به گزارش ایکنا از لرستان، یکیاز آیینهای سنتی مردم لرستان در ایام محرم به «تراش عباس موسوم» است. بنابر اسناد و مقاتلی که بیان کننده قیام اباعبدالله الحسین(ع) هستند لشکر عمر بن سعد در روز هفتم آب را بر اهلبیت امام حسین(ع)، میبندد و مانع از دسترسی آنان به شط فرات، میشوند.
بر پایه این گزارش در روز هفتم اهلبیت امام حسین(ع) به هنگام آخرین دسترسی خود به آب فرات، غسل شهادت میکنند لذا طبق این آیین از قدیمالایام در لرستان رسم بوده که برای همدردی با اهلبیت پیامبر اکرم(ص) در روز هفتم محرم، مردان استحمام کرده و صورت خود را میتراشند و غسل میکنند که این آیین سنتی با نام «تراش عباس» مرسوم است.
آیین سنتی «تراش عباس» همانند آیین گلمالی و چهل منبر از آیینهای قدیمی و سنتی مردم لرستان در ایام محرم و در سوگ شهادت اشرف اولاد آدم، فرزند زهرا حضرت اباعبدالله الحسین(ع) است.
چهل منبر؛ آیینی ویژه بانوان در لرستان
آيين چهل منبر يكیاز مراسمهای ويژ ه بانوان در روز تاسوعا است كه به ياد حضرت زينب كبری(س) توسط بانوان لرستانی اجرا میشود.در اين آيين سنتی بانوان ديار لرستان صبح روز تاسوعای حسينی با ذكر صلوات و اسماء جلاله برای برگزاری آيين چهل منبر آماده می شوند.
در حين برگزاری اين آيين معنوی و سنتی بانوان با پای برهنه و نقاب بر صورت 40 شمع را در 40 مجلس عزای حسينی به نيت 40 مجلس عزا در دست گرفته و با راز و نياز با معبود خويش، ضمن سوگواری برای شهدای اين واقعه، حاجات و نيازهايشان را با ايزد منان نجوا می كنند.
بانوان لرستانی شركتكننده در اين آيين از ابتدا تا انتهای مراسم با نيتی درونی روزه سكوت میگيرند و بدون هيچ حرف و سخنی تنها به ذكر دعا و كلمه «الله» و «صلوات بر محمد (ص) و خاندان پاكش»، مسير حركت خود را ادامه میدهند.
معمولاً در شهر خرمآباد اين مراسم را از امامزاده زيدبن علی(ع) شهر خرمآباد آغاز كرده و حركت خود را در مناطق مختلف شهر تا منطقه باغ دختران خرمآباد ادامه میدهند.
همچنين در اين آيين، بانوان در عزای سيدالشهدا و به نشانه همراهی با يگانه بانوی صبر و ايثار، حضرت زينب(س) با پاهايی برهنه و صورت پوشيده در سطح شهر به راه میافتند.
«گِل مالی»؛ آیین چند هزارساله مردم لرستان
آیین گِلمالی مردم خرمآباد و برخی شهرهای استان لرستان ازجمله کوهدشت که آیینی به یادگار مانده از پیشینیان قوم لـُـر است.سالهاست که اوج غم و اندوه این مردم ولایتمدار را در عزای سیدالشهدا نشان میدهد.
برای برگزاری آیین گلمالی مردم عزادار خرمآباد همزمان با عصر تاسوعا، حوضچههای بزرگ سه تا 6 متری را آماده کرده و خاک رس نرم را در میان این حوضچه بهصورت گنبدی جمعآوری میکنند.
دور تا دور این حوضچه را با گلاب تزیین کرده و مردم عزدار نیز شمع استغفار و طلب حاجت خود را با فرا رسیدن شب، در اطراف حوضچه روشن میکنند.
صبح روز عاشورا، پیش از طلوع آفتاب، خاک رس با گلابها مخلوط شده و گلی نرم و یکدست حاصل شده، گلی که با حاجات و استغفار عزادارات آمیخته شده و بر پیکر آنها نقش میبندد.
جوانان هیئتهای عزادار نیز پیش از طلوع آفتاب با پوشیدن لباس مشکی در کنار حوضچه حاضر میشوند و به نوبت در این حوضچه غلطیده و سر و صورت را با گل میپوشاند.
بسیاری از مردم ازجمله سالمندان، زنان و کودکان نیز که امکان غلطیدن کامل آنها در حوضچه گِل وجود ندارد، هریک با بر دست داشتن کاسهای کوچک، در کنار حوضچه حاضر میشوند و از گل باقی مانده برای اهل خانواده به خانه میبرند تا به سر و صورت و شانهها بزنند.
همچنین در کنار این حوضچه، فردی مشغول گلمالی کودکان با پنجه گل مالی شده است به این صورت که پنچه گل اندود خود را به یاد دستان قمر بنی هاشم(ع) به پشت کمر کودکان زده و نقش پنجه بر لباش آنان نقش میبنندد.
«گِل مالی»، آیینی به یادگار مانده از پیشینیان قوم لـُـر است که مردم خرمآباد در مواقع مصیبت از دست دادن عزیزترین افراد انجام میدهند و شور مراسم گِل مالی در روز عاشورای حسینی و عزاداری اباعبدالله الحسین(ع) دیده میشود که مردم این شهرستان از روزها قبل از عاشورا خود را برای این مراسم آماده میکنند.
روز قبل از عاشورا عدهای از جوانان هیئت اقدام به جمعآوری هیزم برای بر پا کردن آتش میکنند و در صبح عاشورا عزاداران حسینی که در گِل میافتند به دور آتش جمع میشوند تا از سرما حفظ شوند.
بعد از خشک شدن، عزاداران با اشعاری ازجمله «این بدن از کیست که سر ندارد ـ عزیز زهرا است کفن ندارد، زاده زهراست، عزیز زینب بیکس و یاور صحت ندارد» شروع به سینهزنی میکنند.
سینهزنها دستهدسته گرد هم میآیند، با سینه زدن دستهجات گردوغباری به آسمان بلند میشود و روی چهره همه عزاداران حسینی مینشیند که غم و ماتم از چهره یکیک عزاداران حسینی دیده میشود.
یادآور میشود، عزاداری مردم لرستان در سالهای دورتر بهگونهای بود که تکیه و خیمههایی بر پا میکردند و کنار آن شهادت امام حسین(ع) را روایت میکردند و در روز عاشورا گِل بر شانهها و سر میگذاشتند و آتش که بهمنزله پاکی و روشنایی بر زمین است را بر پا و شروع به چمری زدن و مُویهخوانی میپرداختند.
انتهای پیام