عید قربان؛ روزی برای درک عظمت الهی

به گزارش ایکنا از لرستان، عید قربان روز شادی کسانی است که در دریای انسانیت غرق شده و با ذبح هواهای نفسانی خود را به قرب الهی نزدیک‌تر می‌کنند.عید قربان، فدا كردن جان خويش در پای معشوق است آری در این روز است که ابراهیم خلیل می‌بایست کارد بر گلوی جوانش کشیده و در راه خدا او را قربانی کند آن هم اسماعیلی که ثمره یک عمر زندگی و پاره تن اوست.
بت‌شکن دوران که از سوی خدا مامور به انجام تکلیف است ابتدا از شنیدن کلام حق، از وحشت می‌لرزد اما دستور از خداست و جنگ جنگ با شیطان و انجام جهادی اکبر است.
ابراهیم خلیل سه شب در خوابی صادقانه می‌بیند که باید کارد بر گلوی فرزندش گذارد. روز سوم روز موعود است که ابراهیم با موافقت فرزندش به میعادگاه می‌رود و در بیابان تیغ بر گلوی فرزند می‌نهد اما نهایت امر با سربلندی از آزمونی سخت بیرون آمده و و خداوند گوسفندی را برای او می‌فرستند.

عید قربان؛ نهایت تسلیم در برابر امر خداوند متعال

عید قربان؛ نهایت تسلیم در برابر امر خداوند متعال است که دارای عبرت‌ها و درس‌هایی بسی آموزنده است نکته دیگر عید قربان در این است که در روایات به کرات بر قربانی کردن گوسفند در این روز و سیر کردن گرسنگان و مستضعفان از گوشت قربانی تاکید شده چه بسیار افرادی‌که توان خرید و مصرف گوشت را در طول سال را ندارند‌.عید قربان یکی‌از دو عید اصلی مسلمین است و مانند عید فطر، نماز هم دارد.نمازعید قربان و عید فطر هر دو بعد از دو عبادت مهم و کلیدی یعنی بعد از روزه رمضان و حج انجام می‌شود و یکی‌از محوری‌ترین عبادات مستحب این روز علاوه‌بر نماز، قربانی کردن است که فلسفه زیادی هم دارد.کمااینکه یکی‌از فلسفه‎های اصلی قربانی، قربانی کردن گوسفند به‌صورت نمادین و تمرینی برای قربانی کردن هواهای نفسانی است.
بخشش و قربانی و تقسیم آن در میان مردم به‌ویژه فقرا باعث تقویت روحیه تعاون و محبت است. وقتی حاجی در روز عید به شکرانه انجام مناسک حج، موظف می‎شود تا حیوانی را ذبح کند، ضمن اطاعت از یک دستور الهی هم بر حسب مصرف قربانی، عامل ایجاد محبّت بین انسان و افراد جامعه می‌شود و رابطه‌ای صمیمی به وجود می‎آورد.

عید قربان یادآور تسلیم نشدن در برابر هواهای نفسانی

عید قربان یادآور تسلیم نشدن در برابر هواهای نفسانی و اطاعت از معبود و اوج بندگی بوده که مؤمنان و مسلمانان در این روز با الگو گرفتن از آموزه‌های دینی و اعتقادی در برابر معبود خود سر تسلیم فرود می‌آورند.
عید قربان عید توحید و دلبستگی به معبود و رهایی از تعلقات دنیوی است و باید تلاش تمامی مسلمانان با تسمک به عید قربان و آموزه‌های ارزشی و اعتقادی آن بر انتقال این مفاهیم ارزشمند به فرزندان و خودمان باشد تا بتوانیم با دوری از هواهای نفسانی و شیطانی در مقابل ارده معبود سر تسلیم فرود آورده و با شناخت معرفت الهی تعلقات دنیوی را در این رو ذبح کرده و تقوا را در خود تقویت کنیم.

