دفاع مقدس؛ صحنه پیوند عقلانیت در برنامه‌ریزی و ارزش‌مداری/ خاطره‌ای از عملیات‌های کربلای 4 و 5
گروه سیاسی ــ جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله(ع) با بیان اینکه در دوران دفاع مقدس، برنامه‌ریزی و محاسبات دقیقی برای انجام تک‌تک عملیات‌ها انجام می‌شد: گفت: در واقع این‌گونه نبود که بی‌حساب و کتاب عملیاتی انجام شود، بلکه انتخاب منطقه عملیات، شناسایی، آموزش نیروها برای انواع مناطق عملیاتی، پشتیبانی، بررسی توان دشمن، برنامه‌ریزی بر روی پاتک دشمن و حتی انجام اقدام مقتضی در صورت لو رفتن عملیات همگی با طراحی و محاسبات دقیق که گاه ماه‌ها طول می‌کشید، صورت می‌گرفت.
سردار اسماعیل کوثری، جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله(ع)، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره اهمیت ارائه تصویر واقع‌بینانه، صحیح و باورپذیر از جنگ تحمیلی و نقش برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری بر مبنای واقعیات میدانی در دوران دفاع مقدس در کنار توجه به ارزش‌ها و انگیزه‌های الهی گفت: بحث طراحی برای انجام عملیات چند ماه طول می‌کشید. به این دلیل که در وهله نخست منطقه مورد نظر با محاسبات همه‌جانبه انتخاب و همه جوانب آن منطقه از نظر سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و خصوصاً از بعد مکانی بررسی می‌شد و این مسئله کار فکری بلندمدتی بود که باید اساسی و زیربنایی عمل می‌شد.
تشریح مراحل مختلف انجام یک عملیات/ هیچ عملیاتی بی حساب و کتاب انجام نمی‌شد
وی افزود: مرحله بعد از تعیین منطقه، شناسایی منطقه بود که به تدابیر بسیار دقیقی نیاز داشت که اولاً دشمن متوجه و حساس نشود و بتوان از اصل غافل‌گیری استفاه کرد و دشمن را فریب داد. براین اساس همه این اقدامات با برنامه‌ریزی و محاسبات دقیق بود که مرحله به مرحله دنبال می‌شد. مرحله بعد این بود که گردان‌ها، تیپ‌ها و لشکرها چه نوع آموزش‌هایی باید ببینند که به طور مثال اگر عملیات آبی ــ خاکی بود، یک نوع آموزش می‌خواست و اگر آبی بود آموزش دیگری را می‌طلبید و اگر هم در دشت بود به برنامه آموزشی مجزایی نیاز داشت.
سردار کوثری اظهار کرد: علا.ه بر این موارد بحث پشتیبانی هم اهمیت داشت که باید با حساب و کتاب درستی انجام می‌شد، مثلاً پشتیبانی باید از داخل باشد یا خارج، میزان آن چقدر باشد و به چه شکلی در زمانی مناسب و به موقع انجام شود و لذا این هم به برنامه‌ریزی نیاز داشت و حتی باید برای آن بودجه در نظر گرفته می‌شد.
جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله با بیان اینکه همه این مسائل با برنامه و طراحی دقیقی انجام می‌شد نه اینکه بی‌حساب‌وکتاب باشد، گفت: بعد از این اقدامات، وضعیت و توان دشمن بررسی می‌شد. مرحله بعد انجام رزمایش مشابهی بود. به نحوی که دشمن متوجه نشود. مسئله دیگر اعزام نیرو درعقبه بود که این کار را پایگاه‌ها، نواحی و مناطق سپاه انجام می‌دادند.
وی ادامه داد: در نهایت نزدیک زمان عملیات همه این اطلاعات و اقدامات در اختیار فرمانده تیپ و لشکر قرار می‌گرفت که باید به بهترین شکل از این‌ها استفاده و فرماندهی می‌کرد تا آن نتیجه مدنظر به دست بیاید و اهداف مشخص در عملیات اجرایی شود. علاوه بر همه این مراحل، مرحله بااهمیت این بود که با شروع عملیات دشمن مقابله می‌کرد و لذا برای پاتک‌های دشمن هم باید برنامه‌ریزی و طراحی می‌شد، نیروهای احتیاط در نظر گرفته می‌شد و تخلیه مجروح و شهید از دیگر مسائلی بود که باید گفت ماه‌ها، روزها و ساعت‌ها بحث می‌شد تا یک عملیات انجام شود.
