مؤسسه فرهنگ عاشورا؛ تلاشی از سنخ خود عاشورا/ نهضتی خالصانه و عالمانه با عِده و عُده‌ای اندک
گروه فرهنگی ـ عِده و عُده کم مؤسسه فرهنگی فرهنگ عاشورا ناخودآگاه ذهن را به خود عاشورا میبرد، گویی تلاش این مؤسسه فرهنگی با نام خود سنخیت و مشابهت دارد، مؤسسه فرهنگ عاشورا با نیروهای معدود اما دلسوز و صبور خود یک تنه اما خالصانه و عالمانه به مقابله با تحریفات راهیافته به مجالس عزاداری اباعبدالله(ع) برخاسته و در این راه از هیچ کوششی دریغ نکرده است.
وقتی که قرار از موسسه فرهنگ عاشورا در دزفول دیدن کنیم، هیجان‌زده بودم؛ همان موسسه‌ای که برنامه‌های تخصصی و غنی و مردمی اش درباره عاشورا و حضرت سیدالشهدا(ع) همیشه مرا محو خود می‌کرد. نشست‌های تخصصی مرجع شناسی عاشورایی با حضور دکتر سنگری با آن مباحث فوق العاده، فصلنامه خوب روز دهم، آن سایت پرمحتوا و تخصصی، آن برنامه‌های سخنرانی بی نظیر در دهه محرم و آن کتاب‌های غنی... . در ذهنم مؤسسه را تصور کرده بودم؛ واحد کتابخانه، پژوهش، ادبیات، هنر و ... در اتاق‌های مجزا و کتابخانه اش با آن 4 هزار جلد کتاب عاشورایی ...
مؤسسه فرهنگ عاشورا، طبقه بالای کتابخانه علامه مخبر قرار داشت؛ می‌دانستم به جایی می‌روم که اتفاقات بزرگی را در زمینه فرهنگ عاشورا و پاک کردن چهره آن از تحریفات رقم زده است؛ بالا می‌روم از آنچه می بینم جا می خورم؛ خبری از دم و دستگاهی که در ذهن ساخته‌ام نیست؛ اتاقی است ساده، در راستای دو سه اتاق دیگر با یک سیستم قدیمی و چند تابلوی نقاشی عاشورایی.
نمی توانم تعجبم را پنهان کنم، یعنی آن کارهای بزرگ در این اتاق کوچک انجام می‌شود با این امکانات؟! فکر می‌کنم دکتر سنگری آن کارهای بزرگ و کم نظیر را اینجا انجام می‌دهد؟
به گزارش ایکنا از خوزستان، مؤسسه فرهنگی هنری فرهنگ عاشورا مجموعه‌ای فرهنگی- مذهبی است که در سال 84 توسط دکتر محمدرضا سنگری و تعدادی از افراد دغدغه مند با هدف گسترش فرهنگ عاشورا و روشن‌ساختن ابعاد قيام امام حسین(ع) در دزفول به کار کرد.
اولین جرقه‌های راه اندازی مؤسسه فرهنگ عاشورا
عبدالکریم خاضعی‌نیا مدیر این مؤسسه فرهنگی درباره اولین جرقه‌های راه اندازی این مؤسسه گفت: مدت ها بود آقای دکتر سنگری صحبت چنین مجموعه‌ای را مطرح می‌کردند، مجموعه‌ای به نام مرکز پژوهش و نشر فرهنگ عاشورا. می‌گفتند فرهنگ عاشورا گنجایش و ظرفیت خیلی بالایی دارد و می‌شود کار کرد. قبل از راه‌اندازی این مؤسسه چندین بار در جاهای مختلف کارهایی شروع شد؛ اما کسی پای کار نمی‌ایستاد. یک بار با ایشان صحبت کردم و گفتم اگر کاری قرار است انجام شود پای کار خواهم بود. جلسه‌ای تشکیل دادیم با تعدادی از بچه هایی که می‌شناختم و آقای دکتر را هم دعوت کردیم.
