نگاه سینمای دفاع مقدس به خاطر سرخ لاله‌ها/ 9
روابط حاکم در فیلم‌های دفاع مقدسی مشابه خارجی ندارد / سینمای دفاع مقدس؛ نیازمند روحیه حماسه
گروه هنر ــ یک کارگردان سینما گفت: روابطی که در سینمای دفاع مقدس وجود دارد در هیچ کجای دنیا قابل مشاهده نیست، برای همین این سینما می‌تواند حرف‌های زیادی برای بازگویی در سینمای جهان داشته باشد.
حمید بهمنی، کارگردان سینما و تلویزیون در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا؛
درباره جایگاه و شرایط فیلمسازی در سینمای دفاع مقدس، اظهار کرد: مقام معظم رهبری بار‌ها در سخنان خود تاکید کرده‌اند دفاع مقدس اقیانوس بیکرانی است که ما از آن جرعه جرعه برداشت می‌کنیم، اتفاقی که در سینمای دفاع مقدس هم رخ داده است، زیرا با وجود تولید کار‌هایی چند در این حوزه باز هم به‌شدت در این عرصه کم‌کار بوده‌ایم. درباره کم‌کاری موجود نیز عموماً دو دلیل ذکر می‌شود که دو حوزه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری را در بر می‌گیرد. در شکل اول مدیران سینمایی، ایفاگر نقش مهم هستند، چون آن‌ها هستند که با در اختیار داشتن سرمایه این امکان را برای فیلمسازان فراهم می‌کنند تا کار‌های دفاع مقدسی تولید شود، اما عموماً این تسهیلات یا به صورت اندک در اختیار افراد قرار می‌گیرد یا اینکه تنها چند نفر در این زمینه مشمول حمایت‌ها می‌شوند.
وی افزود: اینکه جامعه در شرایط فعلی به لحاظ اقتصادی مشکلات عدیده‌ای را پشت سر می‌گذارد قابل‌درک است، اما وقتی ما عدم مدیریت صحیح را در این حوزه می‌بینیم دیگر آن را به مسائل اقتصادی نمی‌توانیم ربط دهیم. بگذارید روشن‌تر بگویم. گاهی اوقات سرمایه‌ای کلان در اختیار یک فیلم قرار می‌گیرد تا به‌اصطلاح کاری فاخر تولید شود، هدفی که محقق شدنش نیز صد در صد نیست. در چنین شرایطی به نظرم مدیریت مطلوب آن بود که هزینه تولید یک کار پرهزینه صرف ساخت چند کار شود تا به‌جای سرمایه‌گذاری روی یک فیلم، چند کار به ارزش‌های دفاع مقدس بپردازد.
کارگردان فیلم «گلوگاه شیطان» ادامه داد:، اما بحث دوم که از آن به‌عنوان نرم‌افزار نام می‌برم به فضای فیلمسازی مربوط است. در زمان حال متأسفانه تنها یک‌شکل از فیلمسازی مدنظر سینمای روشنفکری است. آن نیز کار‌هایی است که به معضلات اجتماعی می‌پردازند، البته این شکل از سینما یکی از گونه‌های مهم هنر هفتم است، اما به شرطی که فیلم با تکیه و بر تحقیق ساخته شود. منظور اینکه وقتی آسیبی نشان داده می‌شود چرایی و راهکار آن‌هم در کاردیده شود تا اولاً جامعه بابت تماشای آن کار درس گیرد، دوم اینکه احساس امید از بین نرود. برای مثال به معضل اعتیاد اشاره می‌کنم. وقتی می‌خواهیم از مضرات اعتیاد حرف زنیم باید نشان دهیم که در اوج فلاکت هم قادریم بااراده به زندگی بازگردیم، نه اینکه افتادن در این منجلاب به معنای سقوط بدون بازگشت مطرح شود.
بهمنی گفت: من سینمای دفاع مقدس را دارای شرایط مطلوب نمی‌دانم. این اتفاق را اگر بخواهیم با سینمای روز جهان مقایسه کنیم متوجه عقب‌افتادگی‌های خود خواهیم شد. در غرب با وجود گذشته ۷۰ سال از جنگ جهانی دوم هنوز در این حوزه فیلم ساخته می‌شود، فیلم‌هایی که برخی از آن‌ها در کشور ما نیز طرفدار دارد در فیلم‌هایی موردنظر به شکلی رویا‌پردازانه قهرمان‌پردازی و ایثار را می‌بینیم، درحالی‌که بسیاری از گفته‌های آن‌ها با واقعیت همخوان نیست، اما در هشت سال دفاع مقدس ما ارزش‌هایی وجود داشت که بازگویی آن برای همه مردم به‌شدت جذاب است.
