به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مراسم نکوداشت هفته دفاع مقدس و افتتاح نمایشگاه تصاویر و اسناد دوران دفاع مقدس پیش از ظهر امروز سهشنبه 3 مهر به همت سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس وابسته به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس و با همکاری سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در سالن همایشهای ساختمان اداری سازمان اسناد و کتابخانه ملی برگزار شد.
در ابتدای این مراسم علی زرافشان، معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی، به ایراد سخن پرداخت و گفت: سالهای دفاع مقدس برای ما، کشور و مردم مملو از تجلی صبر و شکیبایی است و در شرایطی که همه دنیا بسیج شده بودند تا امت ایران اسلامی را به زانو درآورند، خداوند موهبت صبر و بردباری در برابر شداید و سختیها را به ما ارزانی داشت و توانستیم به این پشتوانه و توکل بر خدا و متکی به توان داخلی و البته سلحشوری جوانان غیور این آب و خاک ظفرمندان به دشمن پیروز شویم.
وی ادامه داد: به پاس این مجاهدت و به تأسی از قرآن مجید که میفرماید: «وَذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ» ما نیز هر ساله یاد و خاطره این ایام را که هر لحظه آن برای ما قدسی است پای میداریم و در حد توان خود سعی در احیا و تداوم این راه و مسیر متعالی که ارزشهای والای اسلامی و انسانی در آن زنده می ماند، داریم.
زرافشان تصریح کرد: معاونت اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران وظیفه و رسالت سنگینی در احیا، ثبت و تداوم این ایام خاطرهانگیز در تاریخ معاصر برپایه اسناد و مدارک به جای مانده از آن دوران دارد و بر این باور است که آیندگان با رجوع به این اسناد موثق میتوانند برشی از تاریخ را که نشان از مجاهدت، ایثار و ازخودگذشتگی مردمان این مرزوبوم دارد را به روشنی درک کنند.
معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی افزود: ثبت و ضبط اسناد دوران پرفروغ دفاع مقدس از دو جنبه برای ما حائز اهمیت است؛ یکی به واسطه ارزش ذاتی این اسناد است که به هر حال به عنوان حافظ مردم ایران و انقلاب باید حفظ و حراست شوند و دیگری درسهایی است که بعدها با رجوع و مطالعه به هریک از آنها میتوانیم در آینده نزدیک و دور آن را چراغ راه خود برای پیمودن راه درست تا رسیدن به تعالی قرار دهیم.
وی در ادامه گفت: همکاران من در سازمان اسناد و کتابخانه ملی با استفاده از بهترین شیوههای فناورانه حفظ و آرشیو مدارک و اسناد در تلاش هستند تا امانتداران خوبی برای مردم به ویژه در زمینه نگهداری از اسناد دوران هشت سال دفاع مقدس باشند و از آن سو نیز باید از بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس تشکر ویژهای داشته باشیم که در این زمینه با سعی و تلاش کارهایی را به انجام رسانده و میرسانند.
زرافشان اظهار کرد: به هر حال هر یک از این مدارک میتواند دستمایه نویسندگان، اهالی قلم، تولیدکنندگان محصولات فرهنگی و هنری در راستای جاودانگی فرهنگ ایثار و مقاومت در آینده باشد و چه بهتر که چنین محصولاتی با تکیه بر اسناد موثق و متقن از دوران دفاع مقدس تولید شوند و با دوری از خیالپردازی و درج مطالب غیرواقعی تصویری روشن و شفاف از این برگ زرین تاریخ در اختیار آیندگان قرار گیرد.
معاون اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی تأکید کرد: در زمینه نگهداری اسناد مرتبط با دوران دفاع مقدس، این معاونت آرشیوی نسبتاً غنی را در اختیار دارد که با همکاری و تعامل با دیگر سازمان و نهادها توانستهایم به این مدارک به منظور حفظ و نگهداری از آنها دست پیدا کنیم، به طور مثال اسناد مربوط به بنیاد شهید انقلاب اسلامی که در اختیار ماست 1550 پرونده را شامل میشود و 848 پرونده در مورد اسناد جنگ را در اختیار داریم، اسناد جهاد سازندگی موجود در این معاونت مشتمل بر 820 پرونده است و مرکز ملی اسناد انقلاب اسلامی نیز در این مورد 623 پرونده را در اختیار ما قرار داده است.
وی در پایان سخنان خود گفت: این معاونت خود را در زمینه ثبت، نگهداری و نشر به موقع و کاربردی هریک از این مدارک مربوط به دفاع مقدس خود را مسئول دانسته و برنامههایی به این منظور تدارک دیده است که در زمان مقتضی اطلاعرسانی خواهد شد.
