ما پایان روز اول نتایج را اعلام می‌کنیم، 15 نفر راه یافته مشخص می‌شوند؛ این‌ها براساس امتیازبندی که دارند در 5 سطح مشخص می‌شوند، سطح اول نمره یک تا سه، سطح دوم نمره چهار تا شش و ... این پنج سطح قرعه‌کشی می‌شوند تا در قالب سه گروه پنج نفره به مسابقه ادامه دهند.
براساس این قرعه کشی سه گروه پنج نفره در هر رشته می‌شوند، بعد از آن هر گروهی فقط با متسابقین گروه خود مسابقه می‌دهد، روز دوم مسابقات سه برنامه ضبط می‌کنیم، سه برنامه استودیویی یعنی سه مسابقه که در آن بخش‌های مسابقه هر سه گروه از لحاظ نوع، شیوه و پرسش مشابه هم هستند اگر چه پرسش‌هایشان متفاوت است؛ از هر گروه پنج نفره 2 نفر به فینال راه پیدا می‌کنند و در مجموع هر رشته معارفی 6 برگزیده خواهد داشت که به مرحله نهایی که مهرماه در اراک برگزار می‌شود، راه خواهند یافت؛ در 3 رشته معارفی 18 نفر از آقایان و 18 نفر از خانم‌ها خواهند بود.
در قسمت مربوط به مسابقه ضبط استودیویی، بنایی که داریم و امیدواری که وجود دارد این است که شاید علاوه بر شبکه قرآن بشود از شبکه‌های دیگری هم مانند شبکه سه و نسیم به ویژه در ایام محرم که مناسبتی با معارف قرآن و اهل بیت(ع) دارد استفاده شود؛ از این جهت یک مقدار ظرافت این مسابقه بالاتر رفت؛ ناچار شدیم شیوه‌نامه‌ها را بازنگری کنیم که علاوه بر اتقان و تنظیم مسابقه جذابیت‌های بصری و جذابیت‌های رسانه‌ای مسابقه هم بالاتر برود تا حتی بتواند پیشنهادی برای ادامه یافتن این گونه مسابقات در تمام سال در رسانه باشد.
ـ زمان دقیق برگزاری مسابقات را اعلام چه زمانی هست؟
زمان دقیق برگزاری مسابقات در مرحله مقدماتی و نیمه نهایی از نهم تا شانزدهم شهریورماه در تهران است و فینال مسابقات نیز مهرماه امسال در اراک برگزار خواهد شد.
شیوه برگزاری مسابقه هم به این صورت است که افراد در روز اول در مرحله مقدماتی، کتبی و شفاهی مسابقه می‌دهند و افراد برتر در روز دوم که بخش نیمه نهایی است در قالب سه گروه پنج نفره به صورت ضبط استودیویی به رقابت خواهند پرداخت و افراد برگزیده به مرحله نهایی و فینال در شهرستان اراک راه پیدا می‌کنند.
مسابقات مرحله مقدماتی و نیمه نهایی مسابقات معارفی در استودیویی مجهز در غرب تهران برگزار خواهد شد.
مجموع شرکت کنندگان در مرحله مقدماتی، نیمه نهایی و نهایی چند نفر هستند؟
شرکت کنندگان در مرحله مقدماتی مسابقات در مجموع آقایان و بانوان 210 نفر هستند که از این افراد 90 نفر به مرحله نیمه نهایی راه پیدا خواهند کرد و بعد از رقابت در مرحله نیمه نهایی 36 نفر به مرحله نهایی می‌روند.
یکی از نکاتی که در این مسابقات برای ما مورد توجه است، این است ‌که در بحث مسابقات معارفی، انگیزه اصلی برگزاری و انگیزه شرکت کنندگان این است که معارف قرآن و اهل بیت(ع) ترویج شود؛ برای این کار دو هدف را مد نظر قرار داده‌ایم، یکی اینکه بتوانیم از حضور متسابقین در این جمع قرآنی استفاده کنیم و برنامه‌های ترویجی آموزشی برای آنها داشته باشیم.
قدم دوم این است که در مسابقات، بخشی که با عنوان خطابه قرآنی قرار داده شده، افراد بتوانند آزادانه موضوع مورد نظر خود برای خطابه قرآنی را انتخاب و بازگو کنند تا دردی از مشکلات جامعه را درمان و گره‌ای از گره‌ها باز کنند؛ در نتیجه وقتی ما 18 برنامه پخش داشته باشیم و در هر برنامه 5 متسابق، در مجموع 90 متسابق داریم که 90 پیام قرآنی و روایی را در قالب این برنامه به جامعه منتقل خواهند کرد که اگر برخی از این پیام‌ها نیز تأثیرگذار باشد خوب و ارزشمند است.

انتهای پیام