رفتار عربستان با حجاج ارتباطی با تحول در روابط سیاسی با ایران ندارد
گروه سیاسی ــ عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه رفتار مناسب عربستانی‌ها با حجاج ایرانی از روابط سیاسی دو کشور جداست، گفت: عربستان الان به یکی از دشمنان اصلی ایران، تمامیت ارضی و حاکمیت کشورمان تبدیل شده و به هیچ وجه امکان ندارد که بدون مجوز آمریکا بتواند قدمی به سمت ایران به لحاظ سیاسی بردارد.
عبدالرضا فرجیراد، عضو هیئت علمی گروه ژئوپلیتیک واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره رفتار رضایت‌بخش عربستان سعودی با حجاج ایرانی در حج امسال و ارتباط یا عدم ارتباط آن با تحول در روابط سیاسی ایران و عربستان، به ویژه با توجه به تأکیدات فراوان مقامات عالی‌رتبه کشورمان بر افزایش و بهبود روابط با همسایگان به عنوان اولویت اصلی سیاست خارجی کشور، گفت: مسئله حج کاملا از روابط ایران و عربستان جداست. عربستان الان به یکی از دشمنان اصلی ایران، تمامیت ارضی و حاکمیت ایران تبدیل شده و به هیچ وجه امکان ندارد که بدون مجوز آمریکا بتواند قدمی به سمت ایران به لحاظ سیاسی بردارد.
وی افزود: اما در مسئله حج عربستان نیازی به هماهنگی با آمریکا ندارد وبه ویژه اینکه اتهاماتی متوجه عربستان و مدیریت سعودی‌ها شده بود. در سال‌های پیش عربستان مشکلات جدی برای حجاج ایران، قطر و بعضا ترکیه ایجاد کرده بود و این مسئله عربستان را آزار می‌داد، لذا سعودی‌ها با رفتار مطلوب در مراسم حج می‌خواهند این پیام را به جهان اسلام که ما به همه حجاج به یک چشم نگاه می‌کنیم و حجاج همه کشورها به راحتی می‌توانند برای ادای این فریضه حضور بیابند.
فرجیراد اظهار کرد: البته مسئولان دستگاه دیپلماسی کشور و سایر ارگان‌ها علاقه‌مندند که روابط خوبی با عربستان داشته باشند و بارها نیز این را اعلام کرده‌اند اما این عربستان است که امکان جلو آمدن در این قضیه را ندارد، زیرا وابستگی سعودی‌ها به آمریکا و به‌ویژه به اسرائیل در سال‌های اخیر، افزایش یافته است. در واقع این پیوندهای ایجاد شده، مانعی در برابر بهبود روابط ایران و عربستان است. به عبارتی اقدام مثبت عربستان در روابط با ایران می‌تواند باعث تضعیف سیاستهای آمریکا و اسرائیل علیه ایران در منطقه شود و به عکس‌العمل آنها منجر شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اضافه کرد: اما همسایگان ما تنها عربستان نیست و 14 همسایه دیگر نیز وجود دارند که ما می‌توانیم روابط خود را با آنها توسعه دهیم. حتی در بین کشورهای شورای همکاری خلیج فارس الان روابط خوبی با عمان، قطر و کویت داریم و می‌توان با امارات متحده عربی نیز کنار آمد گرچه زمان‌بر و طولانی خواهد بود. اما آنقدر که حاکمیت جدید عربستان در سیاستهای امریکا غرق شده، شاید اماراتی‌ها اینگونه نباشند. از طرفی هر گونه که عربستان با ایران برخورد کند بحرین نیز همانطور رفتار خواهد کرد زیرا بحرین در واقع به شکل یک استان عربستان درآمده و الان نمی‌توان با این دو کشور روابط خاصی را برقرار و همکاری کرد. هرچند باید به تلاش‌های دیپلماتیک خود ادامه داده و خصئومت‌ها را کاهش دهیم.
وی در تشریح سطح روابط ایران با سایر همسایگان نیز گفت: در غرب و شرق کشور با ترکیه، عراق و پاکستان، می‌توانیم بیش از این شاهد پیشرفت روابط باشیم و در حوزه قفقاز روابط خوبی با گرجستان، ارمنستان و آذربایجان داریم و از طرفی در آسیای مرکزی روابط با کشورهای این منطقه در حال بهبود است. هرچند باید قدم‌های مثبت‌تری در ارتباط با تاجیکستان برداشته شود که بسیار مهم است که یک مقدار در آنجا ضعیف عمل می‌کنیم.