این گزارش حاکی است در ادامه این مراسم سردار پاسدار یعقوب زهدی، فرمانده توپخانه سپاه در دوران دفاع مقدس، نیز به ایراد سخن پرداخت و گفت: ابتدا باید از نهادها و سازمانهایی همچون کتابخانه ملی و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس که تلاش ساعی در حفظ و نگهداری از اسناد و مدارک دوران انقلاب اسلامی و دفاع مقدس دارند تقدیر و تشکر داشته باشم و باید به این نکته اذعان کنم که بر طبق همان مدارک و اسناد موجود برخی از تصمیمگیریهای نظام در دوران پس از انقلاب اسلامی و پیش از آغاز جنگ متأسفانه تصمیمات درست و بخردانهای نبود که ما در ابتدای تجاوز نظامی دشمن و پس از آن نیز از این بابت دچار مشکل و خسارات متعددی شدیم که البته ارزش این مدارک و اسناد به جای مانده در این است که امروز با مطالعه آنها درس عبرت از برخی از بیتدبیریها گرفته و در صورت بروز موارد مشابه در آینده مجدد دچار آزمون و خطا نشویم.
وی با اشاره به اینکه در تصمیمات آن روزهای شورای عالی انقلاب اسلامی به امنیت ملی چندان توجه نمیشد گفت: چنین بیتوجهی که به طور حتم مدارک و اسناد آن در قالب صورتجلسههایی باقی مانده و نگهداری میشود موجب شد که براساس تصمیمی نابخردانه کادر نیروهای مسلح بدون آنکه تخصص و حوزه وظیفهای آنها در نظر گرفته شود و اینکه اساساً برای چه کاری تربیت شدهاند در قالب نیروهای بومی به زادگاه و موطن خود منتقل شوند و نتیجه آنکه با وجود دارا بودن جنگافزار نسبتاً غنی که در اختیار داشتیم نیروی متخصص برای استفاده از آنها را در اختیار نداشته باشیم.
سردار زهدی با اشاره به اینکه ما در زمان هجوم رژیم بعث عراق به میهن غافلگیر نشدیم تصریح کرد: چطور میشود حدود یک سال و اندی پس از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد تحرکات نظامی عراقیها باشیم و آنها در سلسله اقداماتی مشغول شناسایی مرزهای ما باشند و ما متوجه این نکته نباشیم که آنها چه خیالاتی در سر دارند. غافلگیری ما در زمان هجوم عراق به ایران غافلگیری از نظر نبود، بلکه استراتژی مناسب دفاعی بود که موجب شد توان نظامی ما تا حدود زیادی در اوایل جنگ ضعیف شود.
وی در ادامه گفت: در روزگار کنونی بسیاری از مردم آمریکا را مقصر اصلی حمله نظامی عراق به ایران نمیدانند و به این نکته اشاره میکنند که نقش تحریکآمیز اتحاد جماهیر شوروی در این زمینه بیشتر است که باید گفت ممکن است چنین چیزی صحت داشته باشد، اما براساس همان مدارک و اسنادی که به طور حتم شما هم تعدادی از آنها را در اختیار دارید آمریکا عامل اصلی حمله عراق به ایران بود چراکه پس از ناکامی در انجام برخی از توطئههای داخلی، حمله طبس و انجام برخی کودتاهای نافرجام تصمیم بر آن داشت تا با حمله نظامی ضربهای اساسی به نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران بزند.
زهدی افزود: دو خط مشی در رأس تصمیم حمله نظامی علیه ایران در میان سردمداران آمریکایی وجود داشت. یکی اینکه با انجام این کار آنها از آنجا که همواره در زمینه تهیه تسهیلات نظامی حتی به شکل غیرمستقیم وابسته به آمریکا هستند، این کار موجب فروش بیش از اندازه تسلیحات نظامی آمریکا، که بسیار برای آنها سودآور خواهد بود، میشود و دیگر اینکه حتی اگر ایران زیربار نرود تا از آمریکا تسلیحات نظامی بخرد، با تضعیف شدن حاکمیت در ایران آمریکا خواهد توانست در وقت مقتضی به این کشور حمله کرده و آن را به تصرف خود درآورد.
این سردار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تأکید کرد: گویا به جهت این عزمی که در میان سیاستمداران آمریکایی وجود داشت از جایی آنها احساس کردند که رژیم بعثی عراق را به جهت دارا بودن برخی اندیشههای خصمانه با ایران میتوانند با خود همراه کنند چرا که رژیم عراق به فاصله تقریباً 5 دهه از سقوط دولت عثمانی شکل گرفته بود و چندان هویت سیاسی در منظقه نداشت و از سوی دیگر چندان به منابع طبیعی موجود در منطقه دسترسی نداشت و حداقل این بود که اروندرود و بخشی از خاک خوزستان را از آن خود میدانست. در نتیجه دو منحنی تخاصم امریکا و عراق با وجود آنکه چندان ربطی به هم نداشتند در جایی با یکدیگر تلاقی کرده و مصمم به جنگ با ایران شدند.
