وعاظ از طرح مطالب شبهه‌برانگیز در منابر خودداری کنند

به گزارش ایکنا؛ آیت‌الله رضا استادی شامگاه 11 مهرماه در ادامه مباحث خود در مورد تفسیر قرآن که در دارالقرآن علامه طباطبایی برگزار شد گفت: هزاران جلد کتاب در مورد قرآن نوشته شده است اما کتب تفسیری کامل و یا تفسیر نصف قرآن که چاپ شده شاید به صد جلد هم نرسد.

وی افزود: این تفاسیر ممکن است روایی، جامع و عرفانی باشند که در تفسیر عرفانی سخن از لغات و باطن آیات قرآن و در تفسیر جامع هم تبیین لغات و مباحث تاریخی و کلامی و ... است که نمونه آن تفسیر تسنیم آیت‌الله جوادی آملی است.

استادی با بیان اینکه تفسیر جامع، مراتبی دارد و اگر فردی 15 موضوع را در این تفسیر دنبال نکند حداقل باید هفت جهت را مانند مجمع البیان و یا المیزان مراعات کند تصریح کرد: ما قبل از تفسیر تبیان شیخ طوسی چند تفسیر مختصر روایی چاپ شده داریم که تفسیر فرات نمونه آن است که مشتمل بر 770 روایت است؛ روایات این تفسیر هم مربوط به آیات مرتبط با اهل‌بیت(ع) است.

این استاد حوزه بیان کرد: فرات در کتب رجالی مطرح نشده و رد و یا توثیق نشده و نسخه قرن دوم این تفسیر در دست است اما چون کتب معتبر از آن نقل کرده‌اند گفته شده می‌توان به این تفسیر متکی شد؛ البته این نوع کتب را زمانی مورد استناد قرار می‌دهیم که مطالب در موافقت با قرآن کریم باشد.

دبیر سابق شورای عالی حوزه علمیه بیان کرد: در قرن دوم تفسیر ابوحمزه ثمالی که دعای معروفی دارد و از صحابه امام سجاد است نقل شده، البته این کتاب در دست نیست ولی برخی روایات آن در کتب دیگر نقل شده است که یکی از فضلای عراقی مطالبی از ابوحمزه را در آثار مختلف جمع‌آوری و با عنوان تفسیر وی چاپ کرده است که در استفاده از این نوع آثار نباید صرفا فریب شهرت ابوحمزه را بخوریم و روایات باید تک به تک بررسی شود.

وی افزود: تفسیری منسوب به امام حسن عسکری(ع) هم داریم که از ابتدا مورد تردید بوده که آیا برای این امام است و یا اصحاب ایشان نقل کرده‌اند؛ مرحوم بلاغی رساله نوشته که این تفسیر معروف معتبر نیست و جعلی است و برخی هم مانند مجلسی به آن اعتماد کرده‌اند و برخی نیز حد میانه را گرفته و گفته‌اند هر روایتی که خوب و مورد اعتماد است قبول می‌کنیم و گرنه رد می‌شود.

آیت‌الله استادی با اشاره به تفسیر نعمانی بیان کرد: این تفسیر تنها شامل یک روایت مفصل از امام علی(ع) است که معلوم نیست چرا نام آن را تفسیر گذاشته‌اند. در این روایت آیات قرآن به 60 نوع تقسیم شده است که گاهی آن را محکم و متشابه سیدمرتضی هم نامیده‌اند که در بحار و در مجلدی جداگانه هم چاپ شده است.

وی اظهار کرد: تفسیر عیاشی یکی از تفاسیری است که می‌توان بر روی آن تکیه کرد که نیم از آن توسط خود وی نوشته شده ولی نیمی از آن معلوم نیست که برای او هست یا نه؛ این تفسیر شامل دو هزار و 500 روایت در ذیل آیات است.

استادی با بیان اینکه عیاشی از شخصیت‌های مهم تفسیری است که بیش از 200 کتاب داشته است عنوان کرد: ایشان مجالس علمی عام و خاص داشته است و شاگردان زیادی از محضر وی بهره می‌بردند و سلسله اجازاتی از آثار وی وجود دارد که دلیل بر صحت نسبت آثار به این شخصیت علمی است.

این محقق و استاد حوزه علمیه با بیان اینکه برخی به سیدرضی ایراد می‌گیرند که چرا برخی خطبه‌ها به صورت ناقص نقل شده است عنوان کرد: سیدرضی دنبال اثبات بلاغت کلام مولی بوده و نه اینکه هر مطلبی از امام را جمع‌آوری کند به همین دلیل برخی بخش‌های خطبه‌ها محذوف شده است.

استادی ادامه داد: یکی از وظائف و تکالیف ما این است که در منابر و سخنرانی‌ها، حرف‌های سؤال برانگیز نگوئیم بلکه مطالبی که برای خودمان و مخاطب روشن است بگوئیم؛ مثلا برخی روایات می گویند اگر دو رکعت نماز در دوشنبه ذی حجه بخوانید ثواب آن معادل صد جهاد در رکاب پیامبر(ص) است؛ اگر این نوع مطالب در منابر بیان شود ممکن است در ذهن مخاطب این سؤال و تردید ایجاد شود که مگر یک نماز دو رکعتی چند دقیقه‌ای چه خاصیتی دارد؟ این نوع مطالب را نمی‌توان رد کرد ولی باید توجیه و تبیین شود و چون در منبر کمتر فرصت تبیین وجود دارد سؤال در ذهن مخاطب ایجاد  می‌کند و در فضای مجازی نیز شبهه برای مردم درست می‌کنند.

وی تاکید کرد: طوری مطالعه دقیق داشته باشیم که در منبر نیم ساعتی شبهه برای مردم درست نکنیم یا اگر بیان کردیم توجیه آن را هم بیاوریم.

استادی با اشاره به عرضه روایت بر قرآن ادامه داد: عصمت پیامبر(ص)، جزء امور مسلم است لذا اگر روایتی باشد که پیامبر(ص)، معصوم نیست با قرآن ناسازگار است و آن را قطعا باید رد کنیم همچنین است برخی مطالب که به عنوان مثال اگر در روایت آمده باشد که یک روز در سال هست که عفو عمومی است و هر کسی هر کاری می‌خواهد بکند با قرآن سازگار نیست.

انتهای پیام