ایشان کار را توضیح داد. دیدیم به یک مکان و امکاناتی برای شروع کار احتیاج داریم. با کتابخانه علامه مخبر صحبتی شد و گفتند این چند اتاق خالی است و می‌توانید مدتی از آن استفاده کنید. آقای دکتر گفتند از همین اول سمت گرفتن مجوز نرویم ببینیم آیا آنهایی که یاعلی گفتند پای کار می‌مانند یا خیر. یکی دو سال کار کردیم، تعدادی نیرو جذب کردیم، تعدادی نمایشگاه ترتیب دادیم، سخنرانی‌های آقای دکتر سنگری را ضبط می‌کردیم، آرام آرام امکاناتی خریدیم و بعد مجوز مؤسسه از ارشاد اخذ شد.
از خلال برنامه‌هایی که در مساجد برگزار می‌کردیم، نیروهایی جذب مؤسسه می‌شدند، از همان ابتدا سایت روز دهم را راه اندازی کردیم که خیلی کمکان کرد. بعد از آن به فکر کتابخانه افتادیم و شروع به خرید کتاب کردیم. در طول سال پول جمع می‌کردیم و وقتی نمایشگاه تهران برگزار می‌شد، کتاب‌های اصلی عاشورایی را که آقای دکتر معرفی کرده بودند خریدیم. چند سال این کار را می‌کردیم.
بعد از آن زمینه فعالیت مؤسسه تقسیم شد و هر کدام از بچه‌ها مسئول واحدهای مختلف مثل کودک، پژوهش و ... شدند و تشکیلات منظمی شکل گرفت. نیروهایی مؤسسه از کسانی نبودند که قبلا کار کرده باشند، آنها فقط انگیزه کار داشتند و هر کس در زمینه مورد علاقه خود فعالیت می‌کرد.
در این مدت مؤسسه با فراز و نشیب‌هایی هم همراه بود، گاهی نیرویی می‌رفت، ضعیف می‌شدیم، یا نیروی جدید می‌آمد، دوباره کار قوی می‌شد. در این مجموعه فرهنگی که به جرأت می‌توان گفت یکی از نمونه‌های کار تمیز و آتش به اختیار فرهنگی است تا کنون فعالیتهای فرهنگی، پژوهشی و هنری بسیار خوبی در حوزه شناخت و نشر معارف اهل بیت به ویژه کربلای امام حسین(ع) انجام شده است.
دکتر سنگری فرصتی است که باید مغتنم شمرد
مدیر مؤسسه فرهنگی فرهنگ عاشورای دزفول که در صحبت‌های خود تأکید می‌کند نام دکتر محمدرضا سنگری به عنوان رهبر اصلی این مجموعه عاشورایی مطرح شود، درباره آشنایی خود با این محقق و نویسنده عاشورایی گفت: آقای دکتر را از دوران جبهه می‌شناختم و سخنرانی‌هایش را گوش می‌کردم و چون کم کم وارد عرصه نوشتن می‌شدم، نوشته‌های دکتر را که به صورت جزوه بود می‌خواندم. بعدها که صحبت راه اندازی چنین مؤسسه‌ای شد جلو آمدیم و پای کار ماندیم.
وی با بیان اینکه دکتر سنگری فرصتی است که باید مغتنم شمرده شود، گفت: قبل از راه اندازی مؤسسه اثر ضبط شده ای از دکتر سنگری وجود نداشت؛ اما با ایجاد مؤسسه طوری برنامه ریزی کردم که ایشان هر جا صحبتی داشته باشد، ضبط شود. این کار برکت خیلی زیادی دارد. این چهره یک چهره فوق العاده و خاص است، ایشان واقعا یک الگو است.
فعالیتهای مؤسسه فرهنگی فرهنگ عاشورا
خاضعی نیا در ادامه سخنان خود این فعالیتها را در بخش‌های مختلف زیر تشریح کرد:
کتابخانه: این مجموعه فرهنگی دارای یک كتابخانه تخصصی عاشورایی است که بیش از 4000 جلد كتاب منبع و مرجع، كودك و نوجوان، پايان‌نامه، مجله و همچنین كتاب‌هایی با موضوع مهدويت و فاطمیه را در خود جای داده است(این کتاب‌های در کتابخانه علامه مخبر دزفول نگهداری می‌شود).