زهدی ادامه داد: یک مسئله دیگر هم برای رژیم بعثی عراق برای بهانه به ایران موضوعیت داشت و آن جلوگیری از گسترش انقلاب اسلامی و صدور آن در بسیاری از کشورهای منطقه بود که البته تا این لحظه هیچیک از دول استکباری، که در مقاطعی عراق را برای حمله به ایران تحریک کردند، قادر به جلوگیری از نفوذ این تفکر و اندیشه انقلابی حداقل در منطقه نشدهاند؛ نگرانی که همچنان وجود دارد و آمریکا نسبت به آن بیمناک است و تمام فشارهای سیاسی ترامپ هم برای جلوگیری از این گسترش و نفوذ است. عراق حتی حداقل قادر به تصرف خورستان به عنوان شریان حیاتی ایران با توجه به میدانهای گازی و نفتی نشد، چراکه هیچگاه تصور چنین مقاومت و بازدارندگی را از سوی نیروهای مردمی ایرانی در مقابل خودش نداشت، صدام آن زمان به نیروهای خود گفته بود که شما به جنگ نمیروید، یک راهپیمایی ساده است و تنها باید در مواضعی که مشخص شده است مستقر شوید، اما هیچگاه تصور نمیکرد که این راهپیمایی به ظاهر ساده تبدیل به یک جنگ تمامعیار نظامی شود که هشت سال به طول بینجامد و او به کوچکترین خواستهاش نرسد تا جایی که به رئیسجمهور وقت نامه مینویسد و معترف میشود که شما ایرانیان به هر چه خواستید رسیدید و ما به کوچکترین خواسته خود نرسیدیم. حال شما پس از نزدیک به 40 سال از آغاز جنگ قضاوت کنید که پیروز واقعی جنگ تحمیلی کیست؟
زهدی در پایان سخنرانی خود به نتایج، دستاورد و درسهای دفاع مقدس اشاره کرد و گفت: توصیه من به نسل جوان این است که این سه حوزه را در هم خلط نکند، چون سه موضوع کاملاً متفاوت از یکدیگر هستند. در زمینه نتایج دفاع مقدس همانطور که اشاره کردم ما با وجود همه افت و خیزها و لطمات و بروز سختیها و مشکلات به نتیجه مقبولی رسیدیم و آن اینکه نگذاشتیم عراق و آمریکا به ابتداییترین تصورات و اهداف خود برسند. در مورد دستاوردها هم باید گفت که ما توانستیم حداقل مجربترین فرماندهان و مستشاران نظامی را تربیت کنیم، افرادی که امروز تنها با بردن تفکر در سوریه و عراق ماشین نظامی دشمن را فلج کردهاند و یا فردی همچون شهید تهرانی مقدم به چنان باور و خوداتکایی میرسد که قادر است مجهزترین موشکهای نظامی را طراحی کند و بسازد. در مورد درسهای دوران دفاع مقدس که به آنها اشاره شد، با مطالعه مدارک و اسناد میتوان نکتههای آموزنده بسیاری از آن استخراج کرد.
در ادامه این مراسم با حضور جمعی از مسئولان از دو کتاب با نامهای «الگوهای سازماندهی اسناد دفاع مقدس» نوشته سردار غلامرضا علاماتی و «تاریخ شفاهی اسیرداری(میهمانان ناخوانده)» نوشته نسرین نگاهبان رونمایی شد و به نمایندگی از سایر کارمندان و کارکنان ایثارگر سازمان اسناد و کتابخانه ملی از افراد زیر تقدیر شد:
فاطمه فرسی، فرزند شهید فرسی؛ حمید زمانی، جانباز 70 درصد؛ قربان نیازی، رزمنده دوران دفاع مقدس.
همچنین در ادامه این مراسم امیرسرتیپ محمد فهمیده، جانشین بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، در سخنان کوتاهی با تقدیر و تشکر از سازمان اسناد و کتابخانه ملی برای برگزاری این مراسم گفت: حماسه دفاع مقدس صرفنظر از سلحشوری و جانفشانی مردم ایران، شاخص بزرگی داشت و آن عملی شدن اندیشه دفاعی امام(ره) در طول هشت سال تهاجم بود.
وی گفت: فرهنگسازی که امام خمینی(ره) برای تحقق این آرمان انجام داد موجب شد تا در تمامی مقاطع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس نیروهایی از هر قشری با هر دین و مذهب و اعتقادی در جبهههای نبرد دوران هشت سال دفاع مقدس فعالیت کنند و با اتحاد و انسجامی مثالزدنی در برابر تهاجم دشمن ایستادگی به خرج دهند و از هرکدام از این اقشار و ادیان و مذاهب شهیدانی تقدیم انقلاب و نظام شدهاند.
فهمیده در پایان گفت: بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس و سازمان اسناد و مدارک، وابسته به این بنیاد، متولی حفظ و حراست از اسناد و مدارک این سند افتخار تاریخ ملت مسلمان ایران است و باید از این اتفاق بسیار خرسند باشیم که سازمان اسناد و مدارک دفاع مقدس و سازمان اسناد و کتابخانه ملی در راستای این مهم تعامل و همکاری مثبت و سازندهای دارند.
حسن ختام این مراسم نکوداشت نیز اجرای دو قطعه موسیقی از سوی گروه موزیک دانشگاه افسری ارتش جمهوری اسلامی ایران بود و سپس حضار برای افتتاح نمایشگاه اسناد و تصاویر هشت سال دفاع مقدس به طبقه زیر همکف ساختمان اداری سازمان اسناد و کتابخانه ملی مراجعه کردند.
گزارش از امیرسجاد دبیریان
انتهای پیام