سبک زندگی برای فرد کارکردی نمادین دارد

به گزارش ایکنا از البرز، علیرضا کریمی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی، عصر روز دوشنبه، 14 آبان در چهارمین نشست بررسی مسائل اجتماعی- اقتصادی ایران که با عنوان «سبک زندگی و اخلاق مدنی در جامعه» به همت اداره فعالیت‌های دینی ادبی هنری معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی البرز در دانشگاه خوارزمی برگزار شد، اظهارکرد: موضوعاتی در جامعه وجود دارند که روند درستی را طی نکرده و به مسائل و مشکلات اجتماعی بزرگی تبدیل شده‌اند؛ یکی از این موضوعات تحت عنوان سبک زندگی است که‌ امروزه در جامعه مشاهده می‌کنیم.
وی افزود: برای بررسی این موضوع در ابتدا باید به این سوالات پاسخ داد که چه سبک زندگی‌هایی در جامعه وجودارد و همچنین افراد با سبک‌هایی که انتخاب می‌کنند چه چیزی را می‌خواهند ثابت کنند؟
این استاد جامعه شناسی در ادامه گفت: امروزه بسیاری از مردم سعی دارند که خود را متمایز از دیگران نشان دهند و از این طریق برای خود جایگاه و پایگاه متمایزی درست کنند چون همه انسان‌ها میل به دیده شدن دارند و بزرگ‌ترین تنبیهی که برای افراد می‌شود به کار برد نادیده گرفتن آن‌هاست؛ «پیر بوردیو» هم در بحث نمادین به این موضوع اشاره می‌کند که بدترین نوع خشونت این است که فرد را نادیده بگیریم و از کانون دیدمان خارجش کنیم.
کریمی بیان کرد: سبک‌های زندگی در واقع همان چیزهایی هستند که ما آن‌ها را به کار می‌بریم تا خودمان را از دیگران متمایز و به گروه خاصی که حتی ممکن است زیربناهای آن را نداشته باشیم وصل کنیم.
وی تصریح کرد: موضوع مهم درباره جامعه خود ماست که با چه ملاکی سبک‌های زندگی معرفی می‌شوند و چه نوع سبک‌هایی مطرح است؛ شاید بتوانیم از طریق دیدگاه جامعه شناختی این موضوع را بررسی کنیم و متوجه شویم که چرا بعضی از پدیده‌ها خیلی سریع در جامعه رشد می‌کنند و فراگیر می‌شوند؛ برای مثال پدیده‌ای مانند جراحی‌های زیبایی که در بین ایرانیان بسیار زیاد شده است و حتی کسانی هم که ثروت زیادی ندارند هر طوری که شده است آن را انجام می‌دهند با وجود اینکه هر دو قشر می‌دانند ضررهای بسیاری برای آنها‌ دارد.
این‌ استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی اضافه کرد: دو برداشت از مفهوم سبک زندگی می‌توان ارائه داد که برداشت اول مربوط به دهه ۱۹۲۰ است که در این دیدگاه بحث ثروت و موقعیت اجتماعی افراد است باعث می‌شد که‌ خود را از دیگران متمایز کنند و بحثی که در آن موقع به کار می‌رفت بحث طبقه اجتماعی بود و افراد را بر حسب یک‌سری ساز و کارها در طبقات مختلف قرار می‌دادند.
وی افزود: اما در فرمول بندی‌های جدید که دهه ۱۹۸۰ به بعد را شامل می‌شود این است که دیگر نمی‌توان با جدیت و با آن مرزهای مشخصی که از طبقه صحبت می‌کردیم مردم‌ جامعه را تقسیم‌بندی کرد؛ این موضوع به خاطر این است‌ که آن بحثی که بین موقعیت اجتماعی و ثروت و مالکیت را پیوند می‌داد دیگر در این دهه وجود ندارد.
عضو هیأت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی گفت: خیلی از افراد هستند که قدرت سیاسی بالایی دارند اما ثروت زیادی ندارند و یا اینکه بعضی از یقه آبی‌ها ثروتشان بیشتر از یقه سفیدها است و خیلی از موارد دیگر که باعث شده مرزهای طبقه‌ها بهم ریخته شود و به همین دلیل مفهوم پویاتری به اسم سبک زندگی را جایگزین طبقه کردند.
کریمی گفت: در بحث طبقه ملاک بر حسب تولید بود و افراد برحسب ساز و کارهایی که در نظام تولید داشتند در طبقات مختلف قرار می‌گرفتند و عموماً دو قشر ستمگر و ستمدیده وجود داشت؛ افراد طبقات بالا که مالکان ابزار تولید بودند جزو ستمگران و آن‍هایی که فاقد چنین چیزهایی بودند در طبقه ستم‌دیدگان قرار می‌گرفتند.
این استاد جامعه شناسی اضافه کرد: وقتی که این مرزها شکسته شود تقسیم بندی مردم ‌از نظام‌تولید به سمت نظام مصرفی می‌رود و افراد را برحسب کالاهایی که مصرف دارند طبقه بندی می‌کنند و تمرکز بر فعالیت‌های مصرفی افراد واقع می‌شود و به نوعی این مفهوم را جایگزین مفهوم طبقه می‌کنند.
کریمی یادآورشد: در گذشته گفته می‌شد که افراد جزو کدام طبقه اجتماعی هستند ولی امروزه گفته می‌شود که افراد چه نوع سبک زندگی دارند و براساس سبک زندگی می‌توان افراد را طبقه بندی کرد.
این استاد جامعه شناسی گفت: در بررسی سبک‌های زندگی، اندیشمندان مختلفی مانند «پیر بوردیو» و «آنتونی گیدنز» کار کرده‌اند؛ «پیر بوردیو» بر ذوق و سلیقه تاکید می‌کند و معتقد است افراد بر حسب ذوق و سلیقه‌ای که دارند به یک سری از سبک‌های زندگی تعلق می‌گیرند بر همین اساس است که کتاب‌هایی مانند جامعه شناسی سلیقه نوشته شده است.
وی ادامه داد: «بوردیو» می‌گوید سلیقه هرکس نوعی سوگیری و تمایز در مقابل سلایق دیگران ایجاد می‌کند که این سلایق سبک‌های زندگی را به وجود می‌آورد.
کریمی خاطرنشان کرد: «گیدنز» در بحث سبک زندگی بیشتر مصرف و کارکردهایی که فرد دارد را مد نظر قرار می‌دهد.
وی افزود: در مجموع می‌توان گفت که سبک زندگی برای فرد کارکردی نمادین دارد؛ مهم‌ترین ویژگی سبک‌ زندگی این است که تمایل و سلیقه افراد را در خود دارد و ترجیحات فرد را رسیدگی می‌کند.
انتهای پیام