این کارگردان سینمای دفاع مقدس گفت: چند سال پیش فیلم «آن مرد آمد» در کشور ترکیه به نمایش در‌آمد. در برخی از سانس‌های فیلم، مردم بار‌ها به من می‌گفتند، در فیلمم چه زیبا روابط آدم‌ها تصویر شده است. آن‌ها تأکید می‌کردند در فیلم‌های خارجی هیچ‌گاه این مناسبات را ندیده بودند و این مسئله به‌شدت برایشان جذاب بود. من نیز به‌عنوان کارگردان فیلم به آن‌ها می‌گفتم تنها بخش کوچکی از مقاومت ما عملیات نظامی بود، اما قسمت مهم‌تر، روابط انسانی و دینی بود که دفاع ما را متمایز از همه جنگ‌های دنیا می‌کرد. با این توضیح باید بگویم، ظرفیت فیلمسازی در این حوزه حتی قادر است مخاطب بین‌المللی را هم جذب خود کند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا سفارشی‌سازی حاکم بر این ژانر، عاملی در جهت تضعیف این دست آثار نیست؟ گفت: متأسفانه عنوان هایی چون سفارشی‌سازی یا فیلم‌های حکومتی، چماقی شده تا به‌واسطه آن فیلم دفاع مقدسی به حاشیه رانده شود، در صورتی‌که اکثر تولیدات سینمایی از کمک‌های دولتی برخوردار هستند. نکته دیگر اینکه ما در این حوزه کار‌هایی بسیار خوبی چون «آژانس شیشه‌ای» یا «بوی پیراهن یوسف» را هم داشته‌ایم که بخش خصوصی تولید‌کننده آن بوده و آن کار‌ها هم بجز افتخارات سینما محسوب می‌شود، پس وقتی درباره این ژانر حرف می‌زنیم بهتر است انصاف را رعایت کنیم.
بهمنی با تأکید بر اینکه رواج الگو‌های غربی در سینمای دفاع مقدس آسیبی بسیار خطرناک برای این ژانر است، تصریح کرد: در هشت سال دفاع مقدس ما موضوعاتی چون شهادت، ایثار و... وجود دارد که در هیچ سینمایی قابل‌مشاهده نیست. این ویژگی کاملاً متضاد با سینمای اومانیستی و فرمالیستی غرب است، بنابراین اینکه ما بخواهیم به بهانه جذابیت الگو‌های خود را متناسب با سینمای غرب کنیم به نظرم خطایی بزرگ مرتکب شده‌ایم که غیرقابل اغماض است.
وی در پایان تأکید کرد: همه از شرایط فعلی کشور خبر داریم و می‌دانیم چگونه مشکلات اقتصادی مردم را آزار می‌دهد، برای همین به نظرم سینما موظف است تا روحیه حماسی را در مردم بیدار کند تا با امید و مقاومت بتوان مشکلات را پشت سر گذاشت.
گفت‌و‌گو از داود کنشلو
انتهای پیام
وی افزود: اینکه جامعه در شرایط فعلی به لحاظ اقتصادی مشکلات عدیده‌ای را پشت سر می‌گذارد قابل‌درک است، اما وقتی ما عدم مدیریت صحیح را در این حوزه می‌بینیم دیگر آن را به مسائل اقتصادی نمی‌توانیم ربط دهیم. بگذارید روشن‌تر بگویم. گاهی اوقات سرمایه‌ای کلان در اختیار یک فیلم قرار می‌گیرد تا به‌اصطلاح کاری فاخر تولید شود، هدفی که محقق شدنش نیز صد در صد نیست. در چنین شرایطی به نظرم مدیریت مطلوب آن بود که هزینه تولید یک کار پرهزینه صرف ساخت چند کار شود تا به‌جای سرمایه‌گذاری روی یک فیلم، چند کار به ارزش‌های دفاع مقدس بپردازد.
