حجتالاسلام رسول ملکیان در گفتوگو با ایکنا از اصفهان، اظهار کرد: اگر عالَمی را که در آن زندگی میکنیم با همه انسانها، جوامع و تمدنها در نظر گرفته و تاریخ زندگی بشر را مطالعه کنیم، متوجه میشویم که یکی از مسائل مشترک میان انسانها؛ سختیها، ناملایمات و مشکلات است. هیچ انسانی نمیتواند مدعی شود که در دنیا دچار مشکلات و تنگناها نمیشود، اگرچه مشکلات و مصیبتها برای برخی از افراد محدود و برای برخی دیگر دامنه گستردهای دارد.
وی افزود: اگر ساختمان وجودی انسان را بررسی کنیم، بخشی از آن طبیعی است، یعنی انسان از خاک آفریده شده و بخشی از آن نیز به عالم ماوراءالطبیعه و اتصال به وجود خداوند مربوط میشود. بخشی که به عالَم طبیعت انسان برمیگردد، با صفاتی همچون عجول بودن و ضعف و رنجوری آمیخته شده است، ولی با یکسری دستورالعملها از جانب خداوند به عنوان خالق انسان میتوان این صفات را تعدیل کرد.
این استاد حوزه علمیه اصفهان ادامه داد: یکی از سفارشات بسیار مؤکد که بیش از 100 بار در قرآن به آن اشاره شده و کتابها و پایاننامههای دانشگاهی و حوزوی درباره آن به رشته تحریر درآمده، صبر در مقابل عجله و ضعف است.
بشر چارهای جز صبوری ندارد
حجتالاسلام ملکیان گفت: اگر بعد روحانی انسان را در نظر بگیریم، زمینه اولیه صبر در فطرت وی نهادینه شده است و انسان میتواند صبور باشد؛ بخش مهم آن اکتسابی است و انسان باید صبر را به عنوان فضیلتی اخلاقی در خود به وجود آورد. آیه 45 سوره بقره میفرماید:«وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ...؛ و (در کارهایتان) از صبر (روزه) و نماز یاری طلبید...». اگر در تمام امور فردی، خانوادگی و اجتماعی به صبر به عنوان فضیلتی اخلاقی مزین نباشیم، مطمئنا در ناملایمات و مشکلات زندگی دچار انواع بیماریهای روحی و جسمی میشویم؛ چون برخی از بیماریهای روحی اثر شدیدی بر جسم میگذارد. در واقع بشر چارهای جز صبوری ندارد. در منابع دینی، صبر در مقابل جَزَع به معنای بیتابی آمده است.
برای صبور بودن نمیتوان نسخهای پیچید
وی خاطرنشان کرد: فضایل اخلاقی مکانیکی و مادی نیست که بگوییم اگر این کارها را انجام دهیم، انسان صبوری میشویم و صبر را به دست میآوریم، بلکه انسان باید با توجه به بینش الهی و گزارههای دینی مثل ایمان به خدا و روز جزا و زودگذر بودن دنیا، زمانی که با حادثهای مواجه شد که لازمه آن خویشتنداری است، عملا وارد این عرصه شود، وگرنه برای صبور بودن نمیتوان نسخهای پیچید و افراد باید به پشتوانه بینشهای الهی و معارفی، در زندگی خود صبر پیشه کنند.
صبر در مسیر خودسازی
این استاد حوزه با اشاره به تقسیم صبر به دو نوع ممدوح و مذموم گفت: صبر در مصیبتها مثل از دست دادن یک عزیز و در بلایا مثل سیل و زلزله اکیدا در دستورات دینی سفارش شده است؛ مورد دیگر، صبر در مسیر خودسازی و کسب معنویت است که انسان باید صبر داشته باشد تا بتواند مراحل سیر و سلوک معنوی را یکی بعد از دیگری طی کند.
وی افزود: اگر انسانی دچار فقر مادی یا علمی یا فرهنگی باشد و برای رفع آنها هیچ تلاشی انجام ندهد، مورد سرزنش قرار میگیرد و در چنین مواردی نباید صبر پیشه ساخت؛ اگر کسی در این موارد صبر به خرج دهد، عقلا و شرعا مقامات صبر شامل حالش نمیشود.
انتهای پیام