توصیه‌های دین برای افزایش حس رضایتمندی از زندگی

غلامرضا اطمینان در گفت‌و‌گو با ایکنا از خراسان رضوی، در خصوص علل نارضایتی های زندگی روزمره در جامعه گفت: نارضایتی در حوزه اجتماعی علل مختلفی دارد. تعریفی که از رضایت اجتماعی وجود دارد، یک احساس عملی و واقعی است که هر فرد در زندگی خود در رابطه با دیگران دارد.

وی ادامه داد: در واقع حس رضایت در زندگی احساسی است که عملاً در تماس با دیگران و در اجتماع به وجود می‌آید. به عبارت دیگر همان میزان خوشنودی و حس مثبتی که فرد در زندگی در اجتماع و در یک خانواده دارد.

مدرس دانشگاه علمی ـ کاربردی مشهد تصریح کرد: این رضایت از زندگی باعث افزایش فعالیت‌های اجتماعی و گسترش ارتباطات شخص شده و به نوعی باعث تقویت و رشد همبستگی اجتماعی شخص می‌شود. هر چه میزان رضایت اجتماعی بالا رود، همبستگی اجتماعی بالا می‌رود؛ یعنی فرد دیگران را جزئی از پیکر اجتماعی خود می‌داند.

اطمینان عنوان کرد: این رضایت از زندگی یک مفهوم نسبی است که در هر جامعه و در هر کشور یک مفهوم خاص و جدا دارد و چون متفاوت است، عوامل و عناصر مختلفی می‌تواند در تقویت یا تضعیف این حس نقش داشته باشد.

وی اظهار کرد: از پارامترهایی که در تقویت یا تضعیف این حس نقش دارد، می‌توان به امنیت، سلامت و مسئولیت اجتماعی اشاره کرد. در پارامتر مسئولیت اجتماعی هر چه قدر افراد نسبت به دیگران و سرنوشت آن‌ها مسئولیت داشته باشند، حس رضایت اجتماعی بیشتری نسبت به خود خواهند داشت.

این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: در دیدگاه جامعه‌شناسان از عواملی که در جامعه ما باید مورد توجه قرار بگیرد می‌توان به خرده نظامی به نام خانواده است. خانواده‌ پایه و اساسی است که می‌تواند افراد را در جهت افزایش رضایت اجتماعی سوق دهد و مفهوم رضایت اجتماعی را در افراد تغییر دهد.

اطمینان افزود: کارکرد‌های عاطفی، اقتصادی، حمایتی و پرورش اعتماد به نفس ‌از جمله کارکردهایی است که اگر به درستی نتوانست نقش خود را ایفا کند، باعث کاهش رضایت فردی و اجتماعی افراد می‌شود.

نظام آموزشی؛ عاملی مؤثر در ایجاد حس رضایتمندی
مدرس دانشگاه علمی ـ کاربردی مشهد ادامه داد: یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار در حس رضایتمندی افراد نظام آموزشی است. منظور از نظام آموزشی، سازمان آموزش و پرورش به طور خاص نیست بلکه آموزش‌هایی است که در قالب نظام آموزشی به افراد داده می‌شود.

این جامعه‌شناس تصریح کرد: یکی از رسالت‌های نظام آموزشی و ادارات و سازمان‌های مرتبط انتقال یافته‌ها، تجربیات و دانش از نسلی به نسل دیگر است. اگر نظام آموزشی در انتقال این یافته‌ها و تجربیات دچار مشکل شود و یافته‌هایی را به نسلی منتقل کرد که مربوط به خودش نیست، باعث کاهش شدید حس رضایت اجتماعی در جامعه شود.

وی اظهار کرد: تمام تلاش حوزه اجتماعی این است که عنوان کند اجتماع یک هویت است که افراد نسبت به آن مسئولیت دارند. به باور بنده نظام آموزشی همانند خانواده در خصوص تقویت این حس دچار مسئله و مشکل شده و نتوانسته نقش خود را به درستی ایفا کند.

این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: عامل مهم دیگر روابط اجتماعی است که نسبت به گذشته تحت تأثیر خرده نظام‌های جامعه پیچیده شده است و رویکرد آن بیشتر رویکرد بازاری و به سمت نظام سرمایه‌داری است.

اطمینان افزود: اجزا و عناصری که در حال الگو و آموزش دادن به جامعه هستند، متأسفانه بیشتر به سمت نظام سرمایه‌داری و جامعه بازاری رفتند. ما در حوزه خرده نظام فرهنگ، اقتصاد، محیط اجتماعی، سیاست یا اعمال مدیریت و اداره کردن جامعه در سطوح مختلف دچار مشکل شده‌ایم.

وی در خصوص ارتباط حس رضایتمندی با صبر ادامه داد: صبر در اجتماع ما یک مفهوم دینی است. اگر صبر را به معنای درایت و مدیریت بشناسیم؛ در واقع باید ضمن شناخت مسائل و مشکلات بتوانیم آن را مدیریت کنیم؛ صبر به این معنا یک مفهوم آموزشی و شخصی در سطوح مختلف است.

این جامعه‌شناس در خصوص نحوه برخورد با مسائلی که منافع فردی را به خطر می‌اندازد، تصریح کرد: در مرحله اول باید آن را پذیرفت، مدیریت کرد و سپس بر اساس نوع مشکل آن را حل کرد. مردم در زندگی اجتماعی خود در خصوص این مسئله دچار مشکل هستند؛ در واقع آنچه که مورد نیاز حوزه اجتماعی است و باید در طول زمان گسترده‌ای به آن برسند، می خواهند در کوتاه مدت به آن دست یابند.

