نگرش قرآن به ادب رفتاری

به گزارش ایکنا از آذربایجان‌ شرقی، ادب در لغت یعنی داشتن رفتار پسندیده است و فردی که دارای رفتار پسندیده است، مؤدب عنوان می‌شود. شناخت و آگاهی از مصادیق یکی از بهترین شیوه‌ها جهت نهادینه کردن خلقیات است؛ بنابراین برای ادب گفتاری مصادیق و نشانه‌های خاصی بیان شده که برخی از پرکاربردترین آنها عبارتند ازسخن گفتن با صدای آهسته، عدم قهقهه زدن به هنگام خندیدن، پرهیز از ناسزا گویی، نرمی در گفتار، و پرهیز از پُرحرفی.
آثار شِگَرف ادب تا به حدی است که حکما و دانشمندان، آفرینش الهی را مدرسه‌ای گسترده و بی‌کران برای ادب آفرینی و تربیت آموزی لقب داده و خداوند متعال به پیامبران خود توصیه کرده است که در برخورد با مردم ادب را رعایت کنند و به نرمی سخن بگویند چرا که ادب دارای آثار و برکات متعددی چه از حیث فردی و چه از حیث اجتماعی از قبیل جذب افراد، اصلاح جامعه و هدایت کردن به خوبی‌ها است.
ما انسان‌ها برای رساندن مرادمان از وسیله‌ای به‌عنوان زبان استفاده می‌کنیم. در قرآن به ما سفارش شده که بهترین کلمات را در سخن استفاده کنید. قرآن توصیه می‌کند برابر فردی که به شما بدی می‌کند خوبی کنید. به طریق اولی در صحبت کردن نیز این امر باید رعایت شود. اگر می‌خواهیم بدی را پایان دهیم، باید خوبی کنیم. رعایت ادب در گفتار یک نوع تربیت کردن نفس است. اگر کسی بخواهد به کمال برسد باید مراقب باشد که چه می‌گوید و باید چه کند.

ادب؛ ویژگی پسندیدۀ انسانی
حجت‌الاسلام جواد حاجی زاده، امام جمعه اهر در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: ادب از ویژگی‌های پسندیدۀ انسانی است، که شخص را به سر منزل مقصود و سعادت رهنمون می سازد و جهت محافظت، تأثیرگذاری و استفادۀ مطلوب از این عضو کوچک رعایت آداب سخن، ضروری است.
وی با استناد به آیه 63 سوره نساء خاطرنشان کرد: در این آیه می خوانیم: آنها کسانی هستند که خدا، آنچه را در دل دارند، می‌داند. از [مجازات] آنان صرف نظر کن، آنها را اندرز ده، و با بیانی رسا، نتایج اعمالشان را به آنها گوشزد نماید.
حجت‌الاسلام حاجی زاده ضمن بازگو نمودن نقش رعایت ادب در زندگی معنوی انسان ادامه داد: رعایت ادب نقش بسیار اساسی و مهمی را در زندگی معنوی انسان ایفا می‌کند. به صورتی که ابتدایی‌ترین پلۀ ترقی و عروج به سوی معنویات و حقایق دینی رعایت ادب است، بنابراین کسانی که نسبت به مسألۀ ادب بی‌تفاوت بوده و در رعایت آن سستی و اهمال می‌ورزند، در همان آغاز راه، مرکب همتشان از حرکت باز می‌ایستد و نمی‌توانند به مسیر معنوی خویش ادامه دهند.
امام جمعه اهر، از ارتباط مابین عقل و ادب گفت و یادآور شد: اصولاً هر قدر سطح خرد و عقل انسان بالاتر رود بر ادب او افزوده می‌شود؛ زیرا ارزش‌ها و ضد ارزش‌ها را بهتر درک می‌كند و به همین دلیل بی‌ادبی همیشه نشانۀ بی‌خردی است
وی با اشاره به فرموده امیرمومنان علی(ع) افزود: امیرالمومنین علی(ع) می فرمایند: هیچ ارثی برای فرزندان بهتر از ادب و تربیت نیست.
حجت‌الاسلام حاجی زاده، ادب را زیربنای مسلمان بودن دانست و تاکید کرد: شخصیت، شعور و انسانیت هر فردی مبتنی بر رعایت آداب مربوط به گفت و شنود است، بنابراین «ادب گفتاری» از اهمیت ویژه‌ای در حیطۀ ارتباطات انسانی برخوردار است تا جایی که در روایات و متون دینی ما «ادب» به عنوان بهترین میراث، زیر بنای مسلمان بودن، و مرجع خِرَد و بینش معرفی شده است.

آراسته شدن انسان به تربيت اسلامى
حجت‌الاسلام محمود شربیانی، امام جمعه عجب‌شیر در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: ادب زمينه‌ساز رشد و بستر آراسته شدن انسان به تربيت اسلامى و سبب آبرو و احترام انسان نزد خدا و ميان مردم است؛ از این رو از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای چه در حوزۀ رفتاری و چه در حوزۀ گفتاری برخوردار است.
وی از تأثیر رفتار نیک دیگران بر انسان گفت و افزود: رفتار نیک دیگران، بر انسان تأثیر مثبت می‌گذارد. نشست و برخاست و انس و معاشرت با افراد مؤدب، خلق و خوی و رفتارمان را به زینت «ادب»، می‌آراید و ناپسندی‌های اخلاقی مردم نیز تأثیر سوء می‌گذارد. اما هنر انسان‌های فرزانه و هوشمند آن است که از رفتارهای ناپسند دیگران هم عبرت و درس می آموزند.
وی با استناد به آیه 125سوره نحل خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: مردم را با سخنان استوار و مبرهن واندرزهای نیکو، به سوی پروردگارت بخوان و با بهترین شیوه با ایشان مباحثه کند.

حجت‎الاسلام شربیانی ضمن بازگو نمودن ادامه داد: یکی از راه‌های رسیدن به ادب و دوری از بی‌ادبی شناخت موارد و مصادیق ادب و بی‌ادبی است. گرچه هر یک از ادب و بی ادبی نشانه‌هایی دارد، اما شناخت دقیق و کامل ادب جز با توجه به نشانه‌های بی&ادبی میسر نمی شود.
امام جمعه عجب‌شیر، یادآور شد: سخنی که بیهوده و بی‌ارزش است و نفعی به حال دنیا و آخرت انسان‌ها ندارد، باشد مصداق کار بیهوده، لغو و اسراف عمر محسوب می‌شود و مورد مذمت است.
وی با اشاره به فرموده پیغمبر(ص) فزود: پیامبراکرم(ص) می فرمایند: قرآن ادبستان الهی و سفره پربهای آداب است پس از آن برگیرید.
حجت‌الاسلام شربیانی، آراستگی به آداب در رأس ویژگی‌های اخلاقی دانست و تاکید کرد: آراستگی به آداب، در رأس ویژگی‌های اخلاقی وانسانی بوده و همواره، در همه ابعاد، مورد سفارش دین قرار گرفته است. تقریب، تمامی آیات و روایات، به گونه ای با آداب ارتباط می یابند. بی شک، تمامی مسلمانان، بویژه طلایه داران دانش و معرفت، مخاطب این آهنگ عمومی هستند. نگاهی گذر، به معارف و منابع قرآنی و روایی اهمیت آداب و متانت را روشن ساخته و جایگاه آن را در عمق معارف دینی بیان می دارد.

انتهای پیام