بزرگداشت مرحوم غلام‌حسین صدیقی/ تعلیم می‌داد و تأثیر می‌گذاشت
گروه جامعه ــ مراسم بزرگداشت مرحوم غلام‌حسین صدیقی، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس برجسته کشورمان عصر امروز در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزارشد.
به گزارش ایکنا؛ مراسم بزرگداشت مرحوم غلام‌حسین صدیقی، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس برجسته کشورمان عصر امروز سه‌شنبه اول آبان‌ماه با حضور جمع کثیری از شاگردان و علاقه‌مندان او در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد.
در ابتدای این مراسم، حسن بلخاری قهی، نویسنده، پژوهشگر و رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با اشاره به اینکه استاد صدیقی به غیر از اینکه پدر علم جامعه‌شناسی و بنیانگذار مطالعات اجتماعی در دانشگاه تهران و فلسفه‌پژوه بوده و فعالیت‌های سیاسی داشته، با انجمن مفاخر نیز ارتباط داشته است، گفت: استاد صدیقی 65 سال پیش عضو هیئت مدیره انجمن بود و در مقطعی کوتاه نیز ریاست انجمن را بر عهده داشت.
وی ادامه داد: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به صدمین سالگرد تأسیس خود نزدیک می‌شود و قدیمی‌ترین انجمن فرهنگی کشور است که قبل و بعد از انقلاب 100 آرامگاه از جمله مقبره فردوسی و حافظ را ساخته و این مراسم صد و هشتادمین مراسم بزرگداشت در این انجمن است.
بلخاری در ادامه در خصوص فلسفه پژوهشی و ابن‌سینا پژوهی استاد صدیقی سخن گفت و عنوان کرد: استاد پنج اثر در انجمن چاپ کرده که هر پنج اثر در رابطه با ابن سینا است. آثار ایشان بیش از آن‌که جامعه‌شناسانه باشد، فلسفی است؛ وقتی فردی معراج‌نامه را بخواند و آن را تصحیح کند، قدر مسلم جامعه‌شناسی او از فلسفه تأثیر می‌پذیرد.
مهدی محقق، رئیس هیئت مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی نیز طی سخنانی با اشاره به اینکه استاد صدیقی روزهای جمعه در منزل خود مجلسی برپا و شاگردان و استادان در این مجلس کنار هم جمع می‌شدند، گفت: باعث تأسف است که اکنون دیگر شاهد برپایی این‌گونه جلسات توسط استادان نیستیم.
باقر ساروخانی، استاد دانشگاه تهران نیز در این مراسم بزرگداشت، استاد صدیقی را استاد، مدیر و بالاتر از آن پدری برای خود معرفی و اظهار کرد: تشکیل انجمن مطالعات اجتماعی، انجمن جامعه‌شناسی ایران و انجمن لغاط و اصطلاحات علوم اجتماعی از ابداعات و ایده‌های ایشان بود که شاید کمتر کسی درباره آن اطلاع دارد.
وی ادامه داد: استاد صدیقی در مباحث خود به فرهنگ علاقه‌مند و معتقد به جامعه‌شناسی افتراقی بود و معتقد بود جز با فرهنگ هر جامعه‌ای نمی‌توان آن جامعه را تبیین کرد. اولین نکته‌ای که در ایشان می‌دیدیم، وسواس علمی و دقت ایشان بود و تا چیزی را کاملاً مطمئن نمی‌شدند، آن را نمی‌نوشتند.
ساروخانی به سلوک و سیره استاد صدیقی اشاره و اظهار کرد: استاد مظهر نظم و قانون‌مداری بود و تلاش می‌کرد دانش و دانایی را در خدمت جامعه قرار دهد. شاید حرکت ایشان به سمت سیاست هم در همین راستا صورت گرفته است.