اطمینان عنوان کرد: این مسئله در یک خانواده از نسلی به نسل دیگر باید آموزش داده شود. اگر یاد بگیریم که منافع جامعه ما مقدم بر منافع فردی ماست، وقتی که در مسائل فردی دچار مشکل می‌شویم، صبر پیشه می‌کنیم و به دنبال مدیریت مسئله خواهیم بود.

این مدرس در خصوص میزان رضایتمندی افراد در دهه‌های گذشته اظهار کرد: در آن زمان نگرش افراد به مسائل متفاوت بود. آن زمان شاید نوعی علاقه و دلبستگی به وظیفه و تعهدی که نسبت به خود و جامعه داشتند، بیشتر بود.

امروز مسائل فردی بر مسائل اجتماعی تقدم پیدا کرده است
این جامعه‌شناس یادآور شد: آن زمان افراد یک پیوند یا تمایل عاطفی مثبتی نسبت به خود و دیگران برقرار کرده بودند. امروزه این پیوند از بین رفته و مسائل فردی بر مسائل اجتماعی تقدم پیدا کرده است. در ارزیابی شرایط آن زمان مردم صبر را جزء ارزش‌های خود قرار داده بودند.

اطمینان افزود: پس در خصوص نسل‌های قبل دو عامل تاثیر گذار بوده است؛ نخست نگرشی که افراد در آن زمان به زندگی و حس رضایتمندی از زندگی داشته‌اند و دیگری ملاک‌های ذهنی است که مردم و مدیران جامعه نسبت به تعهدی که به خود و دیگران دارند، تغییر کرده است.

وی ادامه داد: اگر قرار است که ما صبر را به عنوان یک ارزش در دیدگاه خود قرار دهیم، باید نگرش خود را نسبت به شاخص‌های صبر و همبستگی تغییر دهیم. این فرآیند مستلزم مدیریت، نه به معنای مدیریت کلان جامعه، بلکه به معنای مدیریت خانواده و جامعه است که باید مستمر باشد و به آن فرصت داده شود.

این جامعه‌شناس تصریح کرد: امروز اگر دچار مسئله‌ای هستیم، حاصل 10 یا 15 سال کار نظام اجتماعی، فرهنگی، آموزشی و خانواده است که عناصر داخلی یا خارجی تاثیر‌گذار بوده‌اند.

اطمینان در خصوص تأثیر این نارضایتی بر فرآیندهای اجتماعی گفت: یکی دیگر از عوارض نارضایتی بی‌تفاوت شدن نسبت به سرنوشت دیگران خواهد بود که می‌تواند تا حدی پیش رود که افراد سرنوشت اطرافیان خود را به خطر بیاندازند.

این جامعه‌شناس اظهار کرد: از دیگر عوارض نارضایتی در سطح‌های کلان، بی تفاوتی نسبت به مسئولیت‌های اجتماعی افراد است. به طور مثال در خصوص این مورد می‌توان به بالا رفتن آراء باطله در برخی از انتخابات اشاره کرد.

رضایت شخصی کوتاه‌مدت است و از بین خواهد رفت
اطمینان خاطرنشان کرد: در سطح کلان‌تر این موضوع در بی‌تفاوتی افراد نسبت سرنوشت خود و جامعه متبلور می شود. افراد در جامعه به جایی رسیده‌اند که رضایت شخصی خود را به هر چیزی ترجیح می‌دهند و متوجه نیستند که این رضایت کوتاه مدت خواهد بود و از بین خواهد رفت.

این جامعه‌شناس در خصوص توصیه‌های دین برای افزایش حس رضایتمندی از زندگی ادامه داد: در هر کجای از متن دین به ترجیح منافع جمعی بر منافع فردی اشاره شده است. همچنین آیات و روایات زیادی در خصوص تاکید بر همبستگی و وحدت در اسلام وجود دارد.

اطمینان تصریح کرد: به عنوان نمونه در دین به صله ارحام تاکید زیادی شده است؛ گاهی در این دید و بازدیدها خیلی از مشکلات افراد حل می‌شود و به انسجام و وحدت بیشتر اجتماعی کمک خواهد کرد و حتی باعث کاهش بیماری های روانی و جسمی خواهد شد.

این جامعه‌شناس عنوان کرد: تاکید دین بر مسئولیت نسبت به دیگران و خصوصا همسایگان و اقوام قابل چشم پوشی نیست. دین همواره تاکید بر مسئولیت همه ما نسبت به کشور و جامعه داشته است. به طور مثال تاکید دین بر نماز جماعت نشان دهنده تقدم هویت اجتماعی بر هویت فردی است.

وی اظهار کرد: ما به عنوان یک مسلمان باید توجه داشته باشیم که هدف دین از تاکید بر این موضوعات، سالم ماندن اجتماع و افزایش همبستگی است. این موضوع در تمامی مناسبت های فرهنگی از جمله اعیاد و... قابل مشاهده است. حتی با توجه به آغاز ماه محرم می توان به اهداف امام حسین(ع) در این خصوص اشاره کرد که ایشان آینده جامعه و اسلام را بر منافع شخصی خود مقدم دانست.

اطمینان یاآور شد: به باور بنده برخلاف اعتقاد ما به مسائل دینی، این موضوع دیده نمی شود. تأکید من بر بازخوانی این مسائل است. باید در این ماه از این فرصت استفاده و مجالس و نشست‌هایی در این خصوص برگزار کرد.

انتهای پیام