عید قربان روزی برای درک عظمت الهی

در این روز مؤمنان عظمت الهی را درک کرده و با تمسک به این عظمت و توحید به سمت خودسازی حرکت می‌کنند و این روز فرصتی است برای دوری کردن از هواهای نفسانی و شیطانی که باید مؤمنان به فلسفه و حقیقت این روز آگاه باشند کمااینکه روز عید قربان شاهکاری عظیم در تربیت انسان‌ها است.
با دقت در فلسفه روز عید قربان و حج می‌توان دریافت که در تمامی مراحل حج مطالب و مضامینی بسیار ارزشمند نهفته و در واقع حضرت ابراهیم(ع) با حرکت ارزشی و اعتقادی خود در این روز توانست مدرسه تربیتی بزرگی بنا کند که نتیجه آن پیروزی بر هواهای شیطانی و نفسانی است.
در این روز حضرت ابراهیم(ع) با وجود وسوسه‌های مختلف شیطانی دل به این هواهای نفسانی نسپرده و همواره در مسیر خواست و اراده الهی حرکت کرده و تمامی فتنه‌های شیطانی را از خود دور کرده که این امر بیانگر قهرمان آرمان توحیدی بودن حضرت ابراهیم(ع) است.شب دهم ذی‌الحجه شبی مبارک و جزء چهار شبی است که احیاء و شب زنده‌داری در آنها مستحب است. در شب عید قربان، درهای آسمان باز بوده و برای این شب اعمالی ذکر شده است که ازجمله می‌توان به زیارت امام حسین(ع)، خواندن دعای «یا دائِمَ الْفَضْلِ عَلیَ الْبَرِیَّةِ» که در شب جمعه هم وارد شده است.
روز دهم ذی‌الحجه که روز عید قربان می‌باشد بسیار روز شریفی است و برخی از اعمال آن عبارت است از غسل در این روز سنّت مؤکد است و بعضی از علماء نیز آن را واجب دانسته‎اند.
خواندن دعاهائی که وارد شده پیش‌از نماز عید و بعد از آن ازجمله دعای ندبه و دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه که اوّل آن «اَللّهُمَّ هذا یَوْمٌ مُبارَکٌ» است و دعای چهل و ششم صحیفه سجادیه که اینگونه آغاز می‎شود: «یا مَنْ یَرْحَمُ مَنْ لا یَرْحَمُهُ الْعِبادُ».
نماز عید قربان دو رکعت است: در رکعت اول، بعد از خواندن حمد و سوره، باید پنج تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند، بعد از قنوت پنجم، تکبیر دیگری بگوید، به رکوع رود، دو سجده به‌جا آورد، برخیزد و در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید، بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید، به رکوع رود، بعد از رکوع دو سجده کند، تشهّد بخواند و نماز را سلام دهد. در روز عید قربان مستحب است که بعد از نماز، با گوشت قربانی افطار شود.
نماز عید، سورهٴ مخصوصی ندارد، اما بهتر است در رکعت اول آن، سورهٴ شمس و در رکعت دوم، سورهٴ غاشیه یا در رکعت اول سوره «سبح اسم» و در رکعت دوم سوره «شمس» را بخوانند.
همچنین در قنوت نماز عید قربان، هر دعا و ذکری خوانده شود کافیست، امّا بهتر است این دعا خوانده شود: «اللّهُمَّ أَهْلَ الْکِبْریاءِ وَالْعَظَمةِ وَ أهْلَ الجُودِ وَالجَبَرُوتِ وَ أهْلَ العَفْو وَالرَّحْمَةِ وَ أهْلَ التَقّویٰ وَالمَغْفِرَة، أسْئَلُکَ بَحَقِّ هدا الْیوَمِ الّذی جَعَلْتَهُ لِلمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمُحَمّدٍ صَلّیٰاللهُ عَلیْه وَ آلِهِ ذُخْراً وَ شَرَفاَ وَ مَزیداً، أن تُصَلّی عَلیٰ مُحَمّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أنْ تُدْخِلنی فی کُلِّ خَیْرٍ أدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّد وَ أنْ تُخْرِجَنی مِنْ کُلِّ سُوءٍ أخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَ آل مُحَمَّدٍ، صَلَوٰاتُکَ عَلَیُهِ وَ عَلَیْهِمْ، اللّهُمَّ إنی أسْئَلَکَ خَیرَ مٰا سَئَلَکَ مِنْهُ عِبادُکَ الصّٰالِحُونَ وَاعُوذُ بِکَ مِمّا اسْتَعاذَ عِبادُکَ الْمُخْلِصوُنَ».
«خدایا ای اهل بزرگی و عظمت و ای شایسته بخشش و قدرت و سلطنت و ای شایسته عفو و رحمت و ای شایسته تقوا و آمرزش از تو خواهم به حق این روزی که قرارش دادی برای مسلمانان عید و برای محمّد صلی الله علیه و آله ذخیره و شرف و فزونی مقام که درود فرستی بر محمّد و آل‌محمّد و درآوری مرا در هر خیری که درآوردی در آن خیر محمّد و آل محمّد را و برونم آری از هر بدی و شری که برون آوردی از آن محمّد و آل محمّد را که درودهای تو بر او و بر ایشان باد. خدایا از تو خواهم بهترین چیزی را که درخواست کردند از تو بندگان شایسته ات و پناه برم به تو از آن‌چه پناه بردند ازآن بندگان شایسته‌ات».

