رانت در تاریکی زندگی می‌کند
گروه سیاست و اقتصاد - رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی با تأکید بر اینکه رانت و روابط مافیایی در فضای تاریک و بسته می‌تواند حرکت کند و در فضای روشن نمی‌تواند خود را سر پا نگه دارد، اظهار کرد: در واقع هر چه فضا بسته‌تر و تاریک‌تر باشد این حرکت بهتر انجام می‌شود.
شهرام مرصعی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، در خصوص یکی از مظاهر مفاسد اقتصادی یا به عبارتی دیگر رانت اظهار کرد: رانت و اقتصاد رانتی یک آفت و معضل شدید اقتصادی محسوب می‌شود و همانند سایر آفت‌های اقتصادی دیگر نیست؛ رانت زمانی به وجود می‌آید که بستر سیستم‌های مافیایی از قبل آماده شده تا رانت در آن شکل گیرد و یا عامل رانت باعث می‌شود آهسته آهسته روابط مافیایی جایگزین روابط قاونی و عرفی جامعه شود. هر چقدر سیستم به شفاف‌سازی خود شروع کند، این مسئله رفع خواهد شد اما باید برای آن هزینه سنگینی دهد زیرا در غیر این صورت آینده خوبی نخواهیم داشت.
وی ادامه داد: این امر معضل پیچیده‌ای در روابط اجتماعی و اقتصادی به‌شمار میرود به طوری که تنها در حوزه روابط اقتصادی باقی نمی‌ماند یعنی وقتی که رانت و مافیای اقتصادی مطرح می‌شود، خواه ناخواه به روابط اجتماعی نیز تسری پیدا می‌کند. امروز شاهد معضلی هستیم که رانت در جامعه به وجود آورده که تنها در بخش اقتصادی باقی نمانده است.
رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی تصریح کرد: بلکه رانت به راحتی به سایر بخش‌های جامعه اعم اجتماعی، سیاسی و... نیز نفوذ پیدا کرده است. در واقع بسیاری از مواقع می‌توانیم روابط خوب و مناسب با کشورهای منطقه، حوزه روابط بین‌الملل و... داشته باشیم اما این مساله با منافع مافیا و رانتی که در جامعه شکل گرفته در تناقض است به طوری که در روابط ما با سایرین موانعی را ایجاد می‌کنند؛ در نتیجه تمام فعالیت‌ها ابتر باقی می‌ماند که در نهایت تمام حرکت‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی از طریق رانت و آن مافیایی که شکل گرفته، انجام خواهد شد.
رانت ما را به «ناکجاآباد» می‌برد
مرصعی عنوان کرد: پاسخ به این سؤال که در حال حاضر رانت ما را به کجا خواهد برد، این است که رانت ما را به «ناکجاآباد» می‌برد؛ یعنی اگر رانت و این مافیایی که در حوزه اقتصادی شکل گرفته، نتواند در سایر حوزه‌ها اعم سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... نفوذ کند، نمی‌تواند خود را در جامعه جا بیندازد. در حقیقت رانت همانند سرطان بوده که باید کل یک منطقه را آلوده کند.
وی با اشاره به اینکه رانت در جامعه به صورت منفی مؤثر واقع می‌شود، خاطرنشان کرد: یعنی هنگامی که رانت و روابط مافیایی به وجود می‌آید، تمام ارتباطات ما را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد و تأثیر منفی بر جای خواهد گذاشت چون به صورت زنجیره‌ای عمل می‌کند. در واقع این اثر منفی به صورت زنجیروار بر تمام بخش‌های جامعه تسری می‌یابد.
رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی در خصوص شاخصه‌های رانتی عنوان کرد: یکی از مهمترین شاخصه‌ها عدم شفاف بودن روابط مالی و چرخه مالی است یعنی این امر یکی از بدترین حالت‌هایی است که ممکن است، اتفاق افتد. اگر شاخصه شفافیت در سیستم اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... وجود نداشته باشد، رد پای رانت و مافیا در جامعه وجود دارد.