تحقیق و پژوهش در زمینه عاشورا: از مهمترین رسالت‌های این موسسه پژوهش و تحقیق پیرامون ابعاد مختلف واقعه عاشورا و تحریف زدایی از آن، همچنین پاسخ به شبهاتی است که نسبت به این حادثه عظیم و تاثیر گذار مطرح می‌شود. برای دستیابی به این هدف تا کنون كلاس‌های مختلفی مانند سير مطالعاتی عاشورا، مرجع شناسی و منبع شناسی عاشورایی، آشنایی با روش تحقيق، ترجمه عربی، تاريخ اسلام و...برگزار شده و همچنین دهها مقاله و کتاب عاشورایی نگاشته شده است. همچنین به دلیل اهمیت ارتباط مهدویت و عاشورا، تلاش شده آثاری در حوزه عاشورا و ظهور تولید و منتشر شود.
رسانه های صوتی و تصویری: در این موسسه، مجموعه‌های مختلفی از آثار صوتی و تصویری دارای اعتبار جمع آوری و عرضه می‌شود همچنین افتخار دارد که همه ساله به ضبط تمام جلسات سخنرانی عاشورایی، استاد دکتر سنگری محقق عاشورایی همت گماشته و از این مجموعه بی نظیر برای تولید محتواهای فاخری اعم از کتاب، سی دی، نرم افزار و... اقدام می‌کند.
جمع آوری و تولید آثار ادبی آیینی: از فعالیتهای مهم موسسه، جمع آوری آثار ادبی اعم از نوحه، شعر، متن ادبی و... از شاعران و نویسندگان برتر آیینی با هدف تشکیل آرشیوی غنی در این زمینه و همچنین زمینه سازی برای تولید آثار ادبی نو و شناخت استعدادهای جدید است. همچنین در این راستا در مناسبت‌های مختلف مانند دهه محرم و ایام فاطمیه، کانون ها و سوگواره‌های ادبی مختلفی با حضور شاعران، نويسندگان و مداحان مطرح، از سراسر کشور و استان برگزار می‌شود که در نوع خود کم نظیر بوده و مورد توجه و استقبال بسیاری از علاقه‌مندان و عاشقان این آثار قرار گرفته است.
خلق آثار هنری: از آنجایی که یکی از تاثیر گذارترین زبانها برای شناخت فرهنگ بی بدیل عاشورا، زبان گویا و تاثیر گذار هنر است، موسسه از این وجه غافل نمانده و تا کنون با تولید آثار هنری کم نظیر و برگزاری فراخوان‌ها و دوره‌های آموزش هنری توانسته گام بلندی در خلق آثاری بردارد که گاه برای اولین بار در سطح کشور در حوزه عاشورا انجام شده است. همچنین در حوزه هنر تعزیه نیز آثاری تولید و اجرا شده است.
ترجمه متون به زبان انگلیسی وراه اندازی سایت انگلیسی: با توجه به گستره تاثیرگذاری، نشر آثار به زبان انگلیسی، تلاش شده تا بخشی از آثار تولید شده به تبع استعداد و امکان موجود، با کمک تعدادی از جوانان علاقه‌مند و آشنا به زبان انگلیسی ، ترجمه و از طریق نشریه انگلیسی و سایت روزدهم- انگلیسی به نشانی www.roozedahom.com/en در فضاهای مختلف منتشر شود .
كودك و نوجوان: ضرورت آشنایی كودكان و نوجوانان با واقعه عاشورا، مؤسسه را بر آن داشت تا بخشی از فعاليت‌های خود را به این قشر اختصاص دهد. از جمله این فعالیتها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
نشريه روزدهم كودك و نوجوان(28شماره)، برگزاری یازده دوره مسابقه نقاشی به مناسبت وفات حضرت زينب(س)، برگزاری كلاس‌های آموزشی هنر آیینی و...
راه اندازی سایت و کانال روز دهم: موسسه هم زمان با آغاز کار اقدام به راه‌اندازی سايت اينترنتی www.roozedahom.com ، نمود که با استفاده از تولیدات مؤسسه و ديگر مراكز فرهنگی تغذیه می‌شود و توانسته مخاطبان بسیار زیادی را به خود جذب کند.
همچنین در این زمینه در سال‌های اخیر با توجه به تاثیر گذاری شبکه‌های اجتماعی کانال روزدهم در تلگرام و پیام رسان‌های ایرانی سروش و ایتا به آدرس @roozedahom10 نیز راه‌اندازی شده که علاقه مندان می‌توانند با عضویت در این کانال هم از فعالیتهای موسسه و هم اطلاعات تخصصی عاشورایی بهره گیری و استفاده کنند.