فرجیراد با بیان اینکه گسترش روابط با همسایگان به ویژه در دوران تحریم اهمیت به سزایی دارد، گفت: پول ملی که دو کشور همسایه در معاملات و مبادلات اقتصادی جایگزین دلار می‌کنند می‌تواند به هر دو طرف کمک کند. الان ترکیه و روسیه مشکلاتی شبیه ایران را به لحاظ تحریم‌های امریکا دارند و همچنین با عراق نیز از این طریق می‌توان روابط اقتصادی بیشتری برقرار کرد. در شرق با پاکستان و افغانستان می‌توان با پول ملی کار کرد. الان شرایط در پاکستان برای ادامه مذاکرات لوله گاز صلح فراهم است تا تحرک بیشتری صورت گرفته تا ایران این لوله گاز را به داخل پاکستان برد.
فرجیراد درباره نقش بهبود روابط ایران با برخی کشورها، به ویژه پاکستان، به عنوان عامل تحریک‌کننده عربستان برای فهم وزن منطقه‌ای ایران در جهت اصلاح روابط یا عامل مخرب گفت: هیچ کشوری در دنیا و حتی در جهان اسلام مانند مردم پاکستان علاقه‌مند به ایران و انقلاب اسلامی نیستند و حتی این علاقه بیش از علاقه مردم سوریه و لبنان به ایران است و این علاقه مربوط به همه اقشار و مذاهب است و تنها منحصر به شیعیان هم نیست و صوفی‌ها و اهل سنت نیز علاقه زیادی به ایران دارند و این زمینه و بستر خوبی برای توسعه روابط است.
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد عنوان کرد: اما دولت قبلی پاکستان، دولت آقای نواز شریف، وابستگی زیادی به عربستان داشت و هر زمان که مشکلی پیش می‌آمد آقای نواز شریف به سمت عربستان حرکت می‌کرد و آنها کمک می‌کردند، اما آقای عمران‌خان، نخست‌وزیر جدید پاکستان، در شعارهای انتخاباتی خود مطرح کرد که پاکستان نباید وابستگی خاصی به کشور خاصی داشته باشد و باید به ویژه با افغانستان و ایران روابط خوبی داشته باشیم. لذا الان زمینه برای توسعه روابط با پاکستان فراهم است و عمران خان به دنبال تعادل در روابط است.
وی با اشاره به اینکه ظرفیت‌های فراوانی در روابط اقتصادی دو کشور وجود دارد، گفت: آنها محصولاتی دارند که ما نیاز داریم و بالعکس و لازم است مذاکرات بیشتری انجام شود و اعتمادسازی صورت بگیرد و بازارچه‌های مرزی ایجاد شود. رفت و آمد بین ایران و پاکستان بسیار کم است و به جز معدود زواری که به مشهد سفر می‌کنند، علاوه بر افزایش زائران پاکستانی، باید در زمینه‌های دیگر نیز پاکستانی‌ها به ایران بیایند و ایرانی‌‌ها به پاکستان بروند و تجارت خرد و کلان شکل بگیرد تا پیوندهای دو کشور تعمیق یابد.
فرجیراد با اظهار تأسف از سطح روابط اقتصادی بسیار پایین و ناامیدکننده ایران و پاکستان، گفت: دلیلی ندارد که روابط اقتصادی ایران با پاکستان زیر 1 میلیارد دلار باشد و می‌توان سرمایه‌گذاری‌های دو جانبه را افزایش داد به خصوص که الان چینی‌ها در حال سرمایه‌گذاری عظیمی در پاکستان هستند که از غرب چین شروع می‌شود و به بندر گوا در اقیانوس هند می‌رسد که در 70 کیلومتری چابهار قرار دارد و می‌توان همکاری سه‌جانبه مشترکی را انجام داد و پاکستانی‌ها هم از این مسئله راضی هستند زیرا آنها هم رقابت اقتصادی با هندوستان دارند، لذا بایستی از ظرفیت جمعیت بیش از 200 میلیونی پاکستان استفاده کرد و کاری کرد که بستر اقتصادی مناسبی نیز در ایران برای فعالیت اقتصادی پاکستانی‌ها فراهم شود.
گفت‌وگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
