مروری بر خطبه غدیر/ امامت استمرار نبوت است

مرتضی قائمی عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه بوعلی سینا در گفت‌وگو با ایکنا از همدان بیان کرد: همانطور که تبیین جزئیات اسلام را پیامبر(ص) در زمان حیات خود به عهده داشت پس از ایشان هم نیاز به امامی بود که مسائل را تشریح و تبیین کند.
مرتضی قائمی عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه بوعلی سینا در گفت‌وگو با ایکنا از همدان بیان کرد: پیامبر اکرم(ص) در آخرین حج خود «حجه الوداع» خطبه‌ای تحت عنوان خطبه غدیر خواندند که این خطبه پس از دستور خداوند بود که بر حضرت رسول(ص) آیه نازل شد « يَا أَيُّهَا ﭐلرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْکَ مِن رَّبِّکَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَﭐللَّهُ يَعْصِمُکَ مِنَ ﭐلنَّاسِ إِنَّ ﭐللَّهَ لَا يَهْدِي ﭐلْقَوْمَ ﭐلْکَافِرِينَ؛ اي فرستاده ما آنچه را از ناحيه پروردگار به تو نازل شده برسان و اگر نکني رسالت خود را انجام نداده‌ای...»(مائده/ آیه ۶۷).
وی افزود: رسالتی که پیامبر(ص) مأمور شد بعنوان پیامبر خاتم در این حج آن را ابلاغ کند این بود که امر ولایتِ مردم به معصومین سپرده می‌شود.
قائمی با اشاره به بخش‌های مختلف خطبه غدیر اعلام کرد: بخش اول با حمد و ثنای الهی آغاز می‌شود، بخش دوم ماموریتی است که از سوی پروردگار بر عهده پیامبر(ص) گذاشته شده است که پیامبر(ص) می فرماید «و وظیفه خود را در آن چه وحی شده انجام می دهم مباد که از سوی او عذابی فرود آید که کسی یاری دورساختن آن از من نباشد... معبودی جز او نیست - چرا که اعلام فرموده که اگر آن چه (درباره ی علی) نازل کرده به مردم نرسانم، وظیفه رسالتش را انجام نداده ام»، بخش سوم نیز رسما مسئله ولایت ائمه را مطرح می‌کند که بسیار مفصل بیان شده است در بخش از آن آمده است « هان مردمان! آخرین بار است که در این اجتماع به پا ایستاده ام. پس بشنوید و فرمان حق را گردن گذارید؛ چرا که خداوند عزّوجلّ صاحب اختیار و ولی و معبود شماست؛ و پس از خداوند ولی شما، فرستاده و پیامبر اوست که اکنون در برابر شماست و با شما سخن می گوید. و پس از من به فرمان پروردگار، علی ولی و صاحب اختیار و امام شماست. آن گاه امامت در فرزندان من از نسل علی خواهد بود. این قانون تا برپایی رستاخیز که خدا و رسول او را دیدار کنید دوام دارد.»

تاکید بر اهمیت بیعت با امام
وی افزود: در بخش چهارم خطبه، پیامبر(ص) دست مبارک امام علی(ع) را بالا می‌برد و ایشان را به عنوان وصی و جانشین بعد از خود معرفی می‌کند.
این استاد دانشگاه بیان کرد: در بخش پنجم خطبه به توجه امت به مسئله امامت تاکید می‌کند که پیامبر(ص) می‌فرماید «ای مردم! علی(علیه السلام)، امام و پیشوا از جانب حق تعالی است و خداوند توبه منکران ولایت او را هرگز نخواهد پذیرفت و هرگز آنان را مشمول عنایت و مغفرت خویش، قرار نخواهد داد و خداوند، بر خود حتم و لازم فرموده که با آن کسانی که از فرمان علی(علیه السلام) سر بپیچند، چنین رفتار کند و پیوسته تا جهان، باقی و روزگار، در کار است، ایشان را در شکنجه و عذابی سخت و توان فرسا معذّب دارد. پس مبادا که از فرمانش معصیت کنید که به آتشی گرفتار خواهید شد که آدمی و سنگ، هیزم آنند و برای کافران فراهم گردیده است .» این بخش از خطبه غدیر دو حالت دارد حالت مژده و تهدید.
وی ادامه داد: در بخش 6 خطبه غدیر پیامبر(ص) به کارشکنی‌های منافقین و اقدامات آنها برای آسیب زدن به مومنین اشاره می کند. بخش هفتم غدیر مربوط به تبیین و معرفی پیروان ائمه و معرفی دشمنان آنها است، بخش هشتم نیز پیامبر(ص) به معرفی امام دوازدهم حضرت مهدی(عج) می‌پردازد.
قائمی خاطرنشان کرد: در بخش نهم پیامبر(ص) به مسئله بیعت با امام اشاره می‌کند و بر این موضوع تاکید می‌کند، در بخش بعدی واجبات و محرمات را تبیین می‌کنند که امام برای تبیین این مسائل در جامعه حضور دارد.