قربانی کردن یکی‌از اعمال عید قربان و از سنت‌های مؤکد

خواندن تکبیرات برای کسی‌که در منا باشد بعد از پانزده نماز که اولش نماز ظهر روز عید است و آخرش نماز صبح روز سیزدهم است. و کسانی‌که در سایر شهرها هستند نیز بعد از ده نماز از ظهر روز عید تا صبح دوازدهم این تکبیرات را بگویند. که این تکبیرات بنا بر روایت صحیح در اصول کافی از این قرار است: «اللهُ اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ لا اِلهَ اِلا اللهُ وَاللهُ اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ اللهُ اَکْبَرُ و لِلّه الْحَمْدُ اللّهُ اَکْبَرُ عَلی ما هَدانا اَللّهُ اَکْبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الاْنْعامِ وَالْحَمْدُلِلّهِ عَلی ما اَبْلانا».
«خدا بزرگ‌تر از توصیف است، معبودی جز خدا نیست و خدا بزرگتر است، و ستایش خاص خدا است خدا بزرگ‌تر است بر آنچه ما را راهنمائی کرد خدا بزرگ‌تر است بر آن‌چه روزی ما کرد از چهارپایان انعام (شتر و گاو و گوسفند) و ستایش خاص خدا است برای آن‌که آزمود ما را».
و مستحب است که به مقداری که توانایی است این تکبیرات بعد از نمازها تکرار شود.
یکی‌از اعمال این عید بزرگ که سنت مؤکد نیز است قربانی کردن است که مختص به حاجیان نبوده بلکه همه مسلمانان بسته به استطاعت مالی خویش می‌توانند قربانی کنند.در منابع روایی، روایاتی از معصومین(ع) نقل شده است که اشاره به جملات دعاگونه ایشان هنگام ذبح قربانی دارد. شیخ طوسی در یکی‌از کتاب‌های خود نقل کرده است که: رسول خدا(ص) هنگام ذبح قوچی فرمودند: «اللهمّ تقبّل من محمّد و آل محمّد و من امّة محمّد؛ خدایا این قربانی را از من محمد و آل محمد و هم چنین امت محمد قبول فرما».
در جایی دیگر وارد شده است: شخصی که طریقه ذبح کردن قربانی را می‌داند بهتر آن است که خودش ذبح کند و اگر نمی‌دانست کسی را دستور دهد و خود او نیز حاضر باشد. در وقت ذبح قربانی پیشانی آن‌را به طرف قبله نموده و «بسم الله الرحمن الرحیم» گفته و ذبح نماید و بعد از ذبح قربانی این دعا را بخواند: «وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ، حَنِیفاً مسلما وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ‏، إِنَّ صَلاتِی وَ نُسُکِی وَ مَحْیایَ وَ مَماتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، لا شَرِیکَ لَهُ، وَ بِذلِکَ أُمِرْتُ‏، و أنا من المسلمین، اللهم منک و لک، بسم الله و الله أکبر، اللهم‏ تقبل‏ منی‏».
و نیز از مولای متقیان امیر مومنان(ع) نقل شده است که: قربانی مسلمان را جز مسلمان نکشد و هنگام ذبحش بگوید: «بسم اللَّه و اللَّه اکبر وَجَّهْتُ وَجْهِی لِلَّذِی فَطَرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ حَنِیفاً مسلما وَ ما أَنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ،إِنَّ صَلاتِی وَ نُسُکی وَ مَحْیای وَ مَماتِی لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، لا شَرِیک لَهُ وَ بِذلِک أُمِرْتُ وَ أَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِینَ».

انتهای پیام