سردار کوثری یادآور شد: اگر یک جایی از عملیات نقصی پیدا می‌کرد، مثلاً اگر دشمن متوجه می‌شد، آگاهی خود را در این مورد بیان نمی‌کرد. لذا مثلاً عملیاتی انجام می‌دادیم، ولی چون دشمن متوجه می‌شد اجازه نمی‌داد به نتیجه مدنظر برسیم. پس اینجا باید فکر می‌کردیم چه زمانی تصمیم بگیریم که عملیات را انجام بدهیم یا اینکه عملیات را متوقف یا قطع کنیم.
خاطره‌ای از تصمیم‌گیری در عملیات‌های کربلای 4 و 5/ جان یک نیرو هم برای فرمانده مهم بود
جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله با اشاره به عملیات کربلای 4 گفت: شاید ماه‌ها برای این عملیات طراحی و برنامه‌ریزی انجام شد، اما چون دشمن متوجه شده بود ما نتوانستیم به اهداف تعیین‌شده دست یابیم. لذا تصمیم‌گرفته شد که این عملیات بیشتر از 8 ساعت ادامه پیدا نکند تا از تلفات جلوگیری شود. این‌ها مسائلی است که براساس محاسبات دقیق برنامه‌ریزی و تصمیم گرفته می‌شد.
وی تصریح کرد: در واقع این‌گونه نبود که شخصی پشت میز نشسته باشد و تصمیم بگیرد. یکی از مسائل مهم حفظ جان بچه‌ها و نفرات بوده و حتی جان یک نفر از بچه‌ها برای فرمانده عزیز بود. پس باید با تصمیمات و برنامه‌ریزی دقیق این کار انجام می‌شد.
سردار کوثری به عنوان نمونه دیگر به عملیات کربلای 5 اشاره کرد و گفت: در این عملیات مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی وارد شد و چیزی در حدود دو شبانه‌روز روی موضوع منطقه کربلای 5 با فرماندهان بحث شد و بعد از آن تا نیمه‌های شب و حتی تا نماز صبح و سپس تا نماز مغرب و عشاء جزئیات آن بررسی شد.
تناقضی میان ابعاد ارزشی و انگیزه الهی نیروها با طراحی و برنامه‌ریزی دقیق وجود ندارد
وی ابراز کرد: اینکه بعضی افراد می‌خواهند وانمود کنند که در دفاع مقدس عملیات‌ها و روند جنگ بدون طرح و برنامه‌ریزی بود، ناشی از بی‌اطلاعی است یا اینکه معاند هستند. اصل قضیه این است که در دفاع مقدس یک وجب از خاک کشور عزیزمان هم از دست نرفت و در اختیار دشمن باقی نماند. در صورتی که در دویست سال گذشته هر کشور بیگانه‌ای که به ایران حمله می‌کرد یک قطعه‌ای از خاک ایران جدا می‌شد.
سردار کوثری با اشاره به اینکه علاوه بر این‌ها مسائل فرهنگی و ارزشی مانند توکل به خدا و انگیزه الهی رزمندگان نیز بسیار اهمیت داشت، گفت: در واقع جنبه فرهنگی و ارزشی برای رزمندگان اولویت داشت. برای نمونه زمانی که نیروها در منطقه‌ای مستقر می‌شدند و می‌خواستند اردوگاه بزنند اولین جایی که برپا می‌کردند حسینیه بود تا نماز جماعت اقامه و مراسم مذهبی برگزار شود و بعد چادرهای گردان‌ها و انفرادی برپا می‌شد. در واقع نه تنها به هیچ وجه تناقضی میان انگیزه‌های الهی و ارزشی در کنار برنامه‌ریزی و طراحی هوشمندانه برای انجام عملیات وجود نداشت، بلکه این دو بال در یک راستا عمل می‌کردند و باعث موفقیت می‌شدند.
جانشین فرمانده قرارگاه ثارالله درباره مقایسه نوع همراهی مردم با مسئولان در آن دوران و زمان حال و دلایل کمرنگ شدن این مسئله در شرایط فعلی گفت: الان اگر مسئولان با مردم صادق باشند و زمانی که مثلاً بحث حقوق‌های نجومی پیش می‌آید آن را توجیه نکنند، مردم پای انقلاب و نظام ایستاده‌اند. اما وقتی که برخی مسئولان دروغ بگویند مردم نه تنها دیگر آن‌ها را قبول نخواهند داشت، بلکه نسبت به آن‌ها تنفر هم پیدا می‌کنند.
گفت‌وگو از مهدی مخبری
انتهای پیام