سندیت غدیر را شیعه و سنی قبول دارند
قائمی عنوان کرد: سپس پیامبر(ص) مردم را دعوت به بیعت با امام می‌کند و بصورت رسمی جمعی که حضور داشتند با امام علی(ع) بیعت می‌کنند و از آنها می‌خواهد به مسیر پایبند باشند. تمام اتفاقات غدیر در کتاب الغدیر علامه امینی آورده شده و هم چنین در کتب مختلف به نکات غدیر اشاره شده است که این نشان دهنده اهمیت غدیر است.پ
این عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا با بیان اینکه خطبه غدیر ملاک و شاخص است، مطرح کرد: این خطبه تاریخی مهم از نظر سندیت بسیار قوی است و مطالب بسیار ارزشمندی در آن وجود دارد.
وی با اشاره به چند دسته شدن جامعه اسلامی پس از پیامبر(ص) اظهار کرد: اینکه بعد از رحلت پیامبر برخی شروع به جریان سازی هایی کردند به شفافیت غدیر خدشه ای وارد نمی‌کند بلکه عده ای با تمسک به دلایل واهی تلاش در منحرف کردم جامعه داشتند.
قائمی دلایل چند دستگی‌های بعد از رحلت پیامبر که موجب آتش زدن درب خانه حضرت زهرا(س) و مسائل دیگر را شد را چنین عنوان کرد: جاه طلبی، دنیادوستی و گرایش به پست و مقام دلایلی بود که مسلمانان را بعد از پیامبر(ص) منحرف کرد وگرنه در مسئله غدیر هیچ ابهامی وجود نداشت.
وی با بیان اینکه دیدگاه اهل سنت نسبت به غدیر دیدگاه‌های متفاوتی است یادآور شد: برخی مسئله غدیر را قبول دارند اما می‌گویند پس از رحلت پیامبر(ص) جامعه دچار شرایط و تغییراتی شد که چنین پیش برود که علی(ع) به خلافت نرسد، برخی نیز با قبول داشتن غدیر ولایت را به گونه ای دیگر تعبیر کرده و می‌گویند ولایت به معنای امامت نبوده و به معنای محبت و دوستی است.

ضرورت وجود امامت در جامعه مسئله ای انکار ناپذیر است
وی افزود: پیامبر(ص) که در مکان غدیرخم توقف کردند اولا که در گرمای سوزان بود و دوم اینکه فرمودند افرادی که رفته اند بازگردند و آنها که هنوز ملحق نشده اند برسند تا سخن خود را بگوید، لذا منطق نمی‌پذیرد که تنها برای بیان دوست داشتن علی(ع) این اتفاقات افتاده باشد.
قائمی با اشاره به نقش غدیر در حفظ و تداوم اسلام بیان کرد: اسلام با توجه به شرایط خاص زمانه بعد از پیامبر(ص) که استقلال پیدا کرده بود نیاز به تبیین و تشریح رسالت پیامبر داشت، درآن شرایط خدا مردم را بدون رهبر رها نکرد و از سلاله پاک ایشان ولی را برگزید.
وی با بیان اینکه امامت استمرار نبوت است ادامه داد: همانطور که تبیین جزئیات اسلام را پیامبر(ص) در زمان حیات خود به عهده داشت پس از ایشان هم نیاز به امامی بود که آن را تشریح و تبیین کند.
قائمی با اشاره به اینکه ضرورت وجود امامت در جامعه مسئله ای انکار ناپذیر است عنوان کرد: نیاز به امام در جامعه ای که اندیشه‌های منحرف کننده وجود دارد بطور ویژه وجود دارد، همانطور که در دوره بعد آز پیامبر اندیشه های انحرافی چون خوارج وجود داشت و حال که جریانات انحرافی مانند داعش در بین مسلمانان وجود دارد.
انتهای پیام