خاضعی نیا درباره دیگر فعالیتهای موسسه نیز گفت: توليد نرم افزارهای عاشورايی ياران آفتاب 1و 2، روايت عطش 1 و2، روزدهم 1 و نرم افزارهای رايانه‌ای و تلفن همراه، ویراستاری و مستند سازی ده ها جلسه سخنرانی با هدف تولید و نشر آثار مستدل عاشورایی، طراحی و آمادهسازی بروشورها، پوسترها، تولید و نشر بیش از 20 کتاب پژوهشی، ادبی و کودکانه عاشورایی، برگزاری بیش از 140جلسه علمی، با عنوان مرجع‌شناسي كتب عاشورايي با حضور دكتر محمدرضا سنگری،- برگزاری9 نمایشگاه تخصصی عاشورایی، چاپ بیش از 20 عنوان کتاب عاشورایی و چاپ بیش از 100شماره گاهنامه روزدهم به مناسبت های مختلف از این جمله فعالیتها هستند.
استقبال از مراسم و فعالیتهای برگزار شده توسط موسسه
به دلیل اینکه شاید برخی از کارها برای اولین بار توسط موسسه عاشورا در دزفول انجام شده است، اغلب در هنگام برگزاری هر مراسم با استقبال بسیار خوب و گاه بی نظیر مردم و به ویژه قشر جوان مواجه بوده به گونه‌ای که مکان برگزاری مراسم پاسخگوی حجم استقبال مردمی نبوده و این مطلب قطعا تاثیر بسیار خوبی در روحیه اعضا داشته و ما را در برگزاری هر چه بهتر و باشکوهتر این مراسمات تشویق می‌کند.
آثار منتشر شده از سوی موسسه به دلیل مستند و قابل اعتماد بودن اغلب مورد اقبال قرار گرفته است به ویژه استقبال خوبی از آثار صوتی و تصویری و جلسات سخنرانی محقق عاشورایی دکتر محمدرضا سنگری صورت می‌گیرد، که وجود این امر قطعا در ادامه این راه و تولید آثار بیشتر و با کیفیت‌تر بسیار موثر خواهد بود.
این فعال فرهنگی درباره عوامل موفقیت مؤسسه فرهنگ عاشورا گفت: یکی از مهمترین عوامل موفقیت را می‌توان مردمی بودن آن دانست. این موسسه چه از نظر سیاست گذاری و چه از نظر مالی به هیچ فرد یا نهاد خاصی وابسته نیست. ایجاد زمینه و فرصت به نیروهای جوان و کم تجربه برای فعالیت در حوزه‌هایی که علاقه مند و مستعد هستند و به صورت افتخاری، خارج شدن از کار هیئتی صرف و وجود نظم و تعیین دقیق مسئولیت افراد به شیوه مناسب و در عین حال حفظ شور و اشتیاق حسینی در مجموعه، وجود تنوع در فعالیتهای موسسه و مناسب حال افراد با توانمندی‌های مختلف و دارا بودن برنامه مدون کوتاه مدت و بلند مدت برای انجام فعالیتها از دیگر دلایل موفقیت مؤسسه بوده است.
از طرفی مؤسسه فرهنگ عاشورا مشکلاتی فرا روی خود دارد؛ وجود مشکل در عرضه و نشر محصولات فرهنگی و انتشارات موسسه، عدم وجود مکان مناسب برای برگزاری مراسم و نمایشگاه‌های مختلف و انجام فعالیت در طول سال، عدم توان مالی و انسانی کافی برای تبلیغ و معرفی موسسه به دلیل وجود محدودیت های مالی، جدا شدن نیروهای زبده به خاطر تغییر شرایط زندگی و زمان بر بودن تربیت جایگزین از این قبیل مسائل است.
فعالیت های امسال موسسه عاشورا به طور ویژه
اجرای طرح نذر کتاب: موسسه عاشورای دزفول در یک اقدام فرهنگی و با هدف گسترش و ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی همچنین زمینه سازی برای آشنایی بیشتر با فرهنگ زندگی امام حسین(ع) طرحی را با عنوان نذر ماندگار اجرا کرد. در این طرح موسسه عاشورا کتاب‌هایی را با محتوای غنی و قیمت مناسب به علاقه‌مندان معرفی کرده و از عزاداران و عاشقان حضرت اباعبدالله(ع) دعوت می‌شود تا با خرید کتاب و اهدای آنها به دیگران و یا اختصاص مبلغی هر چند اندک به این کار در این طرح بزرگ فرهنگی شرکت کنند.