همه باید از مسائل اقتصادی حاکم بر جامعه آگاه باشند
مرصعی با بیان اینکه شاخصه دومی که دارای اهمیت بسیاری است، مخفی بودن اطلاعاتی است که دلیلی بر مخفی بودن آن وجود ندارد، اظهار کرد: یعنی فعالیت در فضای اقتصادی آزاد نیازمند اطلاعات اقتصادی است. به عنوان مثال یک مسئله اقتصادی در مجلس مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد اما تا زمانی که این مسئله به صحن علنی مجلس نرسیده باشد، ممکن است کسی از آن خبر نداشته باشد؛ این در حالی است که باید همه از آن خبر داشته باشند.
وی ادامه داد: تمام مسائلی که در مجلس مطرح می‌شود، در قالب طرح یا لایحه است؛ اگر یک مسئله در قالب طرح باشد، باید به اطلاع عموم برسد و اگر در قالب لایحه باشد هم دولت باید این اطلاع‌رسانی را به مردم انجام دهد. در واقع این امر از وظایف دولت محسوب می‌شود تا همه ذی‌نفعان بدانند که چه اتفاقی قرار است بیفتد تا ذی‌نفعان بتوانند مطالبات خود را در این میان بخواهند. اما این صحیح نیست که طرحی به صورت مخفیانه در دولت یا مجلس مطرح شود و به تصویب برسد و در نهایت مردم آن مطلع شوند.
رئیس انجمن طلا، جواهر، نقره و سنگ‌های قیمتی خراسان رضوی بیان کرد: بنابراین شفافیت و جریان آزاد اطلاعات شاخصه‌های بسیار مهمی محسوب می‌شود. سومین شاخصه، ایجاد فضای رقابتی سالم برای عموم است؛ درواقع رانت اجازه نمی‌دهد که چنین فضایی به وجود بیاید زیرا مافیا خواهان این است که تمام منافع از آن خودش باشد. بنابراین این امر از دیگر شاخصه های بسیار مهمی است که می تواند به بروز فاجعه رانت ختم شود.
تغییر از درون دولت و گام به گام صورت می‌گیرد
مرصعی در‌خصوص راهکارهای مقابله با رانت تصریح کرد: حرکت در جهت تغییرات معمولاً به این صورت است که کشورهای پیشرفته به دلیل حاکمیت دموکراسی، به صورت گام به گام عمل می‌کنند به طوری که مردم می‌توانند مطالبات خود را به راحتی دریافت کنند زیرا در سیستم دموکراسی اصلاح درون نظام تعریف شده است.
وی افزود: اما هر چه ما از سیستم‌های دموکراتیک فاصله می‌گیریم، اصلاح درون دشوار می‌شود تا جایی که در برخی از سیستم‌ها اصلاح درون به صفر می‌رسد. برای برون رفت از این مشکل، تنها با خواست دو طرف این زمین بازی ممکن است، تغییرات رخ دهد؛ یعنی از یک سو حاکمیت و نظام و از سویی دیگر مردم و ملت. در واقع دو طرف باید بخواهند که این معضل را با یکدیگر برطرف سازند.
برای شفافیت باید هزینه پرداخت کرد
مرصعی با تأکید بر اینکه اولین گام این است که شفاف‌سازی صورت گیرد، عنوان کرد: امکان ندارد که ملت بتواند خود به خود شفاف شود؛ یعنی تا زمانی که سیستم دولت شفاف‌سازی را انجام ندهد، نمی‌توان در راستای حل این مشکل قدم برداشت و دولت بایستی برای آن هزینه کند.
وی افزود: در حقیقت اگر قرار باشد فرهنگی تغییر کند، در ابتدا باید خود را تغییر دهد و پس از آن باید بستر خود را فراهم کند تا دیگران نیز از آن بهره برند و آنقدر این را تکرار و تکرار کند تا این مسئله در جامعه جا افتد و شکل گیرد. هنگامی که دولت اقدامی را در حوزه‌های مختلف و به ویژه اقتصادی انجام می‌دهد، باید همه احاد ملت از آن اطلاع داشته باشند و وظیفه دولت است که این امر را انجام دهد.
انتهای پیام
