عملکرد گزینشی، معضل اصلی در فراگیری تئاتر مذهبی/حلقه کارگردانان تئاتر دینی هر روز تنگ‌تر می‌شود
گروه هنر ــ مسئولان نهادهای فرهنگی بدون در نظر گرفتن قابلیت‌های فنی و هنری با اکتفا به وضعیت ظاهر افراد و یا انتساب آن‌ها به جریان‌های خاص توجه می‌کنند و نتیجه چنین رویکردی علاوه به کلیشه‌ای و شعاری شدن اغلب تولیدات عامل کاهش کمی این قبیل آثار است.
ابوالفضل حاج‌علیخانی، نویسنده و کارگردان تئاتر در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایکنا گفت: در حوزه پرداختن به تولیدات تئاتر متعهد دینی و ارزشی در یک کلام باید گفت که ما راه درست را در پیمودن اصولی این مسیر گم کرده‌ایم و اتخاذ سیاست‌های غلط که بیشتر ناشی از ضعف در مدیریت هنری است موجب شده است که علاوه بر کاهش کمی حجم تولیدات به شکل کلی، با کمبود آثار شاخص در این حوزه دینی و ارزشی نیز مواجه شویم.
وی ادامه داد: برخی از نهادهای فرهنگی همچون حوزه هنری که اساساً فلسفه وجودی آن‌ها حمایت از تولیدات فرهنگی و هنری در حوزه‌های دینی و ارزشی است متأسفانه در پرداختن به این قبیل تولیدات که تئاتر دینی و ارزشی نیز از جمله آن‌هاست، گزینشی عمل می‌کنند و به جای آنکه با شناسایی و حمایت افراد مستعدی که ممکن است نگرشی متفاوت در پرداختن به این حوزه داشته باشند، ملاک انتخاب آن‌ها وضعیت ظاهر افراد و یا انتساب آن‌ها به جریان خاصی است که مورد تأیید خودشان است و نتیجه چنین رویکردی علاوه به کلیشه‌ای و شعاری شدن اغلب تولیدات، کاهش چشمگیر کمی آن‌ها را نیز در پی خواهد داشت.
این نویسنده و کارگردان تئاتر تصریح کرد: حوزه تولیدات تئاتر دینی و ارزشی که نمایش‌های عاشورایی نیز بخش مهمی از آن را به خود اختصاص می‌دهد و در این روزها متأسفانه آثار تولید شده در این حوزه به شدت کاهش یافته است با چنین نگرش نادرست مدیریتی، موجب شده است که حلقه کارگردانان و دست‌اندرکاران دغدغه‌مند که زمانی حتی به شکل مناسبتی در پرداختن به تولیدات دینی و عاشورایی جنب و جوش و پویایی چشمگیری داشتند، تنگ‌تر شده و هر ساله در ایامی خاص با اسامی محدود و شناخته شده‌ای در این حوزه مواجه شویم که شکلی تکراری از روایت نمایشی را ارائه کرده که این امر موجب بی‌انگیزگی مخاطب در استقبال از این تولیدات نمایشی می‌شود.
حاج‌علیخانی افزود: دلیل این امر آن است که حمایت‌های محدود از همین کارگردانان به اصطلاح مذهبی‌کار تئاتر نیز صرفاً به اختصاص بودجه تولید به آن‌ها محدود می‌شود و هیچ نظارتی بر کیفیت روند تولید آن‌ها صورت نمی‌گیرد که نتیجه چنین فرایندی، ارائه کارهای نازلی است که هر سال هم به جای پیشرفت در بعد کیفی، پسرفت آن‌ها را شاهد هستیم.
کارگردان نمایش دفاع مقدسی «خوب، بد، زشت» در ادامه گفت: به نظر من حتی با تداوم این سیاست یعنی واگذاری امر تولید نمایش دینی و ارزشی به کارگردانانی به اصطلاح امتحان پس‌داده و نام‌آشنا باید سیستم نظارتی نیز اتخاذ شود تا مثلاً همچون برخی از کارهای تلویزیونی که ناظر کیفی در جریان روند تولید یک سریال قرار می‌گیرد، او نیز بر ابعاد کیفی یک اثر نمایشی در این حوزه نظارت کافی را تا خروجی آن داشته باشد.
کارگردان نمایش «بزرگراه» تأکید کرد: حوزه تولیدات نمایشی با موضوعات دینی و ارزشی در شرایط کنونی از حضور مؤثر نمایشگران و کارگردانان حرفه‌ای تئاتر، تهی است و به جهت همان نگاه بسته و البته گزینشی که از سوی نهادهای فرهنگی و هنری صورت می‌گیرد و به آن اشاره شد، اغلب آن‌ها گرایش به سمت ژانرهای دیگر نمایشی پیدا کرده‌اند. به طور مثال یکی از کارگردانان سردمدار این حوزه که همگی در روزگار نه‌چندان دور او را با تولید و کارگردانی آثار نمایشی دینی و ارزشی می‌شناختیم، امروزه روز تغییر موضع داده و ترجیحش بر این است که به تولید اثر نمایشی موزیکال با حال و هوایی کاملاً غربی، آن هم با صرف هزینه هنگفت، پرداخته که با توجه به مختصات کار به طور قطع مخاطبان آن، افراد و تماشاگران عادی تئاتر نیستند.
وی گفت: موضوع دیگر در حوزه تولیدات نمایشی دینی و ارزشی که موجب رونق آن‌ها شده و اقبال عمومی از آن را نیز به دنبال خواهد داشت، تنوعی است که باید در محتوای آثار مورد توجه قرار گیرد. مخاطب امروز تئاتر به دنبال نسبت میان روایت نمایشی با زندگی امروز و مناسبات جاری در آن است، با چنین استنباطی پس روایت صرف تاریخ دین و وقایع تاریخ اسلام نمی‌تواند در وهله نخست چندان برای او جذابیت داشته باشد و باید هم در نگارش نمایشنامه و هم در شیوه‌های اجرایی آثار نمایشی با این مضامین و موضوعات با استفاده از گریزهای زمانی به دنبال مصادیق و مابه‌ازاهای امروزی آن وقایع هم بود.
کارگردان نمایش «برف سرخ» در پایان افزود: همه آنچه که به آن اشاره شد و البته بسیاری از مسائلی که به عنوان اشکالات موجود در عرصه تولید و ارائه نمایش دینی و ارزشی از آن صحبت به میان آمد نیازمند مدیریت هدفمند فرهنگی و هنری دارد تا به این واسطه هر سال هم در تمام ایام سال و هم به شکل مناسبتی تولیدات مؤثر، پویا و جریان‌سازی را در این عرصه شاهد باشیم.
انتهای پیام