چاپ کتاب‌های جدید موسسه: امسال نیز موسسه مانند سال‌های پیش کتاب‌هایی را آماده و به مناسبت ایام محرم به چاپ رسانده است؛ این کتاب‌ها عبارتند از: «عاشورا نگاران7»: این کتاب هفتمین جلد از مجموعه عاشورا نگاران است که به معرفی منابع مهم عاشورایی می‌پردازد. این کتاب‌ها بر اساس جلسات مرجع شناسی که توسط دکتر سنگری برگزار می‌شود، تدوین و به چاپ رسیده است. در کتاب عاشورانگاران 7 با شش منبع مهم عاشورایی آشنا می‌شوید که عبارتند از: نخستین مقتل مکتوب امام حسین(ع)، مقتل منحور، پس از پنجاه سال، عاشورا پژوهی، مقتل جامع سیدالشهدا(ع) و از فرات تا فرات.
در این کتاب ضمن معرفی آثار ذکر شده به نکات بسیار ارزشمندی پیرامون واقعه کربلا و همچنین عاشورا و انتظار پرداخته شده است.
کتاب دیگر «خانه و خانواده آرمانی بر اساس آموزه‌های عاشورایی» است: کتابی پر کاربرد و حاوی نکات تربیتی موثر و قابل استفاده در زندگی خانوادگی که بر اساس مباحث مطرح شده در دهه محرم سال‌های 95 و 96 و توسط دکتر سنگری در موسسه عاشورای دزفول، تدوین شده است. در این کتاب همچنین به نکاتی کلیدی برای بهبود روابط اجتماعی و بر اساس زندگی امام حسین(ع) و اهل بیت(ع) پرداخته شده است.
«برای تو...» مجموعه زمزمه‌های آیینی: کتابی از عبدالکریم خاضعی نیا و حاوی متن‌های ادبی بسیار زیبا درباره عاشورا، اهل بیت، مناسبت‌های ملی، شهدا و... است. متن‌های این کتاب با قلمی ساده و روان و در عین حال زیبا و تاثیرگذار نگاشته شده و به ویژه برای مراسم مذهبی مختلف قابل بهره‌گیری است.
برگزاری کانون ادبی عاشورایی: در ایام دهه محرم امسال نیز چون سال‌های گذشته کانون ادبی عاشورایی برگزار می‌شود. در این نشست، از شاعران عاشورایی دعوت می‌شود تا با خواندن اشعاری عاشقانه و عارفانه به ابراز ارادت برای عاشورا و امام حسین(ع) بپردازند.
رویکرد اصلی مؤسسه فرهنگ عاشورا در دزفول انتقال پیام عاشورا به جامعه و درس های آن برای جامعه امروز است؛ این مؤسسه با هدایت دکتر سنگری محقق خستگی ناپذیر عاشورایی تلاش کرده است این درس‌ها را از لابه لای متون و منابع قدیم عاشورایی استخراج کرده و به مجالس عزاداری ما غنای بیشتری بخشیده و نگاه ما را به پیام های این قیام تاریخی جلب کند.
عِده و عُده کم این مؤسسه فرهنگی ناخودآگاه ذهن را به خود عاشورا میبرد، گویی تلاش مؤسسه فرهنگ عاشورا با نام خود سنخیت و مشابهت دارد، مؤسسه فرهنگ عاشورا با نیروهای معدود اما دلسوز و صبور خود یک تنه اما خالصانه و عالمانه به مقابله با تحریفات راهیافته به مجالس عزاداری اباعبدالله(ع) برخاسته و در این راه از هیچ کوششی دریغ نکرده است.
این مؤسسه توجه به مطالعه و پژوهش در حوزه دین را امری لازم برای تمام فعالان فرهنگی می‌داند. شناخت مشکلات و آسیب های جامعه امروز و یافتن پاسخ مناسب از فرهنگ اهل بیت(ع) و توجه به نیازهای جامعه و ساخت محتوای مناسب برای پاسخ به این نیازها از ضرورت‌هایی است که این مؤسسه به آن توجه دارد و در تمام برنامه‌ها آن را سرلوحه کار خود قرار داده است.
انتهای پیام