کارگردان فیلم «گلوگاه شیطان» ادامه داد:، اما بحث دوم که از آن به‌عنوان نرم‌افزار نام می‌برم به فضای فیلمسازی مربوط است. در زمان حال متأسفانه تنها یک‌شکل از فیلمسازی مدنظر سینمای روشنفکری است. آن نیز کار‌هایی است که به معضلات اجتماعی می‌پردازند، البته این شکل از سینما یکی از گونه‌های مهم هنر هفتم است، اما به شرطی که فیلم با تکیه و بر تحقیق ساخته شود. منظور اینکه وقتی آسیبی نشان داده می‌شود چرایی و راهکار آن‌هم در کاردیده شود تا اولاً جامعه بابت تماشای آن کار درس گیرد، دوم اینکه احساس امید از بین نرود. برای مثال به معضل اعتیاد اشاره می‌کنم. وقتی می‌خواهیم از مضرات اعتیاد حرف زنیم باید نشان دهیم که در اوج فلاکت هم قادریم بااراده به زندگی بازگردیم، نه اینکه افتادن در این منجلاب به معنای سقوط بدون بازگشت مطرح شود.
بهمنی گفت: من سینمای دفاع مقدس را دارای شرایط مطلوب نمی‌دانم. این اتفاق را اگر بخواهیم با سینمای روز جهان مقایسه کنیم متوجه عقب‌افتادگی‌های خود خواهیم شد. در غرب با وجود گذشته ۷۰ سال از جنگ جهانی دوم هنوز در این حوزه فیلم ساخته می‌شود، فیلم‌هایی که برخی از آن‌ها در کشور ما نیز طرفدار دارد در فیلم‌هایی موردنظر به شکلی رویا‌پردازانه قهرمان‌پردازی و ایثار را می‌بینیم، درحالی‌که بسیاری از گفته‌های آن‌ها با واقعیت همخوان نیست، اما در هشت سال دفاع مقدس ما ارزش‌هایی وجود داشت که بازگویی آن برای همه مردم به‌شدت جذاب است.
این کارگردان سینمای دفاع مقدس گفت: چند سال پیش فیلم «آن مرد آمد» در کشور ترکیه به نمایش در‌آمد. در برخی از سانس‌های فیلم، مردم بار‌ها به من می‌گفتند، در فیلمم چه زیبا روابط آدم‌ها تصویر شده است. آن‌ها تأکید می‌کردند در فیلم‌های خارجی هیچ‌گاه این مناسبات را ندیده بودند و این مسئله به‌شدت برایشان جذاب بود. من نیز به‌عنوان کارگردان فیلم به آن‌ها می‌گفتم تنها بخش کوچکی از مقاومت ما عملیات نظامی بود، اما قسمت مهم‌تر، روابط انسانی و دینی بود که دفاع ما را متمایز از همه جنگ‌های دنیا می‌کرد. با این توضیح باید بگویم، ظرفیت فیلمسازی در این حوزه حتی قادر است مخاطب بین‌المللی را هم جذب خود کند.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا سفارشی‌سازی حاکم بر این ژانر، عاملی در جهت تضعیف این دست آثار نیست؟ گفت: متأسفانه عنوان هایی چون سفارشی‌سازی یا فیلم‌های حکومتی، چماقی شده تا به‌واسطه آن فیلم دفاع مقدسی به حاشیه رانده شود، در صورتی‌که اکثر تولیدات سینمایی از کمک‌های دولتی برخوردار هستند. نکته دیگر اینکه ما در این حوزه کار‌هایی بسیار خوبی چون «آژانس شیشه‌ای» یا «بوی پیراهن یوسف» را هم داشته‌ایم که بخش خصوصی تولید‌کننده آن بوده و آن کار‌ها هم بجز افتخارات سینما محسوب می‌شود، پس وقتی درباره این ژانر حرف می‌زنیم بهتر است انصاف را رعایت کنیم.
بهمنی با تأکید بر اینکه رواج الگو‌های غربی در سینمای دفاع مقدس آسیبی بسیار خطرناک برای این ژانر است، تصریح کرد: در هشت سال دفاع مقدس ما موضوعاتی چون شهادت، ایثار و... وجود دارد که در هیچ سینمایی قابل‌مشاهده نیست. این ویژگی کاملاً متضاد با سینمای اومانیستی و فرمالیستی غرب است، بنابراین اینکه ما بخواهیم به بهانه جذابیت الگو‌های خود را متناسب با سینمای غرب کنیم به نظرم خطایی بزرگ مرتکب شده‌ایم که غیرقابل اغماض است.
وی در پایان تأکید کرد: همه از شرایط فعلی کشور خبر داریم و می‌دانیم چگونه مشکلات اقتصادی مردم را آزار می‌دهد، برای همین به نظرم سینما موظف است تا روحیه حماسی را در مردم بیدار کند تا با امید و مقاومت بتوان مشکلات را پشت سر گذاشت.
گفت‌و‌گو از داود کنشلو
انتهای پیام
مطالب مرتبط
