امکان ایستادگی «بنیاد مسابقات قرآن» در برابر تغییر دولت‌ها/ ساختار جدید اولویت نیست
گروه مسابقات ــ پژوهشگر قرآنی کشورمان با اشاره به اینکه اولویت و نیاز این روزهای فعالیت‌های قرآنی کشور و عرصه مسابقات تغییر ساختارها نیست، بر توجه بیش از پیش به محتوا تأکید کرد و گفت: زمانی که تمام توان صرف تغییر ساختار می‌شود، دیگر توانی برای ارائه برنامه و محتوای مطلوب باقی نمی‌ماند و آن نهاد اثر خود را از دست می‌دهد.
مصطفی عباسی‌مقدم، از فعالان و پژوهشگران قرآنی کشورمان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا، درباره بنیاد جدیدالتأسیس مسابقات سراسری قرآن سازمان اوقاف و امور خیریه و ضرورت شکل‌گیری چنین بنیادی گفت: مهم‌ترین اصلی که باید در هر ساختار و طرح جدیدی مورد توجه قرار گیرد، اهمیت ورود قرآن به ساحت و عرصه زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی مردم است.
وی افزود: آنچه مهم‌تر از ساختار و شکل برگزاری مسابقات یا ساختار اداری حاکم بر آن به نظر می‌رسد، اصل موضوع، طرح و ایده‌های اصلی تشکیل‌دهنده مسابقات قرآن است. این امر باید شرایط و ویژگی‌هایی داشته باشد تا بتوان به اهداف نزدیک شد. برای اینکه ایده‌های مطلوب عملیاتی شود، نیاز به ساختار مطلوب داریم.
عباسی مقدم در ادامه با تأکید بر اینکه قبل از هر اظهار نظری درباره ساختار و مطلوب یا نامطلوب بودن آن باید به محتوایی که در چارچوب آن ساختار ارائه می‌شود توجه شود، تصریح کرد: یکی از این ویژگی‌ها کاربردی بودن است. به این معنی که خروجی این مسابقات در بخشی از زندگی مادی، معنوی، جمعی و فردی مؤثر باشد. پس خروجی مسابقات باید با زندگی و اجتماع مرتبط باشد.
این فعال قرآنی اظهار کرد: ویژگی دیگر این است که خروجی مسابقات قرآن با بطن و روح افراد ارتباط داشته باشد و نه فقط با حافظه آن‌ها، هرچند که اکثر مسابقات قرآن اغلب با حافظه افراد ارتباط دارد. موضوع دیگر درگیر کردن افراد بیشتری در مسابقات است. هرچه این درگیری بیشتر شود جنبه ترویجی آن بیشتر بروز پیدا می‌کند.
این پژوهشگر قرآنی یکی دیگر از ویژگی‌های مسابقات را مبتنی بر کار جمعی بیان کرد و افزود: در مسابقات باید رقابت جدی بین شرکت‌کنندگان وجود داشته باشد. جدی بودن رقابت در رقابت‌های جمعی بیشتر به چشم می‌خورد. بنابراین می‌توان به مسابقات تیمی هم فکر کرد. در کنار این‌ها باید رشته‌های مسابقات هم در فضای حقیقی و هم در فضای مجازی قابلیت اجرا داشته باشند. باید کاری کنیم که افراد در خلوت خود نیز در مسیر مسابقات قرار بگیرند.
عباسی‌مقدم با اشاره به اینکه اگر چنین کارهایی انجام شد آن وقت مسابقه با توجه به شرایط روز به معنای خود می‌رسد، گفت: مقدمه رسیدن به چنین وضعیتی این است که برای هر رشته هم به صورت کلی و هم به صورت جزئی آموزش داشته باشیم. تجربیات جهانی در این عرصه نیز باید مورد توجه قرار گیرد. چه بسا در کشورهای دیگر تجاربی کسب شده باشد که ما هنوز تجربه نکرده باشیم. علاوه بر این تجربیات داخلی را نیز باید احصاء کنیم و آن را به مسابقات تعمیم دهیم.
این فعال قرآنی کشورمان افزود: از بطن و متن خود قرآن باید جست‌وجو کنیم و در کنار قرائت و تلاوت، قرآن بر تدبر و تفکر قرآن کریم تأکید بسیار دارد، اما تنها بخش معدودی از رشته‌ها را به این بخش اختصاص داده‌ایم. برخی رشته‌های مسابقات ارتباطی با تفکر در قرآن کریم ندارند، در حالی که در مسابقات تیمی اگر هر شخص متخصص یک بخش باشد، این ارتباط می‌تواند قوی‌تر شود.