وی تصریح کرد: صدیقی هرگز نمی‌خواست چیزهایی را وارد ذهن دانشجویان کند، بلکه می‌خواست اندیشیدن را به ما بیاموزد تا برویم و خودمان دانش را کسب کنیم. ایشان الهام‌بخش ما بودند و راه را برای من باز کردند.
احمدرضا خضری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران نیز طی سخنانی خود را شاگرد باواسطه استاد صدیقی معرفی و اظهار کرد: به نمایندگی از طرف دانشگاه تهران، در این مراسم حضور دارم. استاد صدیقی چهار سال بعد از تأسیس دانشگاه تهران به عنوان استادیار این دانشگاه انتخاب شدند. ایشان عاشق وطن بودند و حتی بر اساس اسنادی که داریم، به مدارس رفته و با دانش‌آموزان مجالس مناظره برگزار می‌کردند. در جایی ایشان نوشته‌اند: گوشت، پوست، رگ و استخوان من با عشق و علاقه به این کشور سرشته شده است.
تقی آزادارمکی نیز استاد صدیقی را جزء جامعه‌شناسانی برشمرد که تلاش کرد نوعی جامعه‌شناسی با عنوان جامعه‌شناسی ایران بنا نهد و اضافه کرد: صدیقی مؤسس جامعه‌شناسی ایران است و اگر تلاش‌های ایشان استمرار پیدا می‌کرد، اکنون دست‌مایه‌های بیشتری در این حوزه داشتیم. صدیقی کسی است که با همکاران خود به تولید انبوه منوگرافی اقدام می‌کند؛ کاری که فقط در جامعه‌شناسی شیکاگو آمریکا و در ایران شاهد آن هستیم تا با این منوگرافی‌ها در نهایت بگوید جامعه ایرانی چیست و چگونه تشکیل شده است و توصیفی همه‌جانبه‌گرایانه از ایران، فرهنگ، تاریخ، سازمان‌های ایران و ... ارائه دهد.
وی در پایان سخنانش اظهار امیدواری کرد که کارهای ناتمام استاد صدیقی پی‌گرفته شود تا در نهایت به جامعه‌شناسی ایران برسیم.
رضا داوری اردکانی آخرین سخنران این مراسم بود که طی سخنانی با تأکید بر اینکه استاد صدیقی استادی بود که هم آموزش می‌داد و هم تأثیر می‌گذاشت، گفت: برای من دکتر صدیقی یک نمونه و مثال است. وی در حوزه جامعه‌شناسی به دورکهایم تعلق خاطر داشت. ما خیلی ساده می‌توانیم برچسب پوزیتویسم را به دورکهایم بزنیم، اما این لفظ بر همه یکسان اطلاق نمی‌شود و این برچسب‌ها نباید مایه تخفیف افراد شود.
وی با اشاره به اینکه عنوان جامعه‌شناسی را ایشان برای این علم پیشنهاد کردند، گفت: ایشان کم و گزیده می‌نوشت و نمونه نثر فارسی بود. در خطابت کم‌نظیر بود و وقتی که تدریس می‌کرد، کل کلاس محو و مات سخنان ایشان می‌شد.
اردکانی افزود: صدیقی شدن آسان نیست. وی فردی مؤدب و در عین حال صریح بود و توانسته بود سیاست را با اخلاق جمع کند، ایران را دوست داشت و می‌شناخت، مورخ و ادیب بود و با فلسفه آشنایی بسیار خوب داشت.
به گزارش ایکنا؛ در انتهای این مراسم اعلام شد دو لوح سپاس از طرف انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و دانشگاه تهران به خانواده آن مرحوم اهدا شده است.
همچنین مطرح شد که پیشنهاد شده است سالروز تولید استاد صدیقی به عنوان روز جامعه‌شناسی در کشور نام‌گذاری شود که هنوز به این درخواست از طرف وزارت ارشاد پاسخ داده نشده است و از همه افرادی که می‌توانند در این زمینه اقدامی انجام دهند، خواسته شد در راستای تحقق این مسئله تلاش کنند.
انتهای پیام
