چشم‌گشایی به توحید با طی مراتب نفس/ سیری‌ناپذیری نفس بخشی از جهنم آخرتی است؛ «هَلْ مِنْ مَزِیدٍ»

به گزارش ایکنا؛ دهمین جلسه از مراسم سوگواری امام حسین(ع) با سخنرانی حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسین انصاریان، امروز 18 مهرماه در حسینیه هدایت تهران برگزار شد.

انصاریان در ابتدا ضمن اشاره به یکی از خطبه‌های امام علی(ع) بیان کرد: مسئله محبوبان پروردگار و آن‌ها که خداوند با عشق بی‌نهایت خود عاشق آن‌هاست و اینکه چه چیزی سبب می‌شود که انسان محبوب خدا می‌شود، بسیار مهم و پرونده عظیمی است. امام علی(ع) در یکی از خطبه‌های نهج‌البلاغه می‌فرماید: «إِنَّ مِنْ أَحَبِّ عِبَادِ اللَّهِ إِلَیْهِ عَبْداً أَعَانَهُ اللَّهُ عَلَى نَفْسِهِ»؛ محبوب‌ترین عبد نزد خدا کسی است که خداوند او را بر ضد تمام خواسته‌های نامشروع خودش او را کمک کرده است و تمام آلودگی‌های مردم تاریخ و مردم پنج قاره در این روزگار محصول حکومت نفس اماره مردم بر مردم است.

کسی که گرفتار هوای نفس شد از گناه سیر نمی‌شود

وی در ادامه به آیه‌ای از قرآن استناد کرد و گفت: قرآن مجید می‌فرماید: «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ»، نمی‌فرماید: «لآمره»، بلکه با تشدید از لغت «امارة» استفاده کرده و فرموده است؛ یعنی نفس انسان به‌ شدت انسان را به‌ زشتی فرمان می‌دهد. البته هر کسی که در این دنیا گرفتار هوای نفس است، باید یقین داشته باشد که این نفس محال است از گناه سیر شود.

این استاد اخلاق تصریح کرد: در یکی از کتاب‌هایی که یکی از حکمای الهی نوشته است مطالعه می‌کردم که تعبیر معده نفس یا معده هوای نفس آمده بود. این تعبیر به فارسی «مجموعه خواسته‌های نامشروعی» است که به واسطه ارتباطات شعله‌ور می‌شود و انسان را بر سر راه خواستن‌های نامشروع قرار می‌دهد. این خواسته‌ها نیز قیدوشرطی ندارد؛ او از درون به انسان می‌گوید پول می‌خواهم. زمانی در تاریخ نیست که این مال‌خواهی را مقید کند و پول رشوه، دزدی و ... نباشد. فقط نفس می‌گوید می‌خواهم. ایشان نوشته بود این مجموعه می‌خواهم‌ها اگر پاسخ داده شود، معده نفس سیر نمی‌شود.

وی بیان کرد: چون اگر سیرشدنی بود، فرضاً گناهکار مرتکب چند هزار گناه می‌شد و سپس دست می‌کشید؛ ایشان در بخش دیگری از کتاب نوشته بود که ظرفیت این معده با جهنم یکی است و دلیل آورده بود که به کتاب خدا مراجعه کنید. ما از تعداد دوزخیان عالم خبر نداریم. خداوند می‌فرماید: «وَ لَقَدْ ذَرَأْنا لِجَهَنَّمَ کَثِیراً مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ»، اما این «کثیرا» را در مورد بهشتیان نمی‌گوید.

این استاد اخلاق با اشاره به برخی از روایات اهل بیت(ع) تصریح کرد: بنا بر روایات، دوزخ هفت طبقه است و اسامی آن نیز بیان شده است. امام علی(ع) فرموده که این طبقات روی هم است، اما هشت بخش بهشت در سطحی گسترده به گستردگی تمام آسمان‌ها و زمین است. همچنین نمی‌دانیم که از چه زمانی بهشت و دوزخ شروع شده است. اولین آدمی که دوزخی شد قابیل بود، اما ابلیس از دوزخیانی غیر از جنس آدم بود، ولی بحث ما آدمیان است و تعداد جن دوزخی را نمی‌دانیم که چقدر است.

معده نفس یک بخش دنیایی از جهنم آخرتی است

وی در ادامه افزود: تصور کنید که در این هفت طبقه چه تعداد انسان و جن باشند. عدد آن را کسی نمی‌داند. خداوند پس از این مرحله که حساب و کتاب انجام شد به جهنم خطاب می‌کند که «یَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلأْتِ» آیا پر شدی؟ پاسخ دوزخ این است که «هَلْ مِنْ مَزِیدٍ» دیگر کسی نیست که وارد جهنم شود؟ معده نفس یک بخش دنیایی از جهنم آخرتی است؛ یعنی یک نشانی از دوزخ آخرت دارد که هر چه در آن گناه می‌ریزند سیر نمی‌شد.

انصاریان با اشاره به مراتب نفس بیان کرد: اگر این نفس که از ما درخواست کرد ما او را اجابت نکنیم این نفس می‌میرد و جای خود را به نفس مطئمنه می‌دهد، نفس مطمئنه نیز جای خود را به نفس راضیه می‌دهد و بعد نفس کشفی و شهودی مطرح می‌شوند و این مرحله آخر است که چشم انسان باز می‌شود و ملکوت آسمان‌ها و زمین را می‌بیند که خداوند نیز سؤال می‌کند در قرآن که «أَوَلَمْ یَنظُرُ‌وا فِی مَلَکُوتِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ» منظور از این ملکوت توحید تام است.

این استاد اخلاق مجدداً به کلام امام علی(ع) در نهج‌البلاغه اشاره و بیان کرد: حضرت فرمود: «إِنَّ مِنْ أَحَبِّ عِبَادِ اللَّهِ إِلَیْهِ عَبْداً أَعَانَهُ اللَّهُ عَلَى نَفْسِهِ»، محبو‌ب‌ترین بنده نزد خداوند بنده‌ای است که خداوند او را بر ضد این معده بی‌قیدوشرط‌‌ خواه کمک می‌دهد تا خواسته‌های این معده را خاموش کند. رسول خدا(ص) نیز فرمودند که «أَعْدَی عَدُوِّکَ نَفْسَکَ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْکَ» دشمن‌ترین دشمنان حالت و نفسی است که بین دو پهلوی انسان است؛ یعنی شکم و شهوت که اگر رها شوند سیری ندارند. باید از ابتدا جلوی این نفس را گرفت و این معده را کوچک کرد.

انتهای پیام