وی با اشاره به اینکه در قرآن بر مسابقه در خیرات و ... اشاره شده است، گفت: باید تلاش کنیم تا پیام‌ها و تعالیم قرآن در مورد مسابقات قرآن و آنهایی که به نحوی با آن مرتبط هستند، احیاء کنیم و آن را در مسابقات دخالت دهیم. اگر قرآن می‌فرماید «قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً» سخن گفتن بر اساس قرآن را چرا دنبال نکنیم تا به شکل قرآن در بیاییم. استفاده از فرازهای تأثیرگذار و زیبای قرآن در زندگی روزمره و در نوشتارها و برخوردها و ... همه چیزهایی است که باید در موضوعات و محورهای مسابقات دخالت دهیم تا آن شرایط که گفته شد و مبتنی بر کاربردی شدن مسابقات است، تحقق پیدا کند.
عباسی‌مقدم با تأکید بر اینکه باید برنامه جامع مسابقاتی داشته باشیم، عنوان کرد: اگر چنین شود هدف ما که ترویج فرهنگ قرآنی و تعمیق اندیشه‌های قرآنی است، تحقق پیدا خواهد کرد. حتی می‌توان در مسابقات قرآن به نوعی به دنبال اشتغال نیز بود، به عنوان مثال می‌توانیم مسابقه‌ای طراحی کنیم که شرکت‌های دانش‌بنیان در آن شرکت کنند و محصول تولید کنند. شرکت‌ها و موسسات، نیروی انسانی خود را برای مسابقه نیاورند، بلکه محصولات خود را برای رقابت عرضه کنند. این محصول می‌تواند هر محصولی باشد.
وی اذعان کرد: برای چنین اصلی نیاز به ساختار اجرایی داریم. زمانی که مظروف و محتوا درست شد، ظرف نیز پیدا و مشخص خواهد شد برای این محتوا چه ساختاری لازم داریم. لازمه ظرفی که به لحاظ اداری می‌خواهد چنین ایده‌ها و طرح‌هایی را در خود جای دهد، این است که پویا باشد و طراحی و مطالعه حرف اول را در آن بزند. نه اینکه یک قالب از پیش‌تعیین شده داشته باشیم و ب اساس آن به شکل اداری رفتار کنیم.
این پژوهشگر قرآنی اظهار کرد: بنیادها، نهادها و ... معمولاً به شکل یک قالب از پیش تعیین شده و مستحکم شکل گرفته و تنوع و تحول زیادی پیدا نمی‌کنند. لذا نمی‌توانند براساس نیازهای جامعه حرکت کنند و خود را تطبیق دهند. بنابراین به اعتقاد من در چنین بنیادی مهم این است که قوه مطالعاتی قوی باشد، ایده‌پردازی اهمیت بسزایی داشته باشد و چرخه فکر و روزآمدسازی و اجرا و آزمون به هم پیوسته باشد. همه این‌ها را افراد کارشناس و اهل مطالعه می‌توانند انجام دهند. براساس این مطالعات طرح جامعی برای چنین کاری در نظر گرفته می‌شود. در مجموع به اعتقاد من وجود یک ساختار سخت‌افزاری هر چند اهمیت دارد، اما اولویت اصلی نیست، بلکه مهم مظروفی است که می‌خواهد در این ساختار اجرا شود.
وی با اشاره به ویژگی‌هایی که ساختار بنیاد مسابقات قرآن سازمان اوقاف می‌تواند داشته باشد، گفت: اینکه این بنیاد هیئت امنا داشته باشد و تحت تأثیر جریانات سیاسی نباشد و با تغییر دولت‌ها دچار تغییر نشود و مسیر خودش را طی کند از جمله ویژگی‌های مطلوب بنیاد است. البته در اولویت دوم است و اولویت اصلی محتواست.
عباسی‌مقدم در پاسخ به این سؤال که آیا شکل‌گیری ساختاری شبیه بنیاد مسابقات می‌تواند راهی برای رسیدن به محتوایی که مدنظر شماست باشد؟ اظهار کرد: معمولاً وقتی به دنبال ایجاد ساختار یا تغییر در ساختار هستیم مجموعه و تمام توان و انرژی صرف همین تغییرات می‌شود و در ادامه انرژی زیادی برای اجرای محتوا مد نظر باقی نمی‌ماند. اعتقاد من این است که ابتدا باید با همین نهادهای موجود به یک بسته و طرح متقن و مستحکم که مبتنی بر مطالعات و ایده‌پرداز و روزآمد باشد برسیم و در ادامه ساختارها را شکل دهیم. این‌ها کارهای نشدنی نیست، اما باید ایده‌ها تجمیع شود. تجربه نشان داده است که وقتی به دنبال ساختارهای سخت‌افزاری رفته‌ایم، راهی برای برنامه و محتوا باقی نمی‌ماند. در نهایت نیز به یک نهاد کم‌بهره می‌رسیم.
انتهای پیام
